V. V. Vinokurov terminning umum qo’llanishdagi so’zdan farqi haqidagi fikrini ayting terminning umumqo’llanishdagi so’zdan farqi unda definitiv funksiyaning mavjudligidir
Download 0.89 Mb.
|
2 5402200175462581848
- Bu sahifa navigatsiya:
- Uni erkin va ixtiyoriy shaklda qo’llashning imkoni yo’qligi
- Publitsistik uslub.
- Adabiy so`zlashuv uslubi
- Ilmi uslub
- Taqriz
1. Terminlar deb nimaga aytiladi ? Fan, texnika, kasb-hunarning biror sohasiga xos muayyan bir tushunchaning aniq va barqaror ifodasi bo’lgan so’z yoki so’z birikmasi 2. Terminlarga oid so`zlar nechi guruhga bo`linadi ? 2 3. Faol so`zlarni toping ? Non, suv, bugun, kim, besh, yaxshi 4. Termin lug’aviy ma’noga ega emas, balki tushunchaga to’g’ri keladi. Bu kimlarning so`zlari ? - Ye.M.Galkina – Fedoruk, P.S.Popov 5. Termin so`zini ma`nosi to`g`ri keltirilgan qatorni toping chek chegara 6. Termin so`zi qaysi tildan olingan ? lotin tilidan 7. Terminlar nechagacha manoga ega bo`ladi? 1 8. Terminning struktur tarkibi V.P.Danilenkoning ko’rsatishicha necha turga bo`linadi ? 3 9. Terminning struktur tarkibi aniq ko`rsatilgan qatorni toping Noterminologik leksika, umumiyilmiy leksika, terminologik leksika 10. Nomenklatura lotincha Nomenclatura so`zidan olingan bo`lib nima ma`noni anglatadi ? Fan va texnikaning bironbir soxasida ishlatiladigon Tovar nomlarining ro’yxatlar yig’indisi 11. Nomenklatura so`zi qaysi tildan olingan ? Lotin tilidan 12. Terminologiya maktabi asoschisi kim? Lotte 13. Termin lug’aviy ma’noga ega, ammo bu ma’no faqat ifodalanayotgan tushuncha bilan chegaralanmaydi. Bu kimlarning nutqi ? D.P.Gorskiy, K.A.Levlovskaya, A.S.Gerd 14. V.V.Vinokurov terminning umum qo’llanishdagi so’zdan farqi haqidagi fikrini ayting terminning umumqo’llanishdagi so’zdan farqi unda definitiv funksiyaning mavjudligidir, 15. Dastlab terminologiya maktabiasoschisi kim ? D.S.Lotte 16. Terminga qo’yiladigan me’yoriy talablarni kim ishlab chiqgan ? D.S.Lotte 17. Termin yasashda avvalo qaysi tilning imkoniyatlaridan foydalaniladi ? Ona tili 18. Ma’lum bir fan doirasida qo’llaniladigan atamalar qanday nomlanadi ? Ilmiy atamalar 19. Ma’lum kasb-hunar doirasida aniq bir ma’noni ifodalash uchun qo’llaniladigan atamalar qanday nomlanadi ? Kasbiy atamalar 20. Atamalar asosan qanday nutqda qo`llaniladi ? ilmiy 21. Atamalar ikki guruhga bo’linadi ulay qaysilar Ilmiy atamalar / kasbiy atamalar 22. Terminologiya mutaxassisiga to`g`ri tarif berilgan qatorni toping Terminlarni o’rganish, tartibga solish bilan shug’ullanish 23. Terminalogiya so`zini tarjimasi to`g`ri ko`rsatilgan javobni toping ? Lot. Terminus – chegara + yun. Logos – fan, ta’limot 24. Determinlashish nima degani ? Terminologik sistemadagi so’zning adabiy tilga to’la o’zlashishidir 25. Termin lug’aviy ma’noga ega va bu ma’no tushunchadir. Bu kimlarning so`zlari Ye.M.Galkina – Fedoruk, P.S.Popov 26. Ikki hil yani O`zbekcha termin va o`zlashma termin kelib qolsa qaysi birini tanlash afzal? O`zbekcha termin 27. Qaysi uslubda turli xil tushunchalarni ifodalovchi otlar ko`p ishlatiladi? Ilmiy uslub 28. Atamashunoslik nimani o`rgatadi ? Atamalarga oid masalalar bilan shug’ullanish 29. Axborot resurslari deb nimaga aytiladi ? Ishonchli ma’lumotni samarali olish uchun tashkil qilingan malumotlar majmui 30. Qaysi uslubda nutq ma'lumotlarga boy bo'ladi? Ilmiy uslub 31. Terminlar va noterminlar orasida mazmunan ham, shaklan ham jiddiy farq yo’q. Bo’lishi mumkin bo’lgan yagona va obyektiv farq uning g’ayrilisoniy voqyelik bilan bog’liqligidir. Bu fikr kimga tegishli? Kuz’kin 32. Terminga qo'yiladigan me'yoriy talablaar qaysi qatord to'g'ri berilgan? 