В. С. Хамидов, К. И. Сирожиддинов, Н. И. Умархонов, К. А. Исмоилов, х-е турсунбоев, З. С. Абдуллаев электрон таълим мухитида


Download 3.08 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/53
Sana28.09.2023
Hajmi3.08 Mb.
#1689062
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   53
Bog'liq
Электрон таълим мухитида касбий компетентликни такомиллаштириш

- 1 0 4 -


Бу таълим тизимини бошкаришда касбий компетентлик жуда мухимдир. 
Электрон таълим тизимида касбий компетентликка эга булган профессор- 
укитувчидан, аввапо:
- уз фанининг чукур билимдони булиши;
- АКТдан эркин фойдалана олиши;
- рус тили ва инглиз тилларини яхши билиши;
Blended 
Learning 
таълим 
технологияси 
моделларини 
яхши 
узлаштирган булиши;
- моделлар буйича аник, пухта укув режа ва дастур тузган булиши;
- узининг электрон почтаси, смарт мобил телефони ёки компьютер 
оркали телеграмда мунтазам фаол булиши;
- талабаларга онлайн топширик берганда мунтазам кузатиб, текшириб, 
бахолаб бориши;
- аудиторияда интернет тармоги ишлаб турган булса, дарснинг узидаёк 
тезлик билан топширик ва вазифаларни бериб, уларни онлайн бахолашни 
уддасидан чика олиши талаб этилади.
ТАКЛИФЛАР
Профессор-укитувчиларнинг 
электрон 
таълим 
мухитида 
касбий 
компетентлигини ошириш борасида куйидаги ишларни алохида таъкидлаш 
лозим деб хисоблаймиз:
1.Таълим сифатини ошириш максадида профессор-укитувчиларнинг 
ахборот коммуникацион технологиялардан, хорижий тиллардан ва бошка 
махсус фанлардан профессионал билим даражаси ва тажрибасини узлуксиз 
ошириб бориш.
2. 
Илгор 
хорижий 
университетларнинг 
электрон 
таълимни 
ривожлантириш 
борасидаги 
тажрибасини 
доимий 
уРганиб 
бориш, 
тажрибаларини урганиш асосида фанлар буйича замонавий укув режа, фан 
дастурлари ва уларга мос укув-услубий мажмуалар тайёрлаш.
-
1 0 5
-


3. Укитилаётган мутахассислик фанларидан ташкил этилган “on-line” 
курсларини киёсий тахлилини амалга ошириш ва талабаларни улар билан 
таништириб бориш .
4. Таълим жараёнини 
АКТ 
ёрдамида такомиллаштириш, 
назарий 
билимларни бойитиш, амалий билимларни чукурлаштириш хамда лойихалар 
ва грантларда ишлай олиш кобилиятига эга булиш, гурух булиб ишлаш 
куникмаси ва лидерлик сифатларининг шакллантирилиши.
Фикримизча, 
сунгги 
пайтдаги 
таълим 
хизматлари 
бозоридаги 
тенденцияларни эътиборга олган холда, “электрон таълим”, “электрон 
таълим мухити”, “электрон таълим олиш” ва бошка шу билан боглик 
тушунчаларга хукукий ойдинлик киритиш зарурияти пайдо булди.
Шунингдек, электрон таълим воситаларининг мазмуни ва сифатини 
муайян мезонлар асосида тартибга солиш, яъни берилаётган ахборотларнинг 
хакконийлиги, турли хил ёт гоялардан холи булиши, миллий кадриятлар ва 
анъаналарни кузда тутишини белгиловчи низомлар, йурикномалар ва 
тартиблар ишлаб чикиш лозим.
Электрон таълим мухитида ОООЬСларни такдим этаётган ОТМларнинг 
умумий рейтингини аниклаш ва уларни оммавий ахборот воситаларида 
доимий эълон килиб бориш максадга мувофиадир.
Профессор-укитувчилар томонидан тайёрланган ОООКлар уРтасиДа 
танловлар ташкил этиш, улардан энг яхшиларини танлаб олиш ва таълим 
жараёнида кенг куллаш таълим сифати самарадолигини оширишга хизмат 
килади.
Blended learning ва масофавий таълим технологиялари буйича укитувчи 
ва талабалар куйидаги имкониятларга эга булишлари мумкин:
1. Укитувчи бунда таълим самарадорлигига эришади ва талабанинг хам 
кенг камровли билим олишига ёрдам беради.
2. Таълим олувчида в акт ва пулни тежашлик билан бирга индивидуал 
холда таълим олиш имконияти бор булади.
-
1 0 6
-


