Nazorat savoll ar:
1. Ijti moi y menej ment ning tizi mi ni ng asosi y el e mentl ari ni sanab beri ng.
2. Ijti moi y menej ment ni ng ti zi mi ni ng asosi y el e mentl ari orasi dagi mavj ud al oqa
qanday?
3. Ijti moi y menej ment funkt si yal ari ni sanab beri ng.
4. Ijti moi y menej ment funkt si yal ari ni tahlil qili b beri ng.
2- mas hg’ ul ot. Tas hkili y t uzil ma va boshqaruv kadrl ari.
Rej a:
9. 2. 1. Bos hqaruv t uzil masi
9. 2. 2. Bos hqaruv kadrl ari ni guruhl arga bo`li ni shi
Tayanch i boral ar: t uzil ma, boshqar uv bo` g’i ni, nazor at sohasi, boshqar uv
vositasi, boshqar uv me`yori, chi zi qli bo`g’in, funktsi onal bo`g’i n, xodi m, rahbar.
9. 2. 1. Bos hqaruv t uzil masi.
Boshqaruv t uzil masi i kki pog’ onali va ko` p pog’ onali bo`lishi mu mki n.
Agar bo` g’i nl ar bir boshqar uv pog’ onasida j oyl ashgan bo`lsa, ul arni ni ng al oqasi
gori zont al xarakt er ga ega bo`l adi, agar boshqa- boshqa pog’ onada bo`lsa, verti kal
bo`l adi. Boshqaruvning t ashkili y t uzil masi da boshqar uv bo` g’i nl ari (organl ari)
chi zi qli va f unkt si onal ga bo`li nadi. Chi zi qli bo` g’i nl ar - bu ob` yekt ni bevosit a
maj muavi y boshqarishni a mal ga oshiruvchi, ijti moi y t uzi mni ng ma` muri y
al ohi dal ashgan bir qis mi (t ar moq vazirli klari, kor por atsi yal ar, trestl ar, uyush mal ar,
kor xonal ar, tsexl ar va h. k.). Funktsi onal bo` g’i nl ar - boshqaruvni ng bir yoki bir
necha f unkt si yal ari ni a mal ga oshir uvchi, boshqar uv appara-ti ni ng ma` muri y
al ohi dal ashgan
qi sml ari dan i borat (ko` mit al ar, boshqarmal ar, bo`li mlar,
agentli kl ar, i doral ar va h. k. ). Boshqar uv tashkili y t uzil mal ari ni ng uch asosi y t uri
far ql anadi: chi zi qli, funkt si onal va aral ash: chi zi qli - f unkt si onal. Bos hqar uvni ng
mur akkab ti zi mlari egil uvchanli gi ni ta` mi n-l ash uchun chi zi qli-funkt si onal
t uzil mal ar ga matritsali t uzil ma ko`ri nishi dagi boshqar uvni ng dast uri y- maqsadli
shakll ari kiri-tiladi: l oyi ha bo` yi cha boshqarish, ma hsul ot bo` yi cha boshqari sh,
tekshiruv ko mi ssi yalari va h. k. Oqil ona boshqar uv ti zi mlarini ng shartl ari yoki
mezonl ari sifati da quyi dagil ar na moyon bo`l adi: a) boshqaruv bo` g’i nl ari ni ng
uni ng f unkt si yal ari ga mosli gi; b) boshqaruv i erar xi yasi da il oji bori cha pog’ onal ar
soni ni ng ka mli gi; v) har bir pog’ onada bar cha zar ur boshqaruv f unkt si yal ari ga
di qqat ni qaratish; g) f unkt si onal bo` g’i nl ar ni ng f unktsi onal t ar moql ar ga
mosl ashi shi; d) har bir f unkt si onal bo` g’i nni ng yagona boshqar uv j arayoni da
ishtirok etish xarakteri ni ng ani q na moyon bo`lishi; e) boshqar uvni ng xar bir
bo` g’i ni da j a moal ar «kirish» va «chi qish» manbal ari soni ni ng eng ka m bo`lishi.
Me nej ment ni ng t ashkili y t uzil masi boshqar uv t uzil masi sxe masi da, i sh
jadvallari da, t uzil mavi y bo`li nmal ar t o`g’risi dagi hol atlarda, shuni ngdek,
baj ar uvchil ar uchun lavozi m i nstruk-tsi yalari da hujj atl ashtiriladi.
55
Do'stlaringiz bilan baham: |