33. Terminotizm qanday tizimlilik xususiyatlariga ega? Mantiqiy tizimlilik va limsoniy tizimlilik 34. D.S.Lottega ko’ra, terminologiyaning eng jiddiy kamchiliklaridan biri nima? Termin ma’nosining kontekstga qarab turlanib turishi 35. Terminning qisqaligi-Uni erkin va ixtiyoriy shaklda qo’llashning imkoni yo’qligi 36. Terminning aniqligi- Uning ta’rifida berilgan tushunchaga xos barcha belgilarning mavjudligi 37. Terminning bir ma'noliligi Bir tsuhuncha faqat bir terming xos bo’lishi 38. Qaysi uslubda matnda turg`unlashgan, qoliplashgan so`z birikmalaridan ko`proq foydalaniladi. Rasmiy uslub 39. Qaysi uslubda fikr lo`nda, qisqa ifodalanadi? Rasmiy uslub 40. Qaysi uslubda emotsionallik, obrazlilikning bo`lmaydi? Ilmiy uslub 41. Terminologik sistemadagi so’zning adabiy tilga to’la o’zlashishidir terminalogiyada nima deb nomlanadi ? Determinlashish 42. Terminalogiyaga qo`yilgan meyyorlar to`g`ri ko`rsailgan qatorni toping. Tizimlilik, kontekstga bog’liq emaslik, qisqalik, bir ma’nolilik, aniqlilik 43. Kasbiy atamalar deb nimaga aytiladi ? Ma’lum kasb-hunar doirasida aniq bir ma’noni ifodalash uchun qo’llaniladigan atamalar 44. Atamalarga oid masalalar bilan shug`ullanish fanda nima deb ataladi ? Atamashunoslik 45. Qaysi uslub o`zining obrazliligi bilan adabiy boshqa funktsional uslublaridan ajralib turadi? Badiiy uslub 46. Noterminologik leksika, umumilmiy leksika, terminologik leksika.Bular terminalogiyaning qanday tarkibiga kiradi? Terminning struktur tarkibiga 47. non, suv, bugun, kim. Bu so`zlar qanday so`zlar ? Faol so’zlar 48. o’jak, taxya, hovva. Bular qanday so`zlar ? Shevaga xos so’zlar 49. Eskirgan so`zlar necha guruhga bo`linadi ? 2 50. Arxaik so’zlar deb nimaga aytiladi ? Hozirda mavjud bo’lgan narsa-hodisalarning eskirib qolgan atamalaridir 51. Eskirib qolgan so’zlar qanday so`zlar ? Kundalik hayotda ishlatilmaydigan bo’lib qolgan so’zlardir 52. Jargon so’zlar deb nimaga aytiladi ? Qiziqishlari, mashg’ulotlari umumiy bo’lgan odamlar tomonidan ishlatiladigan so’zlardir 53. Argo so’zlar deb qanday so`zlarga aytiladi ? O’g’rilar, bezorilar qimorbozlar o’rtasida ishlatiladigan yashirin ma’noli so’zlardir 54. olinma so’zlar deb nimaga aytiladi ? Tilimizga boshqa tillardan kirib kelgan so’zlardir 55. xokkeychi, fermer, teleminora. Bu so`zlar qanday turkumdagi so`zlar ? O’zlashgan so’zlar 56. D.S.Lotte ismli olim terminalogiya sohasida qanday yangilik qilgan ? Dastlab terminologiya maktabi asoschisi 57. bedana(to’pponcha), zamri(qimirlama), shuxer(qoch). Bu so`zlar qanday turkumdagi so`zlar ? 58. Nutq uslublari qaysi qatorda to'liq berilgan? Ilmiy, publitsistik, badiiy, rasmiy, so’zlashuv 59. Ilmiy uslub janrlari: Ilmiy maqola, referat, tezis, dissertatsiya 60. Terminlar asosan qaysi uslubda ishlatiladi? Ilmiy uslubda 61. Badiiy uslub janrlari qaysilar? Roman, hikoya, she’r, g’azal, tragediya 62. O'zbek tiliga qachon davlat tili maqomi berilgan? 1989-yil 21 oktyabr 63. Imlo qoidalari nima? To’g’ri yozish qoidalari 64. Lug’aviy birliklarga nimalar kiradi? So’z, ibora, termin, qo’shma so’z 65. Qaysi tushuncha lug’aviy birlik hisoblanmaydi? gap 66. Tasviriy ifodani toping Oq oltin 67. Qaysi tushuncha lug’aviy birlik hisoblanadi? so'z 68. Adabiy janrlar qaysi? epik, lirik, dramatik 69. Ommaviy axborot vositalari bu – Gazeta, jurnal, televideniya, radio, internet 70. Ommaviy axborot vositalarining uslubi Ilmiy uslub 71. Qaysi uslub faqat og’zaki shaklga ega? So’zlashuv uslubi 72. Ommaviy axborot vositalariga nimalar kiradi? Matbuot, radio, televideniya 73. Publitsistik uslubning qanday janrlari mavjud? Maqola, intervyu, reportaj 74. Maqolaning qanday turlari bor? Ilmiy, publitsistik, ilmiy-ommabop 75. Ilmiy uslubga xos terminlarni aniqlang Kvant, teorema, molekula 76. Qaysi so'z termin emas? universitet 77. Quyidagi birikmalar qaysi uslubga xos: kvadrat tenglama, katetlar yig’indisi ilmiy 78. Maqolalar qanday qismlardan iborat? Maqolalar uch tarkibiy qismdan iborat bo‘ladi: 1.Kirish – bunda tanlangan mavzuning dolzarbligi belgilanadi. 