Vazi rli gi buxoro muhandi sli k- texnologi ya I nsti tuti " menej ment" kafedrasi

Nazorat savoll ar: 
1. Bos hqar uvni ng il mi y usl ubl ari dan yanada t o`l ar oq f oydal ani sh zar ur ati ni ma 
uchun paydo bo`l adi ? 
2. Ijti moi y menej ment ilmi y usl ubl ari mohi yati ni ochi b beri ng.
3. O` z- o`zi ni boshqarish, o`z- o`zi ni t arti bga solish va ijti moi y menej ment ni ng 
il miy usl ubl ari o`rt asidagi munosabatl ar qanday? 
4. Bos hqar uvni ng o` zbek a mali yoti da boshqar uvni ng il mi y usl ub-l ari ni qo`ll ash 
dar aj asi qanday? 

---

52 
9- mavzu. Ijti moi y menej me nt ti zi mi.
1- mas hg’ ul ot. Ijti moi y me nej me nt ti zi mi va f unktsi yal ari. 
Rej a: 
9. 1. 1. Ijti moi y me nej ment mexani z ml ari . 
9. 1. 2. Bos hqaruv f unktsi yal ari 
Tayanch i boral ar: boshqar uv ob’ yekti, boshqar uv sub` yekti, boshqar uv 
usl ubi, ijti moi y menej ment mexani zml ari, boshqar uv j arayoni, f unkt si ya, 
boshqar uv funkt si yalari. 
9. 1. Ijti moi y me nejme nt mexani z ml ari. 
Ijti moi y menej ment mohi yati uni ng tizi mi t uzil masi ni ani ql aydi. U 
quyi dagil ar dan i borat: boshqar uv sub` ektlari, boshqar uv ob` yektl ari, boshqar uv 
jarayoni va boshqar uv ti zi mi mexani z ml ari. 
Bos hqar uv sub`ektl ari ga aholi, hoki mi yat or ganl ari, mahalli y o` z- o` zi ni 
boshqarish or ganl ari, j a mi yat ni ng f uqar olik i nstit utl ari, menej ment i nstit uti kiradi. 
Bos hqar uv ob` yektl ari ga esa ijti moi y j arayonl ar, ijti moi y soha, ijti moi y r esursl ar 
kiradi Ijti moi y menej me nt mexani z ml ari ijti moi y maqsadlili k, boshqar uv usl ubl ari 
(i qtisodi y, ma` muri y-tashkili y, yuri di k, ilmi y va boshqal ar) ga yo` naltiril gan. Ul ar 
or asi da but un boshqar uv t a`sirlari ti zi mida birl ashtiruvchi bo`l gan ijti moi yli kl ar 
al ohi da ajratiladi. Ul ar ga mehnat ga munosabat, i nson hul q-at vori bo` yi cha chor a-
tadbirlar yi g’i ndisi kiradi.
Bos hqar uv j arayoni va ijti moi y menej ment ti zi mi mexani z mi ijtimoi y t ashhi s, 
axbor ot ni yi g’ish, t axlil qilish va saql ash, ularni boshqaruv sub`ektlari ga uzatish va 
boshqar uvni ng t urli daraj al ari da ijti moi y me` yorl ar bo` yi cha boshqar uv sub` ektl ari 
faoli yati ni nazorat qilishni a mal ga oshirish usl ubl ari dan i borat. 
Ijti moi y maqsadl ar ni yanada sa mar aliroq a mal ga oshirish va ijti moi y
me nej ment t a moyill ari ni a mal ga oshirish uchun quyi dagi il mi y usl ubl ar ni qo`ll ash 
muhi m:
- Ijti moi y l oyi hal ashtirish va dast url ash;
- Za monavi y hi sobl ash vosit al ari, biri nchi navbat da, ko mp’ yut er t exni kasi asosi da 
ijti moi y axbor ot ni yi g’ish va t ahlil qilish, ul arni qayt a ishlash va saql ashda 
mat e mati k usl ubl ar dan f oydal ani sh; 
- Oda ml ar ni mehnat ga, hayot ga, maqsadga muvofi q hul q-at vor ga j a mi yat ga 
rag’batlantirishni yaratish; 
- Shaxsni ng, shuni ngdek, menej erl arni ng hayot kuchi ni faoll ashtirishga 
mo`lj all angan psi xol ogi k t a`sir ( maxsus treni ngl ar va o` yi n usl ubl ari); 
- Ijti moi y boshqaruvni ng kundali k va i sti qbol dagi muammol ari ga yar oqli 
funda ment al fanl ar, ki ber neti ka, si ner getika va boshqa sohalar da, t adqi qotl ar da 
oli ngan bili mlar dan foydal ani sh.
Ijti moi y menej ment ti zi mi doirasi da echil adi gan mua mmo lar maj mui ga 
faqat gi na ti zi mli yondashuv, uni ng nazari yasi va a mali yotini bugungi kunda 
ijti moi y boshqar uv ol di da t ur gan vazifal ar dar aj asi ga ko`t ara ol adi. Aynan shuni ng 
uchun ha m ijti moi y menej ment sohasi dagi bo`l aj ak mut axas-sisl ar har bir 
o`r ganil ayot gan f anda mua mmoni hal qilish va uni echi sh usl ubl ari ni qi dirishni ng 
ijti moi y ji hatl ari ni qidirishl ari kerak.

---

53