Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Кўргазмали материал 2 (2-схема) 
Ресурслардан ишлаб чиқаришда фойдаланганимизда маълум самара 
беради. Бу натижа ўз чегарасига эга эканлиги, шу чегарадан ортиқ ишлаб 
чиқара олмаслигимиз имконият чегараси бўлиб, ишлаб чиқариш имконияти 
чегараси деб аталади.
Кўргазмали ва тарқатиладиган материаллар 1 
Қарор қабул қилишнинг қадам-бақадам модели: 
1. Муаммони аниқлаш. Энг аввало муаммо (эришиш лозим бўлган 
натижа)ни ажратиш, айни шу вақт, шу вазият учун қайси муаммо энг асосий 
ҳисобланади, аниқлаш зарур. 
2. Муқобил 
вариантларни аниқлаб чиқиш (қўйилган натижага 
эришишнинг турли усулларини аниқлаш). Масалан: аукцион, мусобақа, 
навбатда туриш, бошлиқнинг қарори, канкурс ва ҳоказолар. 
3. Мезонларни белгилаш. (Ҳар бир муқобил вариантларнибаҳолаш 
мезонларини аниқлайдиган стандартларни белгилаш) Масалан: ҳаммага тенг 
шанс, наф, энг юқоринарҳ, мукофот, қадр-қиммат, омад ва ҳоказо. 
4. Муқобил вариантларни баҳолаш (Ҳар бир мезон,ҳар бир муқобил 
вариант учун қўлланилади). 
5. Қарорқабул қилиш (Турли вариантлар мезонлари бўйичча бошқалари 
билан таққосланади ва улардан энг яхшиси танланади). 
Кўргазмали ва тарқатиладиган материаллар 2 
Қарор қабул қилиш сеткаси 
Муқобил 
вариантлар 
Мезонлар 
Қарор қабул қилишнинг қадам-бақадам моделиёрдамида қандай қилиб 
қарор қабул қилишни ўрганамиз. Ана шу модел асосида қарор қабул қилиш 
сеткасини чизамиз. Аввал танлов мезонлари ишлаб чиқилиб, сўнгра диққат ана 
шу мезонларга жавоб берадиган танлов объекти вариантларига қаратилади. 
Масалан: Тадбиркор бозрни ўрганиб, гилам тўқийдиган кичик цех қуришга 
қарор қилди. Айтайлик цех қуриш учун жой танлаш керак. Аукционда 10 дан 
ортиқ участкалар қўйилган бўлиб, улар шаҳарнинг турли худудларида 
Меҳнат 
ресурслари 
Моддий 
ресурслар 
Капитал 
Меҳнат билан 
яратилган ресурслар 
Ер, фойдали 
қазилмалар 
Табиий ресурслар 
Ишлаб чиқариш 
ресурслари 
Меҳнат қилиш ва 
тадбиркорлик 
қобилиятиги эга 
кишилар 

---

88 
жойлашган. Бунда тадбиркор ана шу ер участкаларини ўзи белгилаган танлов 
мезонлари асосида таққослайди ва қарор қабул қилади. 
Агарда танлайдиган объект ягона ёки уни олиш учун талабгорларга 
қараганда таклиф жуда оз бўлса, у ҳолда диққат танлашнинг муқобил 
вариантларига қаратилади.