2.Asosiy qism – muallif tomonidan rejalangan fikr, muammo yoki yangilik bayon qilinаdi. 3.Xulosa – mavzu yuzasidan muallifning xulosalari, tavsiyalari beriladi 79. Tilshunoslikka doir terminlarni aniqlang Fonema, unli va undosh tovushlar 80. AKT terminlarini aniqlang Axborot, computer, dastur 81. Uslubini aniqlang: Vodiylarni yayov kezganda Bir ajib his bor edi menda badiiy 82. V.P.Danilenkoning ko’rsatishicha, terminning struktur tarkibi nechta lig'aviy qatlamni o’z ichiga oladi? Terminning struktur tarkibi, V.P.Danilenkoning ko’rsatishicha, uch lug’aviy qatlamni o’z ichiga oladi: 1) noterminologik leksika; 2) umumilmiy leksika; 3)terminologik leksika. 83. AKT terminlarini aniqlang Interfeys, ma’lumotlar bazasi 84. Ma'ruza qaysi uslubga xos? Ilmiy uslubga 85. Intervyu matni qaysi uslubga xos? publitsistik 86. Reportaj qaysi uslubda yoziladi publitsistik 87. Adabiy til nima? Grammatik, fonetik, leksik, frazeologik va stilistik tomonidan puhta ishlangan so’z 88. Nutqning qanday shakllari bor? Yozma va og’zaki 89. Uslubini aniqlang: hunarni asrabon netkumdir ohir, Olib tuproqqamu ketkumdir ohir Badiiy uslub 90. Uslubini aniqlang: Nutq tovushlari unli va undoshlarga bo'linadi 91. Uslubini aniqlang: Ta'lim tizimini yangilash lozim publitsistik 92. Intervyu bu – Muxbirning biror mashhur shaxs bilan ma’lum bir masala bo’yicha savol-javobidir 93. Matn bilan ishlash asoslari qaysi bandda to'gri ko'rsatilgan? Asarning g’oyasini aniqlash, muallifning fikrini mantiqiy tahlil qilish orqali 94. Nutq uslublarida asosiy e'tibor nimaga qaratiladi? uslubiy xususiyatlarga 95. Ommaviy axborot vositalariga nimalar kiradi ? matbuot, radio, televideniye 96. Atamalarni (termin) o’rganuvchi soha nima deb ataladi? Atamashunoslik(terminologiya) 97. Nutq uslublari nechta? 5 98. O`zbek adabiy tili qaysi tillar oilasiga mansub? Turkiy tillar 99. Har yili 21-oktabr sanasida qaysi bayram nishonlanadi? O’zbek tiliga davlat tili maqomi berilgani 100. Informatsiya so`zi qanday ma’noni anglatadi? ma’lumot, tushuntirish, axborot 101.Terminlar qatorini belgilang. bola, jiyan, tog‘a (qarindoshlik); mebel, go‘sha, eshik (yog‘ochsozlik); jarima, huquq, jazo (yuridik). mebelsozlik, duradgorlik (yog‘ochsozlik); dalolatchi, jinoyatchi (yuridik). 102.Siyosiy-ijtimoiy doira munosabatlariga xizmat qiluvchi uslub qaysi? Publitsistik uslub.
103.Adabiy terminlarni ko`rsating 104.Matematik terminlarini aniqlang uchhad, birhad, o‘nyoq, beshyoq, yarim doira, yarimyig‘indi, yarimfazo, yarimo‘tkazgich (fizika-matem.) kabilar. 105.Ilmiy uslubga xos xususiyatni toping Tilshunoslar uchun ilmiy tadqiqotlar mavzusi bo'lgan ilmiy uslub, birinchi navbatda ilmiy, ilmiy, texnik va ommabop fan sohasida ishlatiladigan o'ziga xos nutq texnikasi to'plami bo'lib, mazmun va maqsadda turli xil g'oyalar, farazlar va yutuqlarni ifodalash va shakllantirish uchun ishlatiladi. Ilmiy uslubning xarakteristik xususiyatlari - ohang, obyektiv yondoshuv va axborotning betartibligi, matnning tuzilishliligi, terminologiyaning mavjudligi va olimlar o'rtasida materiallarning mantiqiy va etarlicha taqdim etilishi uchun qabul qilingan maxsus tillar vositasi. 106.Intervyu matni qaysi uslubga xos?
