Вазирлиги ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти

IV БОБ. ЁШ БАСКЕТБОЛЧИЛАРДА ТЎҒРИ ВА КЕСКИН 
ЎЗГАРУВЧАН ЙЎНАЛИШЛАР БЎЙЛАБ ТЎПНИ УРИБ 
ҲАРАКАТЛАНИШ 
Бугунги баскетбол мусобақаларида фойдали натижага эришиш устивор 
жиҳатдан тўғри ва кескин ўзгарувчан йўналишлар бўйлаб гоҳ хужум, гох 
ҳимоя ҳаракатларини самарали ташкил қилишга боғлиқдир. Ушбу жараёнда 
вазият талабларига мувофиқ тўпсиз ёки тўп билан ҳаракатланиб рақиб 
қаршилигини енгиш ёки унга муносиб қаршилик кўрсатиш ўйин тақдирини 
ҳал қилиши исбот талаб қилмайди.Лекин бундай харакатларни фойдали 
натижа билан якунлаш шу харакатлар тезлиги ва техникаси билан 
белгиланади. Ана шу мухим харакатлар тезлиги ва техникасини янада 
шакиллантириш имкониятларини ўргатиш мақсадида 6 ойлик педагогик 
тажриба ўтказилди. Тажрибага хар бири 8 нафардан иборат назорат ва 
тажриба гурухлари жалб қилинди. 
Назорат гурухи (НГ) одатдаги анъанавий мазмунли машғулотларда 
шуғулланишни давом эттирди. 
Тажриба гурухида (ТГ) ўтказилган машғулотлар давомида биз 
томонимиздан ишлаб чиқилган вазиятли машқлар намунаси қўлланилди. 
(Машқлар номи,мазмуни ва уларни қўллаш тартиби 2-бобда келтирилган) 
Тадқиқодлар тажрибадан аввал ва тажриба якунида ўтказилди. 
Ёш баскетболчиларда тўпсиз ва тўпни уриб тўғри йўналиш бўйлаб 
2х14м.га югуриш тезлиги ва техникасининг тажриба давомида ўзгариш 
динамикаси ва 9-жадвалда келтирилган. Жадвалдан шу нарса кўзга 
ташландики, 2х14м.га тўғри йўналишда тўпсиз, тўпни уриб югуриш ва 
техникаси тажрибадан олдин икки гурухда хам бир-биридан деярли фарқ 
қилмайди. Жумладан, ҳаракат тезлиги тестларнинг мураккаблигига қараб 
8,12 сек.дан 12,44 сек. Оралиғида қайд этилган бўлса, ҳаракат техникаси 2,38 
балладан 2,90 баллгача бўлган миқдор билан ифодаланади. Эҳтимол, 

---

65 
мураккаб тестларни узоқ вақт давомида ижро этилиши, шу ҳаракат 
техникасини етарли ўзлаштирилмаганлигида бўлиши мумкин. 
9-жадвал