3. Таълим олиш ресурсларига бирин-кетин етиб бориб, узаро мулокот ва 
хамкорликда таълим олиш имконияти мавжуд.
4. Талаба бунда юкори даражада банд булиши кутилади, укитувчи билан 
онлайн мулокотга киришиш имконига хам эга булади.
5. Масофавий таълимнинг юкори даражада йулга куйилиши оркали 
таълим олувчиларда исталган манзилда туриб сифатли ва куплаб 
маълумотларни олиш имконияти булади.
6. Таълим олувчида бепул Оммавий Очик Онлайн Курсларда тахсил 
олиб, сертификатларга эга булиш имкони бор.
7. 
Имконияти чекланган укувчи ва талабаларнинг масофадан туриб 
тахсил олишида электрон таълимнинг урни юкоридир.
ОТМларда иктисодий фанларни электрон таълим мухитида укитишни 
такомиллаштириш юзасидан куйидагиларни таклиф этамиз:
- иктисодий фан буйича ОООКларни ташкил этишда жахонда етакчи 
мамлакатлар тажрибасига таяниш;
- талабалар мустакил ишларини ташкил этиш да электрон таълим 
мухити имкониятларидан фойдаланиш;
-иктисодий фанлар юзасидан ОООКларнинг сифатини ошириш 
максадида курик танловлар таш кил этиш;
ОТМ ларда хориж ий тилларни электрон 
таълим 
доирасида 
укитиш да ва Ж Н, ОН ва ЯНларни олиш да куйидагиларнинг амалга 
ош ирилиш ини таклиф киламиз:
- тажрибали профессор-укитувчилар томонидан факатгина бир 
семестрда утилган мавзулар буйича аник, пухта ва турли ш аклдаги 
тестларни тузиш , АРМ базасига топширишдан аввал уларни жиддий 
тахрирдан утказилиши;
- А РМ га топш ирилган тестлар АКТ масъуллари томонидан
аввало, жавобларнинг турли вариантлари ш акллантирилгандан сунг 
базага киритилиш ини сифатли таъминланилиши;
-107-


- B lended learning таълим технологиясидан амалий ва мустакил 
м аш гулотларда кенг масш табда ф ойдаланиш учун О ТМ ларда wi-fi 
зоналарини сифатли таш кил килиш м аксадга м увоф ик буларди.
Биология 
фанини 
укитиш даги 
куйидаги 

та 
хусусий 
ком петенцияни амалга тадбик килиш м аксадга мувофикдир:
- биологик объектларда борадиган жараёнларни туш униш ва 
изохдаш ;
- биологик объектлардаги ж араёнларни кузатиш , тажрибалар 
уткази ш ва хулосалаш;
- соглом турмуш тарзи ва экологик компетенция;
- уш бу сохада илмий тадкикотлар олиб бориш ва ж иддий киёсий 
тахли ллаш компетенциясига эга булиш ;
- А К Т воситасида биологияга оид электрон дарслик, укув ва укув- 
усл уби й кулланмалар иш лаб чикиш компетенциялари;
янги 
инновацион 
технологияларни 
фанга 
олиб 
кириш
компетенциялари.
Ш унингдек, таълим м уассасасини ани к ш ароитларидан келиб 
чиккан 
холда, 
ю корида 
курсатилган 
умумтабиий 
фанлардан 
узл аш ти ри ш даражасига таъсир этувчи базавий тоифаларни оммавий 
татб и к килиш хам мухимдир.
О Т М микёсида очик электрон таълим ресурсларидан фойдаланиш
(B lended 
learning ва масоф авий таъли м ) буйича илмий-услубий 
анж ум ан ларн и таш киллаш тириш ва проф ессор-укитувчилар мустакил 
иш ларни таш киллаш тириш м аксадида талабаларнинг И нтернет глобал 
тарм оги дан кенг фойдаланиш ларига м отивация беришлари мумкин.
-
1 0 8
-


У китувчининг 
касбий 
компетенцияларини 
ривожлантириш
максадида доктор Киймет Селвининг 9 та компонентини таълим 
ж араёнига ж орий килиш каби масалалар таклиф сифатида кабул 
килиниш и мумкин.
-
1 0 9
-


Ф О Й Д А ЛА Н И ЛГА Н АД АБИЁТЛАР РУЙХАТИ
1. Узбекистон Республикасининг Конституцияси.-Т.: Узбекистон, 2014.
2. Узбекистон 
Республикасининг 
“Таълим 
тугрисида”ги 
Конуни. 
Узбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси, 1997. №9.
3. Узбекистон Республикасининг “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури” . 
“Баркамол авлод-Узбекистон тараккиётининг пойдевори” китобидан. -
Тошкент.: Шарк, 1997.
4. Узбекистон Республикаси Президентининг 2015 йил 12 июндаги “Олий 
таълим муассасаларининг рахбар ва педагог кадрларини кайта тайёрлаш 
ва малакасини ошириш тизимини янада такомиллаштириш чора- 
тадбирлари тугрисида”ги 4732-сонли Фармони.
5. Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2015 йил 3 
декабрдаги “Олий ва Урта махсус, касб-хунар таълими муассасаларининг 
бошкарув кадрлари захирасини максадли укитишни ташкил этиш чора- 
тадбирлари тугрисида” ги 351-сонли карори.
6. Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2012 йил 29 
декабрдаги “Республика олий таълим муассасалари рейтингини бахолаш 
тизимини жорий этиш тугрисида” ги 371-сонли карори.
7. Олий ва урта махсус таълим вазирлигининг 2001 йил 29 августда “Олий 
таълим муассасаси ички назорат ва Кадрлар тайёрлаш миллий дастурини 
руёбга чикаришнинг мониторингини амалга ошириш тугрисида” ги 207- 
сонли буйруги.
8. Узбекистон Республикаси Президентининг "Узбекистон Республикасида 
"Электрон таълим" миллий тизимини яратиш" инвестиция лойихасини 
амалга ошириш чора-тадбирлари тугрисида"ги 2012 йил 16 апрелдаги 
ПК-1740-сонли К,арори.
9. Узбекистон 
Республикаси 
Президентининг 
“Миллий 
ахборот- 
коммуникация 
тизимини 
янада 
ривожлантириш 
чора-тадбирлари 
тугрисида”ги 2013 йил 27 июндаги ПК-1989-сон Карори.
-
1 1 0
-


10. Узбекистан Республикаси Президентининг 2014 йил 3 апрелдап 
“Иктисодиётнинг 
реал 
секторида 
ахборот-коммуникаци: 
технологияларини янада жорий этиш чоралари тугрисида”ги ПК-2158-cof 
Кдрори.
11. Узбекистан Республикаси Президентининг 2015 йил 4 февралдагр 
«Ахборот технологиялари ва коммуникацияларни 
ривожлантирип. 
вазирлиги тугрисида»ги ПФ-4702-сон фармони
12. Узбекистон Республикаси Президентининг 2002 йил 30 майдаги 
“Компьютерлаштиришни 
янада 
ривожлантириш 
ва 
ахборот- 
коммуникация технологияларини жорий этиш тугрисида”ги ПФ-3080 
Фармони.
13. Мирзиёев Ш.М. К,атьий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - хар 
бир рахбар фаолиятининг кундалик коидаси булиши керак. Узбекистон 
Республикаси Президента Ш.Мирзиёевнинг мамлакатимизни 2016 йилда 
ижтимоий-иктисодий ривожлантиришнинг асосий якунлари ва 2017 
йилга мулжалланган 
иктисодий дастурнинг энг мухим устувор 
йуналишларига багишланган Вазирлар Махкамасининг кенгайтирилган 
мажлисидаги маърузаси. 2017 йил 14 январь.
14. Узбекистон 
Республикаси 
Президента 
вазифасини 
бажарувчи 
Ш.Мирзиёевнинг Ислом хамкорлик ташкилоти ташки ишлар вазирлари 
кенгаши 43-сессиясининг очилиш маросимидаги нутки. Тошкент окшоми 
газетаси. 2016 йил 19 октябрь.
15. Узбекистон Республикаси Президента Ш.Мирзиёевнинг 2017 йил 7 
февралдаги 
ПФ-4947-сонли 
Фармонида 
курсатилган 
2017— 2021 
йилларда 
Узбекистон 
Республикасини ривожлантиришнинг 
бешта 
устувор йуналиши буйича “Хдракатлар стратегияси”.
16. Узбекистон Республикаси Президента Ш.Мирзиёевнинг 2017 йил 22 
декабрдаги Олий Мажлисга Мурожаатномаси. // Халк, сузи. 2017 йил, 23 
декабр.
17. Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2012 й., 30-сон,
- 1 1 1
-


351-модда.
18. Бегимкулов 
У.Ш. 
Замонавий 
ахборот технологиялари 
мухитида 
педагогик таълимни ташкил этиш. // “Педагогик таълим” жур, № 1, 2004.
19. Бегимкулов У.Ш. Педагогик таълим жараёнларини ахборотлаштиришни 
ташкил этиш ва бошкариш назарияси ва амалиёти: Педагогика фанлари 
доктори.... дисс. - Т., 2007. - Б.З
20. Вафоев Б.Р., Ибрагимова С.Б. Ахборот тизимлари ва технологиялари. 
Укув-услубий кулланма. - Т.: УзДЖТИ, 2015. - 190 б.
21. Мирсолиева М.М. “ОТМда укув жараёни ва укув-услубий фаолиятни 
модернизациялаш ва инновадион таълим технологияларини жорий этиш”. 
Модул. Т.: БИММ, 2015.
22. Хамидов B.C. Методы и модели веб ориентированных адаптивных 
обучающих систем/LAP LAMBERT Academic Publishing, Germany. 228 с.
23. Хамидов B.C. Таълим тизимида кескин бурилишга сабаб булган 4 дастур 
х,акида. 
http://uz.infocom.uz/2009/12/21/talim-tizimida-keskin-burilishga- 
sabab-bolgan-4-dastur-haaida/
24. Хамидов B.C. Эркин ва очик кодли LMS тизимлар тахлили, infocom.uz 
журнали № 7,8.14 бет, 2013 й.
25. Хамдамов Р Д . Масофадан Укитиш тизимларини яратишдаги юзага 
келадиган муаммолар хакида. “Фан ва таълимда ахборот-коммуникация 
технологиялари”. 
Республика 
илмий-техник 
конференциясининг 
материаллари. Тошкент. 6-7 апрел 2006 й.
26. Andras Benedek.Gyorgy Molnar. Development of Teacher Competencies in a 
New Learning Environment in Higher Education. ICCGI 2012 : The Seventh 
International Multi-Conference on Computing in the Global Information 
Technology
27. Diaz, D. P., Cartnal, R. B. (1999). Students’ learning styles in tow classes; 
online distance learning and equivalent on-campus. College Teaching, v. 47.
28. DiSalvio, .(2007). Revising Workload, Promotion and Tenure Policies for 
online faculty.Available
-
1 1 2
-


29. Dolan, К. (2008). Comparing Modes of Instruction: The Relative Efficacy o f 
On-Line and In-Person Teaching for Student Learning.
30. Ivan Perry B. Mercado. Relationship of the Online English Teachers’ 
Competencies to Selected Variables: Implications to Online English Teaching. 
Centro Escolar University Makati Campus, Philippines. American International 
Journal o f Contemporary Research Vol. 3 No. 12; December 2013.
31. Johnson, S. D., Aragon, S. R., Shaik, N., and Palma-Rivas, N. (1999). 
Comparative analysis of online vs. face-to-face instruction. (ERIC Document 
No. ED 448 722)
32. Mike 
Thacker, 
“Online 
Language 
and 
Reflective 
Learning” 
www. 1 las.ac.uk/resousrces/paper.
33. Maria Liakopoulou (Researcher). The Professional Competence o f Teachers; 
Which qualities, attitudes, skills and knowledge contribute to a teacher’s 
effectiveness? Aristotle University of Thessaloniki. Makedonomaxon 53, 
Halastra Thessaloniki, 57 300. GREECE. International Journal of Humanities 
and Social Science. Vol. 1 No. 21 [Special Issue - December 2011]
34. Nessipbayeva O. The competencies o f the modern teacher. Candidate of 
Pedagogical Sciences, Docent at Suleyman Demirel University Almaty, 
Kazakhstan Olga Nessip@mail.ru. Part 2: Pre-Service and In-Service Teacher 
Training.
35. Shmelev, A. G. Psychodiagnosis o f personnel characteristics. Saint-Peterburg, 

Download 3.08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling