Variant № 1
1. Ekologiyani mustakil fan sifatida shaklllanishi,maqsadi va vazifalari (Ekologiya tushunchasi,autoekologiya, organizm va muhit,sinekologiya,organizm va muhit, biosenologiya , global ekologiya , biosfera , ekologiyaning muxandislik vazifalari, populyasiyalar , tabiat muhofazasi)
Экология фанининг таърифини биринчи марта немис олими Эрнест Геккель “Организмларнинг умумий морфологияси” деб номлаган асарида (1866 йилда) берилган. Экология сўзи юнонча oikos – уй, яшаш жойи; logos- ўрганиш, фан деган маънони англатади.
Экология фани организмларнинг ўзаро ва ташқи муҳит билан алоқадорликларини ўрганади.
Экология антропоген ва ҳар хил омиллар таъсирида табиатдаги боғланишларнинг бузилиши тўғрисидаги маълумот беради. У табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва табиатни мухофоза қилишда илмий асос бўлиб хизмат қилади.
Тирик табиат қандай тузилган, қайси қонунлар асосида мавжуд ва ривожланади, инсон таъсирига қандай жавоб беради – буларнинг барчаси экологиянинг предмети ҳисобланади.
Экология фани инсоннинг табиатга кўрсатаётган таъсирини бартараф қилиш йўлларини топиш ва уларга амалий жихатдан ёндашишига бирлаштиришни ўз олдига мақсад қилиб қўяди.
Ҳар бир фаннинг ўз вазифаси бўлганидек, экология фанининг вазифалари қуйидагилардан иборат.
- биоценоз ҳосил қилиш (сунъий яйловлар ҳосил қилиш);
- қумларнинг кўчишини тўхтатиш, тупроқ эрозиясига қарши курашиш;
- биологик рекультивация ишларини олиб бориш;
юқори ҳосилдорлик асоси –ўсимликлар оптимал зичлигини аниқлаш;
- қишлоқ хўжилиги экинларини районлаштириш;
- атроф –мухитдаги антрологен ўзгаришларни ўрганиш ва мухим яхшилаш методикасини асослаш; -экологик хавфни аниқлаш ва унинг олдини олиш;
- табиатда оз учрайдиган ва йўқолиб бораётган ўсимлик ва ҳайвонларни мухофаза қилиш, кўпайтириш йўлларини ишлаб чиқиш;
-хаво ва тупроқнинг тозалигини тъминлаш;
-сувнинг тозалигини асраш, ифлосланишига йўл қўймаслик;
- биологик хилма-хилликни асраш;
-ўсимлик ва ҳайвонлар популяцияларининг сонини бошқариш;
- йўқолиб бораётган популяцияларни аниқлаш ва уларни мухофаза қилиш;
- табиат ва жамият орасидаги мувозанатнинг бузилишига йўл қўймаслик;
Do'stlaringiz bilan baham: |