107.Reportaj qaysi uslubda yoziladi? Publitsistik uslub. 108.Matnlar ma’no munosabatiga ko’ra qanday turlarga bo’linadi? 109.Uslubiy xoslangan so’zlar berilgan qatorni toping? 110.Uslubiy xoslanmagan so’zlar berilgan qatorni toping? 111.Uslubiy xoslangan so’zlar berilgan qatorni toping? 112.Uslubiy xoslanmagan so’zlar berilgan qatorni toping? 113.Xususiy me’yorlar to’g’ri berilgan qatorni toping? 114.Adabiy til me’yorlari qanday tasnif qilinadi Maqolalar ilmiy yoki publitsistik uslubda, adabiy til me’yorlariga to‘liq amal qilingan holatda yoziladi. Maqola yozishda maqolaning mavzusini belgilash va unga sarlavha tanlash ham muhim ahamiyat kasb etadi. Maqolaning sarlavhasi qisqa, lekin e’tiborni jalb qiladigan va, albatta, maqolaning bosh mavzusini yoritib beradigan bo‘lishi lozim. Bundan tashqari, maqolalarda muallif haqida qisqacha ma’lumot va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati ko‘rsatiladi. 115.Ishga topshirayotgan inson to'g'risida ma’lumotni taqdim etadi, ya’ni uning ismi, ma’lumot darajasi, ish tajribasi, qizishlari va hokazo haqida ma’lumot beradi. Ushbu ta’rif qaysi hujjatga tegishli. 116.……….. bu - hozirgi zamon talabidagi yagona ommabop kompyuter tarmog'i hisoblanib, bizga barcha sohalarga oid noaniqlik ya'ni ongimizga mavhum bo'lgan tushunchalar haqida ochiq, oddiy va ravon ma'lumot beruvchi ahborot manbaidir. 117.……. bu- OAV sodir bo'layotgan voqea -hodisalardan olib beriladigan mahalliy mavzulardagi xabar, maqola. 118.……. bu- asosiy faoliyati jurnalistika bilan shug‘ullanish bo‘lgan, muhim faktlar, voqealar, odamlar, hodisalar haqidagi axborotni yig‘ish, qayta ishlash va uni auditoriyaga yetkazish orqali OAVni axborot bilan to‘ldiruvchi kishi 119.….. bu - reportyor yoki muxbir bilan birgalikda ishlashi yoki mustaqil ravishda o‘z nashri uchun fotoreportajlar tayyorlashi mumkin. 120.Faqat muayyan bir hududga xos ayrim belgilarni o‘zida namoyon qilgan til shakli (sheva)………. hisoblanadi. 121.………. tilshunoslik fanining bir bo’limi bo’lib, nutq jarayonida til hodisalarining maqsadga, sharoitga va muhitga mos ravishda foydalanish qonuniyatlari bilan tanishtiradi. 122.Ikki yoki undan ortiq shaxsning nutqidan tuzilgan nutq ………nutq dеyiladi 123.So’zlashuv uslubida gapdagi so’zlar tartibi …… bo’ladi. 124.Fan-tеxnikaning turli tarmoqlariga doir ilmiy asarlar, darsliklar (Ilmiy uslubda)……. uslubda yoziladi. 125.Davlat idoralari tomonidan chiqariladigan qarorlar, qonunlar, nizomlar, xalqaro hujjatlar (Rasmiy uslubda)…….. uslubda yoziladi. 126.Tashviqot-targ’ibot ishlarni olib borishda qo’llanadigan uslub, ya'ni matbuot uslubi (publististik uslub)…….. uslub hisoblanadi. 127.Badiiy asarlar (nazm, nasr va dramatik asarlar) (Badiy uslub)……. uslubda bo’ladi. 128.()………. kishiga ma'lumot bеrish bilan birga, timsollar (obrazlar) vositasida estеtik ta'sir ham ko’rsatadi. 129.Qaysi qatorda og’zaki nutq turlari noto’g’ri berilgan 130.Qaysi qatorda og’zaki nutq turlari noto’g’ri berilgan? 131.Qaysi qatorda og’zaki nutq turlari noto’g’ri berilgan? 132.Harbiy vatanparvarlik nutqi og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? Adabiy so`zlashuv uslubi 133.Miting nutqi og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? Oddiy so`zlashuv uslubi. 134.O'quv yurtlari ma'ruzalari og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? Adabiy so`zlashuv uslubi 135.Ilmiy nutq (ma'ruzalar) og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? Adabiy so`zlashuv uslubi 136.Ilmiy sharh og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? Adabiy so`zlashuv uslubi 137.Ilmiy axborot og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? Adabiy so`zlashuv uslubi 138.Qoralovchi (prokuror) nutqi og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? 139.Kim leksemalarni stilistik nuqtai nazardan meyoriy (so’zning o’z ma’nosidagi terminlar) va g’ayrime‘yoriy (professionalizm, terminoid individual obrazli iboralar) guruhlarga ajratadi 140.Jamoatchi-qoralovchi nutqi og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? 141.Oqlovchi (advokat) nutqi og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? 142.Tabrik nutqi (tost) og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? 