Vi bob. Xodim faoliyatining мотивацион модели
Download 27.02 Kb. Pdf ko'rish
|
6-mavzu. “Mehnat” va “faoliyat” tushunchalarining o‘zaro nisbati
- Bu sahifa navigatsiya:
- 6.1.1-rasm. “Mehnat” va “faoliyat” tushunchalarining o‘zaro nisbati
- 6.1,2-rasm. Inson hayotining bosqichlari
|
VI BOB. XODIM FAOLIYATINING МОТИВАЦИОН МОДЕЛИ 6.1. “Mehnat” va “faoliyat” tushunchalarining o‘zaro nisbati Вшс1ап qariyib ikki yuzyil awal siyosiy iqtisodchilar tomonidan mehnatning subyektiv tarzda mavjud bo'lishi - mehnat predmet sifatida emas, balki faoliyat turi sifatida ko‘rib chiqiladigan “jonli mehnat” tushunchasi muomalaga kiritildi (6.1.1- rasm). 6.1.1-rasm. “Mehnat” va “faoliyat” tushunchalarining o‘zaro nisbati Faoliyat - unda shaxsiy va ijtimoiy ehtiyojlarni qondiruvchi moddiy va ma’naviy ne’matlar - tovailar va xizmatlami yaratish uchun mehnat vositalari bilan mehnat predmeti ga ta’sir ko'rsatuvchi insonning jismoniy va aqliy salohiyati amalga oshiriladigan faol jarayon. Ushbu ma’noda faoliyat ko'proq mehnat bilan bogiiq. Faoliyatni mehnat faoliyati, deb atash mumkin bo'lishi uchun undan ongli ravishda kutiladigan natija ijobiy qiymatga ega bo'lgan ijtimoiy ahamiyatli natija sifatida 116 niyat qilinishi kerak. «Ishlovchi inson» - ishlab chiqarish jarayoni va tashkilot faoliyatining asosi hisoblanadi. Hayotning har bir lahzasida inson quyidagi ikkita holatdan birida bo‘ladi - faoliyat yoki faoliyatsizlik (harakatsizlik). Harakatsizlik - ishlash qobiliyatini tiklash (uyqu, passiv dam olish), shuningdek, majburiy (og‘ir kasallik, qamalish vaqti va h.k.) yoki ixtiyoriy harakatsizlik davrlari bilan bog'liq passiv jarayon (6.1.2- rasm). 6.1,2-rasm. Inson hayotining bosqichlari Manba: Рофе А.И. Теоретические предстаатения о труде // Труд и социальные отношения. 2005. № I.C. 50. «Faoliyat» atamasi keng ma’noga ega. Ingliz tilida «faoliyat» tushunchasiga «astivity» so‘zi mos kelib, u amaliy yoki bilish faolligining istalgan turini anglatadi. Biroq, inson hayotiy faolligi namoyon bolishining barcha holatlari ham ongli ravishda tartibga solinadigan va subyektning holatiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog'liq bo'lgan inson faolligi namoyon bo‘lishining oliy shaklini o‘zida namoyon etuvchi “faoliyat”ga kirmaydi. «Faoliyat - bu insonning maqsad bilan boshqariladigan ichki (ruhiy) va tashqi (jismonty) faolligi... Insonlar faoliyatining katta qismi ongli ravishda, ichki asosiangan tuyg'ular asosida amalga oshiriladi. Melmat - bu muayyan ijtimoiy foydali (hech bo‘lmaganda jamiyat tomonidan iste’mol qilinadigan) moddiy yoki ma’naviy mahsulotlami ishlab chiqarishga yo‘naltirilgan faoliyat46, ya’ni «faoliyat» tushunchasi «mehnab> tushunchasiga qaraganda kengroq ma’noga ega, chunki hamma faoliyat ham mehnat bo‘lishi mumkin emas. Faoliyat o‘z mohiyatiga ko‘ra insonlar hayot kechirishining shakllaridan biri hisoblanib, qandaydir ehtiyojlami qondirishga yo‘naltirilgan ichki (ruhiy) va tashqi Download 27.02 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|