В а у р т а м а Х с у с т а ъ л и м в а з и р л и г и т е р м и з д а в л а т у н и в е р с и т е т и

1 А ҳ м е д о в Б. Амир Темур. Тошкент, 1995, 537-бет.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

қилсалар, бу фарангийлар фойдаснга бўлур. Биз буни 
истамайдурмиз»2. Бироқ Султон Бсязидхон тарпхчн 
Ибн Арабшоҳ айтганидай, шнжоатли ва одил подшолар- 
дан бўлпшига қарамай, шошқалоқ, еабр-тоқатсиз киши 
эди. У ҳар сафар сулҳ ва якднллнкдан юз ўгирди, ҳаг- 
то Амир Темурни подшоҳларга хос бўлмаган сўзлар 
билан ҳақорат қилдн. Жумладан, 
С.ултон Боязидхоп 
Амир Темурга йўллаган мактубларишшг бнрнда шуи- 
дай деган эди: «Яхши билгилким, бизни тезлашга сўз- 
лағувчипннг ўзи тезланиб келсин. Агар келмасанг, хо- 
тинларпнг уч талоқ бўлсун. Агар сен келсангу, мен сен 
бплан кўришмай қайтсам, менинг хотинларим уч талоқ 
бўлсун»3. Афсуслар бўлсинки, тилп, динн ва эътиқоди 
бир бўлган, қудратлн турк давлатлари ўртаспда уруш 
бўлиши муқаррар бўлиб қолган эд п . Бу катта жанг 
1402 йилнинг 20-июлида Анқара ённда бўлиб ўтди ва 
бутун Оврупони ўзининг шиддатли юришлари билан 
даҳшатга солган Султон Боязидхон мағлуб бўлди. Бу 
жанг тўғриспда «Темур тузуклари»да шундай дейилади: 
«Лашкар жам бўлгандан кейин ҳижрий 804 йилнннг ра- 
жаб ойнда (милодий 1402 йнл февралида) Озарбайжон- 
дан қайсар устига лашкар тортдим. Қайсар тўрт юз 
минг отлиқ ва пиёда аскари билан менга қарши юз- 
лапдп. Урушни бошладнм ва уни енгдим. Қайсарни лаш- 
карбошиларимдан бири (С
ултон
Маҳмудхон назарда 
тутилмоқда) қўлга тушириб, ҳузуримга келтирди»4.
Дунё улуғ саркарданинг ҳарбнй маҳоратига, раҳбар- 
лик санъатнга яна бир бор тан берди, Оврупо халқларн 
эркин нафас ола бошладнлар. Овруподаги йирик дав- 
латлар Осиёдаги бу икки қудратли давлатни уруштириб 
ва кучспзлантириб, келажакда Оснсни ўзларинпнг мус- 
тамлакаларнга айлантириб олншлари учун замин тайёр- 
лаган эдилар. Муҳими кураги ерга тегмаган, жангоҳ- 
ларда мағлубият нималнгиии билмаган икки жаҳонгир 
ни брр-бирларн билан тўқпаштирнб қўйишдек ғаразли 
мақсадларпнн амалга оширган эдилар.
Оврупо мамлакатлари ҳукмдорларн Амир Темурга 
миннатдорчнлнк сўзлари битилган мактубларини, қим- 
матбаҳо совға-саломларннн элчилари орқали йўллашди, 
ғалаба шарафига уюштирилгаи мароснмларда иштирок 
этишди. Франция қироли Карл VI буюк жаҳонгирнн 
ғалаба билан табриклаб, чексиз миннатдорчилик бил-