143.Hutba og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? 144.Va'z og’zaki nutqning qaysi turiga kiradi? 145.Qaysi so'z termin emas? 146.Qaysi so'z termin emas? 147.Qaysi so'z termin emas? 148.Qaysi so'z termin emas? 149.Quyidagi birikmalar qaysi uslubga xos: egri chiziq, juft sonlar 150.Quyidagi birikmalar qaysi uslubga xos: toq sonlar, to’g’ri chiziq 151.Quyidagi birikmalar qaysi uslubga xos: takror so’zlar, so’z yasovchi qo’shimchalar Ilmi uslub 152.Quyidagi birikmalar qaysi uslubga xos: amalga oshirilsin, ijro uchun qabul qilinsin Rasmiy idoraviy 153.Quyidagi birikmalar qaysi uslubga xos: zimmasiga yuklatilsin, e’tiborga olinsin Rasmiy idoraviy 154.Ilmiy uslubga xos terminlarni aniqlang Qoidasi shunga qarab o’qib kegin belgileng: Fan-tеxnikaning turli tarmoqlariga doir ilmiy asarlar, darsliklar ilmiy uslubda yoziladi. Ilmiy uslub aniq ma'lumotlar asosida chiqarilgan ilmiy xulosalar (qoidalar, ta'riflar)ga boy bo’lishi bilan boshqa uslublardan farq qiladi: Yomg’ir - suyuq tomchi holidagi atmosfеra yog’ini. Tomchining diamеtri 0,5-0,6 mm bo’ladi. Ilmiy uslubda har bir fanning o’ziga xos ilmiy atamalaridan foydalaniladi, bu uslubda so’zlar o’z ma'nosida qo’llanadi 155.Ilmiy uslubga xos terminlarni aniqlang 156.Tilshunoslikka doir terminlarni aniqlang 157.Tilshunoslikka doir terminlarni aniqlang 158.Maqola qaysi uslubda yoziladi? ilmiy yoki publitsistik uslubda 159.Tilshunoslikka doir terminlarni aniqlang 160.quyidagilardan qaysi biri yozma muloqotda foydalaniladi 161.Darsliklar nechta guruhga bo’linadi? O’quvchilar unTalabalar un 162.Darsliklar tarixi qaysi zamonlardan boshlanadi? mil.av. 2-ming yillikda sharqda 163.Arab tili grammatikasiga oid kitoblarni ko’rsating. ("Bidon", "Qofiya”) 164."Musulmon diniy qoidalari to?plami — ""Avvali ilm"" qaysi tilda yozilgan?" fors tilida savol-javob tarzida tuzilgan 165.Toshkentda rus va rus-tuzem maktablari uchun ayrim darsliklar qachon nashr etilgan? 1875 y. A. A. Terentyevning "Russkaya azbuka dlya shkol Sredney Azii" ("Oʻrta Osiyo maktablari uchun rus alif-bosi"), 1885 y. V. P. Nalivkinning "Azbuka dlya russko-musulmanskix shkol osedlogo naseleniya Turkestanskogo kraya" ("Turkiston oʻlkasidagi oʻtroq aholiga moʻljallangan rus-musulmon maktablari uchun alifbo") D. lari pay-do boʻldi. 1887 y. V. P. Nalivkinning "Terma kitob" nomi bilan oʻzbekcha-tojikcha xrestomatiyasi, 1896 y. uning "Turkiston viloyatining Toshkand shahridagi seminariya degan madrasada oʻqiydurgan terma kitob" asari nashr qilindi. 1898 y.dan S. M. Gramenitskiyning 3 qismdan iborat "Kniga dlya chteniya" ("Oʻqish kitobi") kitobi qoʻllanila boshlandi. 166.O’rta Osiyoni Rossiya bosib ulgunga qadar maktabxonalarda qanday kitoblarda ta’lim berishgan? Oʻrta Osiyoni Rossiya bosib olgunga qadar bu yerda mavjud boʻlgan maktab va madrasalardagi taʼlimtarbiyaning asosiy mazmuni islom taʼlimotini oʻrgatishdan iborat boʻlgan va ularda arab, fors, eski turk tillarida yozilgan diniy kitoblar D. vazifasini oʻtagan. Bu D.lar Qurʼon oyat va suralaridan, boshqa diniy kitoblarning turli qism va parchalaridan iborat boʻlgan. Maktabxonalarda "Haftiyak", "Chor kitob" va b. kitoblar oʻqitilgan. 167."S. M. Gramenitskiyning ""O’qish kitobi"" necha qismdan iborat qilib yozilgan?" 1898 y.dan S. M. Gramenitskiyning 3 qismdan iborat "Kniga dlya chteniya" ("Oʻqish kitobi") kitobi qoʻllanila boshlandi 168.V. P. Nalivkinning 1885 yilda qaysi darsligi yozildi? 1885 y. V. P. Nalivkinning "Azbuka dlya russko-musulmanskix shkol osedlogo naseleniya Turkestanskogo kraya" ("Turkiston oʻlkasidagi oʻtroq aholiga moʻljallangan rus-musulmon maktablari uchun alifbo") D. lari pay-do boʻldi 169."V. P. Nalivkinning ""Terma kitob"" nomli xrestomatiyasi qaysi tillarda nashr etildi?" . 1887 y. V. P. Nalivkinning "Terma kitob" nomi bilan oʻzbekcha-tojikcha xrestomatiyasi, 170."20-asrning boshlarida Toshkentda ""Ustodi avval"" alifbesini kim nashr qildi?" 1902 y. Toshkentda Saidrasul Saidazizovning "Us todi avval" alifbesi 171."""Ta?limi avval"" va ""Ta?limi soniy""larni kim nashr qildi?" 