Вазорати таълими олӣ ва миёнаи ҷУМҲури ӯзбекистон донишгоҳи давлатии омӯзгории ҷИРҶИҚ

5) Натижа ва гуфтугў
Айни замон равшан исбот шудааст, ки муаллимони синфхои ибтидой аз методика, мунтазири дастурхои аз чихати илмй асоснок. Методикаи синфи ибтидоии оянда мустакилона дар бораи мазмуни таълими адабии муаллим ва таълими он ки наздик шуда метавонанд, ки на танхо тачрибаи дигаронро омухтаанд, балки онхо ки натичахои фаъолияти худро бошуурона тахлил карда, хулосаи дуруст барорад будани онхоро таъмин мекунад.
М.А.Рыбникова 4 қоидаи дидактикиро асоси методология овардааст:
1. Таълим ба фаҳмиши хонандагон таъсири ҳамаҷониба мерасонад будан
2. Хонандагон масъалаи дар наздашон гузошташударо равшан мефахманд.
3. Методист ходисахои нави мураккабро мисли ходисахои шинос ба осонй нишон дода метавонад малака доштан.
4. Пайвастани дедуксия бо индуксия.
М.А. Рыбникова ин системаи методиро процесси зинда ва асосй мешуморад ба системам методй диккат додан зарур аст. Ин дидгоҳҳо адабию бадеӣ буда, дар синфҳои хониши ибтидоӣ омӯхта мешаванд. ба тахлилу шархи асархо муносибати навро талаб намекунад. Кор дар асоси пай дар пай пай дар пай гузарондани тахлили фаъолияти таълимии хонандагон равшан аст. ба шумо имкон медиҳад, ки ба оянда равона шавед.
Технологияҳои педагогӣ аз қабили «Технологияи Бумеранг», усули «Арра». материали хонишро истифода баранд — кори дар болои асари бадей ичрошуда маќсаднокї, зина ба зина ташкили фаъолияти таълими,муносибати индивидуалй ба талабагон, назорати фаъолияти талабагон ваарзёбии зуд таъмин менамояд. Матни бадеии бо усули «Арра» омўхташуда ба таркибњо људо мешавад. Ин технологияи омухтани хамаи асархои ба китоби дарсии «Китоби хониш» дохилшуда дар синфи 4
татбиқ кардан мумкин аст. Масалан, достони «Бачагии шохзода» тахкик карда мешавад. Дар дарс асар аз аудио садо дода мешавад. Кор ба 4 қисм тақсим мешавад. Хонандагони синф инчунин ба 4 гурухи хурд таксим мешаванд. Қисмати хонишро барои ҳар як гурӯҳ муайян кунед. намоиш дода мешавад. Ба ҳар гурӯҳ як вазифа дода мешавад:
Вазифаи 1. Барои он ки мазмуни қисмҳои хондаатонро пурра нақл кунед омодагӣ (Ҳар як донишҷӯи гурӯҳ барои иҷрои ин супориш омода мешавад)
Баъд гуруххо аз нав ташкил карда мешаванд. Ҳар як гурӯҳ як гурӯҳи қаблӣ дорад донишҷӯи коршинос хоҳад буд. Онхо мавзуи пайдархамии дандонхои арра — мазмуни асар мебошанд ба рафицонаш бо пайдархамии мантикй хикоят мекунад.
Вазифаи 2: Ҳар як гурӯҳ ба саволҳои зерин оид ба кор ҷавоб медиҳад
хоҳад дод:
1. Чаро Малика Кузбор Малика писараш Чалолиддинро кам тарбия мекунад?
вазифадор карда шудааст?
2. Сабаби ба Чалолиддин асрори савораро ёд додани Кузбор Малик
шарҳ диҳед.
3. Сабаби ба Чалолиддин асрори тирандозиро ёд додани Кузбор Малик
шарҳ диҳед.
4. Чаро асар ба чор ќисмат људо шуд?
Вазифаи 3. Дар бораи бахо додан ба характерхои асар чунин гуфта мешавад
иҷрои вазифаҳо ва пешниҳод:
1. Маликаи моҳтобӣ чӣ гуна зан аст? Ӯро ҳамчун малика ва модар қадр кунед
додан
2. Кузбор Малик чї гуна савора ва снайпер аст? Маликаи Малик
Дар робита ба офтобпараст кадом хусусиятҳоро мушоҳида кардед?
3. Ӯ чӣ гуна шоҳзода аст кофӣ? Дар бораи Ҷалолиддин боз чӣ медонед?
Вазифаи 4. Вазифаҳо барои азхудкунии фарҳанги нутқ:
1. Кузбор эхтироми Маликро нисбат ба малика Ойчечак баён кард калимаҳо ва ибораҳоро муайян кунед, онҳоро дар луғати худ нависед ва муаррифӣ кунед (эҳтиром таъзим кард, зону зад, фармуд, вафодор, ки «Ту зани Хоразмшохи бузург, ман. Ман ғуломи туям, хост ба эътироз посух диҳад, сарашро хам кард).
2. Калимаи ифодакунандаи эхтироми малика Айчечак ба Кузбор ва ибораҳоро муайян кунед, онҳоро дар луғати худ нависед ва ба презентатсия гузаред (дар паҳлӯи нишон дод, — нишинед, додар, миннатдорона ба у нигар, уро фаромуш накунед.
3. Калима ва иборахои ифодакунандаи хохиши модаронаи малика Ойчечак фаҳмед, онро дар луғати худ нависед ва ба муаррифӣ равед (шоҳзодаи инҷиқӣ хар чи бошад ки кадри хакикй чавон бошад чавони акли тез Чалолиддин валиаҳд, аз имрӯз шогирди шумо, донишҷӯ) Талабагон барои ичрои ин вазифахо асарро якчанд маротиба мехонанд. малакаи хониш такмил меёбад. Дар боло дар баёни мазмуни асар калимаю иборахои муайяншударо дар нутки худ истифода мебарад, нуткаш инкишоф меёбад. Кор дар болои матн бо хулосаи тарбиявй ба охир мерасад. Ин шоҳасар аст характерхо тасвир карда шудаанд, ки ба воситаи онхо студентон худро дар давраи хозира мебинанд. хулосаи дахлдор мебароранд: хар як чавон мисли гузаштагонаш алп аст чавонписарон, барои чавон шудан дониши харбиро азхуд кардан зарур аст ба хулосае меоянд, ки зарур аст.
Ташкили озмун:
1. Озмуни «Хирони баён». Як кисми достон ба таври ифоданок таълим дода мешавад.
2. Озмуни «Бехтарин достонсоз». Ҳикояро ба матн наздик кунед ривоят шудааст. Насли чавоне, ки пеш аз мактаб ба воя мерасанд, дар таълими таълими адабии муосир. Он садҳо сол пеш дар тӯли таърихи инсоният офарида шуда буд ва то имрӯз пур шудааст азхуд намудани маданияти максаднок, ба хаёти реалй, шугли бошуурона тайёр кардани кудак ба интихоби худ, рафтори мутамаддини хонандагон бо одамони гирду атроф ноил шаванд талаб мекунад, ки корро омузанд. Имкониятхои студентон барои ин ва мактаб дар хар як зинаи таълим бо назардошти фаъолияти асосии он максадхои асосии таълими адабиро муайян кардан лозим аст.
Дар методологияи имрӯза ин донишҷӯ аст аз нуктаи назар ба назар гирифта мешавад. Ба гуфтаи ӯ, таҳсилро донишҷӯ эътироф мекунад ҳамчун ҳадафҳои зерин муайян карда мешаванд:
1) "Ман чӣ меомӯзам?" (аз тарафи студенти омузишгохи адабй
мундариҷаи қабулшуда);
2) "Ман чӣ гуна таҳсил мекунам?" (кадом усулҳои азхудкунии кӯдак истифода мебарад);
3) "Чаро ман бо ин роҳ меомӯзам, на роҳи дигар?" (таҳсил
фаҳмидани кадоме аз усулҳо самаранок аст)
Рушди методология ҳамчун илм аз як парадигма ба парадигмаи дигар аст таълим дар асоси вобастагӣ ба назар мерасад. "Чаро муаллим дарс аст?" медиҳад?", "Чаро кӯдак мехонад?" ҷавобҳо ба саволҳо мувофиқат мекунанд.
Талабаи синфи 1-ум пур кардани чойхо, азхуд кардани санъати сухан вай максадхои худро гузошта наметавонад. Муаллим ин ҳадафҳоро дар миёна мегузорад, талабагонро ба суи максад равона мекунад. шумо чи мехонед Фикр кунед, ки чаро ин аст мо асарро мехонем? Ин бо мутолиа ва тахлили кори имрузаи мо хуб аст шумо онро азхуд кардед? Баъдтар, донишҷӯ дар рафти дарсҳо мефаҳмад, ки чӣ гуна хонанда шудан лозим аст лозим бошад, китоби хуб метавонад дар хонанда таҷрибаҳои гуногун (ғамхорӣ, изтироб) эҷод кунад эҷод кардан, ба фикр кардан, интихоб кардани мавқеъи худ имкон медиҳад маълум мешавад.

Хулоса
Бисьёр мафхумхо дар мактаби ибтидой, ки асоси таълими умумиро мегузоранд, барои илм, забони русй, мусикй, санъати тасвирй ва гайра умумй мебошанд.
Дар айни замон системаи муттаҳидшудаи дарсҳоро таҳия ва санҷидан лозим аст, ки дар он робитаи байни мафҳумҳои умумӣ барои як қатор фанҳои таълимӣ психологӣ ва методӣ мебошад, бояд бо воситаҳои зарурии таълим таъмин карда шавад.
Омилҳое, ки ба фаъолияти фаъоли равонӣ ҳангоми ҳамбастагии фанҳои таълимӣ ҳангоми имтиҳон мусоидат мекунанд; омезиши мувофиқи фанҳои ҳамгироӣ, мувофиқати амали омӯзгор ва талаба, интихоби мундариҷа, усулҳо, усулҳо бо назардошти имкониятҳои синну соли кӯдакон.