Вазирлиги ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти

Тадқиқот объекти. Тадқиқот ва педагогик тажрибанинг объекти 
сифатида Урганч шаҳрида фаолият кўрсатаётган 2 сонли БЎСМ нинг 
бошлагғич баскетбол гуруҳида шуғулланувчи 11-12 ёш болалар танланди. 
Улар билан ўтказилаётган машғулотларда тўпни уриб югуриш техникаси ва 
тезлигини шакллантириш тажрибасини ўрганиш тадқиқот предмети қилиб 
белгиланди. 
Тадқиқотнинг 
илмий 
фарази. 
Баскетбол 
тўгаракларида 
олиб 
берилаётган машғулотларни визуал кузатиш натижасида шу нарса 
аниқландики, аксарият тренер-ўқитувчилар тўпни уриб югуриш техникаси ва 
тезлигини дастлабки шакллантириш босқичида асосан тақлидий машқлардан 
фойдаланишга урғу беришар экан. Тўпни уриб тўғри ва кескин ўзгарувчан 

---

8 
йўналишларда тўсиқсиз ҳамда рақиб қаршилигида югуриш техникасини 
турли тезликда шакллантириш масалаларига жиддий эътибор берилмаслиги 
маълум бўлди. Бошқача қилиб айтганда мазкур ўйин элементларига 
дастлабки ўргатишда табиий мусобақа машқлари деярли қўлланмаслиги 
аниқланди.
Фараз қилиндики, тўпни уриб югуриш техникаси ва тезлигига 
дастлабки ўргатиш босқичида ихтисолаштирилган вазиятли мусобақа 
машқларидан фойдаланиш ушбу ҳаракат кўникмасини жадал ўзлаштириш 
имкониятини яратади.
Диссертациянинг тузилиши ва ҳажми. Диссертация “Кириш”, 4 та 
боб, “Хотима”, “Амалий тавсиялар” ва “Фойдаланилган адабиётлар рўйхати” 
дан иборат бўлиб, унинг хажми 74 бетни ташкил этади. Ишда ўтказилган 
тадқиқот натижалари таҳлили 11та жадвал, 12 та расм, 1та диаграмма ва 16та 
маҳаллий ҳамда хорижий манбалардан фойдаланилган. 

---

9 
I БОБ. ҲАРАКАТ ТЕХНИКАСИНИ ШАКЛЛАНТИРИШДА 
ЖИСМОНИЙ СИФАТЛАРНИНГ ЎРНИ 
 
1.1. Ҳаракат техникаси ҳақида тушунча, унинг хусусиятлари ва