1903 y. Aliasqar Kalininning "Muallimi soniy" xrestomiyasi, Rustambek Yusufbek oʻgʻlining "Taʼlimi avval" va "Taʼlimi soniy" 172."""Birinchi muallim"" ni kim nashr qildi?" Abdulla Avloniyning "Birinchi muallim", 173."Shokirjon Rahimiyning ""Sovg?a"" alifbesi qachon chiqarilgan?" Shokirjon Rahimiyning 1919 y.da chiqarilgan "Sovgʻa" alifbesi, 174."""Handasa"" va ""Fizika"" kitoblari aysi tildan tarjima qilgan?" Ergʻoziyevning maktab yoshidan oʻtgan oʻsmirlar uchun chiqarilgan "Oʻsmir" alifbesi, ozarbayjon tilidan oʻzbekchaga tarjima qilingan "Handasa", "Fizika" kitoblari 175."""Handasa""va ""Fizika"" kitoblari qaysi tildan tarjima qilingan?" Ergʻoziyevning maktab yoshidan oʻtgan oʻsmirlar uchun chiqarilgan "Oʻsmir" alifbesi, ozarbayjon tilidan oʻzbekchaga tarjima qilingan "Handasa", "Fizika" kitoblari 176."O?zbekiston Respublikasining ""Ta?lim to?g?risida""gi qonuni qaysi yili qabul qilingan?" 1997 y.da kabul qilingan OʻzRning "Taʼlim toʻgʻrisida"gi qonuni 177.O?zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining 1998 yilda qaysi qarori qabul qilingan? Vazirlar Mahkamasining 1998 y. yanvarda qabul qilingan "Uzluksiz taʼlim tizimini darsliklar va oʻquv adabiyotlari bilan taʼminlashni takomillashtirish toʻgʻrisida"gi qarori muhim ahamiyatga ega boʻldi 178."O. Sharafiddinov yozgan ""Alifbe"" qaysi yillarda 1sinf o?quvchilarining asosiy o?quv qo?llanmasi bo?lib keldi?" . O. Sharafiddinov yozgan "Alifbe" 1938 y.dan 1970 y. gacha 1sinf oʻquvchilarining asosiy oʻquv qoʻllanmasi boʻlib keldi. 179."O. Sharafiddinovning kim bilan yozgan yangi ""Alifbe"" kitobi keng qo?llanila boshladi ?" 1970/71 oʻquv yilidan mazkur muallifning Q. Abdullayeva bilan yozgan yangi "Alifbe" kitobi qoʻllanila boshladi. 180.Umumlashtirish… (Ilmiy merosni taqdim etish yoki umumlashtirish ikkilamchi axborot materiallarini (tezislar, izohlar) o'z ichiga oladi - ular ilmiy-ma'rifiy yoki ilmiy-xulosaviy uslubda yaratiladi.) 181.Abstraktlash Tadqiqot olib borilayotgan bir qancha pidedment yoki hodisalarnng xususiyati hossalarining o’ziga xos bo’lgan tamonlarini etibordan sodiq qilib tadqiqot un kerak bo’lgan yoki xususiyatini mif holatga keltiriladi. 182.Konkretlashtirish konkret terminotizimning maxsus so’zlari Mahkumlashtirishning teskari jarayoni bo’lib ayrim hususiyatlarini kankiret buyumida predmetga qo’lashdur 183.O'rganilayotgan ob'yektga tuzilishi, fnksiyasiga ko'ra unga o'xshash lekin uning o'zi emas, uning nusxasini yaratib, shu nusxa orqali haqiqiyob'yektning xossa va xususiyatlarini o'rganish… modellashtirish 184.Ilmiy tadqiqot nechta tarkibiy qismdan iborat? Ilmiy tadqiqot ishlarining turlari Ilmiy tadqiqot (izlanish) uchta tarkibiy qism: insonning maqsadli faoliyati, ilmiy mehnat predmeti va ilmiy mehnat vositalaridan iboratdir. 185.Ilmiy tadqiqotlar ko'zlangan maqsadi, tabiat yoki ishlab chiqarish bilan bog'liqlik darajasi, ilmiy ishning harakteri va chuqurligiga qarab nechta turga bo'linadi? fundamental,amaliy,va ishlanmalarga bo'linadi. 186.Ilmiy tadqiqotlar ko'zlangan maqsadi, tabiat yoki ishlab chiqarish bilan bog'liqlik darajasi, ilmiy ishning harakteri va chuqurligiga qarab qanday turlarga bo'linadi? fundamental,amaliy,va ishlanmalarga bo'linadi 187.Referat bayonning to'liqligi bo'yicha necha turga bo'linadi? 3 turga 188.Referat bayonning to'liqligi bo'yicha qanday turlarga bo'linadi? 2 ta axborot (konspektlar) , indikativ ( rezyumelar) 189.referatlanadigan manbalar soni bo'yicha referatlar qanday turlarga bo'linadi 2 ta monografik taxliliy 190.referatni yozishda foydalanilgan adabiyotlar ro'yxatid birinchi quyidagilardan qaysi biri keladi? Bibliografik bayon 191.referatni kompyuterda rasmiylashtirishdagi talablar… Ilmiyrahbargataqdimetiladiganreferatkompyuterda 12-shrift bilan, 1,5 interval orqalistandart A 4 formatliqog’ozda, chap tomonidan 2,5 sm, o’ngtomonidan 1,5 sm, yuqorisivapastidankamida 2 smlikhoshiyalarbilanterilishikerak. Matnsahifalarialbattaraqamlanishilozim. Ishningraqamlanishiuzluksizbo’ladi va 3-sahifadan boshlanadi (birinchivaikkinchisahifalar - butitulvarag’ivaish rejasibo’lib, ularraqamlanmaydi). Sahifaraqamiyuqoridao’rtagayokio’ng tomongaqo’yiladi. Referathajmi 16-20 sahifadanoshmasligikerak 192.Mazmuni va masadli vazifasi bo'yicha annotatsiya qanday turlarga bo'linadi? bildirgichli (matnning tanqidiy bahosiz
193...mazmunni to'liq qamrab olishiga ko'ra annotatsiya qanday turlarga bo'linadi?
194.Taqriz so'zi qaysi tildan olingan va qanday ma'no bildiradi? Taqriz (arab. — ijobiy baho) 195.maqolalar asosan necha qismdan iborat? Kirish – bunda tanlangan mavzuning dolzarbligi belgilanadi. Asosiy qism – muallif tomonidan rejalangan fikr, muammo yoki yangilik bayon qilinаdi. Xulosa – mavzu yuzasidan muallifning xulosalari, tavsiyalari beriladi. 196.2013 yilning AKT shasidagi Eng ommabob so`zi keltirilgan qatorini toping. Masalan, 2013-yilda, jahonda yangi eng ommabop so‘z bu — «selfi» — (ingliz tilidan olingan, «self» so‘zidan yasalgan «selfie» — o‘zimga-o‘zim ma’nosini anglatadi) — fotokamerada o‘z suratini olishga asoslangan avtoportret turlaridan biri bo‘lib hisoblanadi. 197.Terminlar struktur tuzilishiga ko'ra necha hil bo`ladi ? 2 xil soda va murakkab 198.Sodda terminlar necha xil bo`ladi ? Tub terminlar Yasama terminlar 199.Sodda terminlar keltirilgan qatorni toping ? qo‘shin, shtab, avtomat (harbiy); panjara, shpal, yog‘och (yog‘ochsozlik); voris, guvoh (yuridik). 200.Sodda terminlar deb nimaga aytiladi ? tarkibida so‘z yasovchi va so‘z o‘zgartiruvchi affikslarning bor-yo‘qligiga qaramay, yolg‘iz bir o‘zakdan yoki negizdan paydo bo‘lgan, birgina lug‘aviy ma’noli qism bo‘lgan so‘z hisoblanadi 201.Tub terminlar deb nimaga aytiladi ? yolg‘iz o‘zakdan hosil bo‘lgan terminlar 202.Yasama terminlar deb nimaga aytiladi ? tub terminlarga biror yasovchi affiksning
203.Tub terminlar keltirilgan qatorni toping mebel, go‘sha, eshik (yog‘ochsozlik); jarima, huquq, jazo (yuridik). 204.Yasama terminlar keltirilgan qatorni toping mebelsozlik, duradgorlik (yog‘ochsozlik); dalolatchi, jinoyatchi (yuridik). 205.Qo`shma terminlar deb nimaga aytiladi ? Komponentlari bir leksik qatlamga mansub so‘z birliklaridan hosil etilgan qo‘shma terminlar 206.Qo`shma terminlar ularni tashkil etgan komponentlarining kelib chiqish materialiga ko‘ra necha guruhga bo`linadi ? 2 guruhga 207.O‘zbek tilida avvaldan qo‘llab kelingan o‘zbekcha, arabcha, forscha so‘zlarning o‘zaro qo‘shilishidan yuzaga kelgan terminlar qanday terminlar QOSHMA TERMINLAR 208.Komponentlari ruscha-baynalmilal termin yoki termin-elementlardan iborat terminlar qanday terminlar ? QOSHMA TERMINLAR 209.Ot+fe’l modelida yasalgan qo‘shma terminlar qanday yasaladi ? Ot+fe’l modelida yasalgan qo‘shma terminlar. Bunda ikkinchi komponentga –
210.Sifat+ot modelida yasalgan qo‘shma terminlar keltirilgan qatorni toping Sifat+ot modelida yasalgan qo‘shma terminlar qo‘proq tabiiy fanlar terminotizimida uchraydi: to‘g‘ri burchak, qo‘shbog‘, issiqbardoshlik, sovuqbardoshlik (fizika-matem.); huquqiy norma, yuridik konsultatnt (yuridik) kabi. Son+ot modelida yasalgan qo‘shma terminlar matematika fanida ko‘proq qo‘llaniladi: uchhad, birhad, o‘nyoq, beshyoq, yarim doira, yarimyig‘indi, yarimfazo, yarimo‘tkazgich (fizika-matem.) kabilar. 211.Son+ot modelida yasalgan qo‘shma terminlar keltirilgan qatorni toping to‘g‘ri burchak, qo‘shbog‘, issiqbardoshlik, sovuqbardoshlik (fizika-matem.); huquqiy norma, yuridik konsultatnt (yuridik) uchhad, birhad, o‘nyoq, beshyoq, yarim doira, yarimyig‘indi, yarimfazo, yarimo‘tkazgich (fizika-matem.) kabilar. 212.Ot+fe’l modelida yasalgan qo‘shma terminlar keltirilgan qatorni toping to‘g‘ri burchak, qo‘shbog‘, issiqbardoshlik, sovuqbardoshlik (fizika-matem.); huquqiy norma, yuridik konsultatnt (yuridik) uchhad, birhad, o‘nyoq, beshyoq, yarim doira, yarimyig‘indi, yarimfazo, yarimo‘tkazgich (fizika-matem.) kabilar. 213.Birikma terminlar deb nimaga aytiladi ? 214.Birikma terminlar necha xil bo`ladi ? 215.Birikma terminlar modellari to`g`ri keltirilgan qatorni toping 216.Birikma terminlar turlari to`g`ri keltirilgan qatorni toping 217.panjara, shpal, yog‘och. Bular qanday terminlar? SODDA TERMINLAR 218.voris, guvoh. Bular qanday terminlar? SODDA TERMINLAR 219.dalolatchi, jinoyatchi. Shakliga ko'ra qanday termin? Yasama terminlar 220.Ikki va undan ortiq sodda terminlarning birikuvidan tuzilgan terminlar qanday terminlar deb ataladi? Yasama terminlar 221.Ot+ot modelida yasalgan qo‘shma terminni toping ayiqtovon, ituzum, tuyaqush 222.Sifat+ot modelida yasalgan qo‘shma terminni toping. to‘g‘ri burchak, qo‘shbog‘, issiqbardoshlik,
223.Son+ot modelida yasalgan qo‘shma terminni toping. uchhad, birhad, o‘nyoq, beshyoq, yarim doira, yarimyig‘indi,
224.Ot+fe’l modelida yasalgan qo‘shma terminni toping. ‘g‘itsepar, markaztopar,
225.Ravish+ ot yoki harakat nomi modelida yasalgan qo‘shma terminni toping. o‘ta tuyinish (xim.), o‘takuchlanish, o‘taqizitish, o‘tauyg‘onish (fiz.), o‘ta struktura, chala o‘tkazgich, qisqa tutashuv kabi. 226.Son+ot modelida yasalgan qo‘shma terminni toping. uchhad, birhad, o‘nyoq, beshyoq, yarim doira, yarimyig‘indi, yarimfazo, yarimo‘tkazgich (fizika-matem.) kabilar. 227.Avtokran, avtorentgen struktur tuzilishiga ko'ra qanday termin? qo‘shma terminlar 228.Depolyarizator, peroksid struktur tuzilishiga ko'ra qanday termin? qo‘shma terminlar 229.mebelsozlik, duradgorlik struktur tuzilishiga ko'ra qanday termin? Yasama terminlar 230.jarima, huquq, jazo struktur tuzilishiga ko'ra qanday termin? Tub terminlar 231.qayin ona, katta buva struktur tuzilishiga ko'ra qanday termin? qo‘shma terminlar(OT+OT) 232.Quyidagilardan gibrid terminlarni ko'rsating. avtosug‘orgich, agroqoida,
234.fotoqog‘oz, infraqizil, ultrako‘paytma, multiturg‘unlik, videoyozuv - bular… gibrid terminlarni 235.avzoyi buzuq, amri mahol, arzon-garov struktur tuzilishiga ko'ra qanday terminlar? Birikma terminlar 236.degradasiyalangan (aynigan) qora tuproq, erkin (bog‘liq) miqdor struktur tuzilishiga ko'ra qanday terminlar? Murakkab terminlar 237.son-teskari son, yoy-yoyning gradusi struktur tuzilishiga ko'ra qanday terminlar? Murakkab terminlar 238.yog‘och to‘qmoq, kitob tokchasi, taxta pol struktur tuzilishiga ko'ra qanday terminlar? Yig‘iq birikmalar 239.Ilmiy bilish metodlari nechaga bo'lib o'rganiladi? 240.Bilish jarayoni fikrida umumiy bilishlardan tuziy, qisman bilimga kelish- llmiy
orasida bog'liqlikni anglab yetish - bilish jarayonidir. 241.Tajribada sinab ko'rish orqali fanda hodisalarni bilish faoliyatida tadqiq qilish- Shuningdek, fundamental
242.Ayrim fikriy bilishdan umumiy xulosalar chiqarish- 243.Ilmiy-texnikaviy ijodda qaysi uslub keng tarqalgan? Ilmiy uslub fan, texnika va ishlab chiqarish bilan bog`liq vazifaviy uslubdir. U o`z ichida yana ilmiy texnikaviy, ilmiy-hujjat, ilmiy-ommabop, o`quv-ilmiy kabi bir necha sof ilmiy turlarga bo`linadi. 244.Referatning konspektdan farqi nima? 245.Referatning o’ziga xosligi berilgan qatorni toping. 246.Referatning qanday bayon qilish shakllari bor? 247."Referatda nomi, nashr qilingan joyi, nashriyot, yil, sahifalar soni qaysi qismida o'z aksini topadi? " 248.Adabiyotlar ro’yxatining rasmiylashtirilishda eng avvola qanday asarlar joylashtiriladi? foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati ko‘rsatiladi. 249.Bаdiiy, ilmiy, mеtоdik аsаrlаrning muаllifi, mаvzusi, mаnbаsi, undа ko‘tаrilgаn аsоsiy mаsаlаni ko‘rsаtishgа qаrаtilgаn qisqа хаbаr- Аnnоtаtsiya 250."Annotatsiya mazmuni va maqsadli vazifasi bo’yicha … turlarga bo'linadi." 2turga 251."Annotatsiya mazmunni qamrab olishi bo’yicha … turlarga bo'linadi."
252.yangi badiiy, ilmiy yoki ilmiy-ommabop asar tahlili- bu Taqriz 253.Sаylаnmа bаyоnning bir turi-Taqriz 254.Taqrizning tarkibi necha qismdan iborat bo'ladi? Tezis (umumiy holati) va uni ochib berish. Kitob (film, teatr)ning baholanishi. 255.Qaysi rus tanqidchisi taqrizni san'at darajasiga ko'tardi? 256.Ampirik maqolada nima aks etadi? bu o'z tajribasi asosida qurilgan maqola. 257.Ilmiy-nazariy maqolada nima aks etadi? bu tadqiqotning aniq natijalarini tasvirlaydigan maqolalar 258.Ko'rib chiqish maqolasida nima aks etadi? bu tor doirada muayyan sohadagi yutuqlarni tahlil qiluvchi maqolalar. 259.Bildirishnomalar, eslatmalar, hisobotlar, moliyaviy hisobotlar, biznes xatlari-Yozma muloqot 260.Telekonferensiya va videokonferensiya – Har bir ofisda mikrofonlar bilan qatnashchilar soni oshirilishi mumkin. Ikki tomonlama qo‘ng‘iroqlardan foydalanganda, barcha qatnashuvchilar boshqa barcha qatnashuvchilar bilan gaplashishlari mumkin. Bir tomonlama muloqot qo‘ng‘iroqlarida, og'zaki xabarlar (masalan, kompaniya prezidenti nutqi) turli joylarga bir vaqtning o 'zida yetkazilishi mumkin. 261.Muloqot texnikasida uchraydigan kamchiliklar-
Download 0.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling