Visual c++ muhitida dasturlash

Changed 
guruhi 
Formaning xususiyatlari o‘zgarganda bajariladigan 
12 hodisasi bor 
AutoSizeChanged 
Avtomatik o‘lcham o‘zgarganda 
AutoValidateChanged 
Avtomatik tekshirib bo‘lganda 

---

26 
BackColorChanged 
Fon rangi o‘zgarganda 
EnabledChanged 
Holat o‘zgarganda 
Hodisalarni o‘rnatish juda qulay hisoblanadi. Kerakli hodisaning o‘ng 
tomoniga sichqonchani ikki marta bossangiz, hodicha mos bo‘lgan dastur 
franmentini yozish uchun funksiya yaratib beradi. Bir misol bilan ko‘rib chiqamiz. 
Buning uchun MessageBox sinfining show funksiyasidan foydalanamiz. Bu 
funksiya statik funksiya bo‘lib, System::Windows::Forms nomlar fazosiga tegishli
, 
21 variantda yozilishi mumkin. U natija sifatida DialogResult tipini qaytaradi. Uning 
argumentlari: 
Text - 
String
 tipini qabul qiladi va matni xabar sifatida chiqaradi 
Caption - 
String
 tipini qabul qiladi va xabar sarlavhasini chiqaradi 
Buttons - 
MessageBoxButtons
tipini qabul qiladi va xabarni qabul qilish 
tugmalarini chiqaradi, AbortRetryIgnore, OK, OKCancel, RetryCancel, YesNo, 
YesNoCancel qiymatlarni qabul qiladi. 
Icon - 
MessageBoxIcon
tipini qabul qiladi va xabarni ikonkasini chiqaradi, 
Asterisk, Error, Exclamation, Hand, Information, None, Question qiymatlarni qabul 
qiladi
defaultButton - 
MessageBoxDefaultButton
tipini qabul qiladi va xabarni 
tugmalarini belgilaydi, Button1, Button2, Button3 qiymatlari qabul qiladi. 
Options - 
MessageBoxOptions
tipini qabul qiladi va xabarni chiqish 
varintlarini 
aniqlaydi, 
DefaultDesktopOnly, 
RightAlign, 
RtlReading, 
ServiceNotification qiymatlari qabul qiladi. 
Bu funksiyaning boshqa argumentlari ham bor, ularni keyinchalik o‘rganish 
mumkin.
MessageBox sinfining show funksiyasidan foydalanish: 
MessageBox
::Show(
"Xabar"
, 
"Sar…"
, 
MessageBoxButtons
::
OK
, 
MessageBoxIcon
::
Information 
);
Forma hodisalaridan foydalanish uchun 3 tasini ko‘richb chiqamiz: 
1. Click hodisasini ishlatish uchun, uning o‘ng tomoniga sichqonchani 
bosamiz. Forma sinifida tayyor Form1_Click() nomli funksiya yaratiladi. Bu 
funksiyani ichida quyidagicha fragmentni yozamiz: 
MessageBox
::Show(
"Click 
bo`ldi"
, 
"Xabar"
, 
MessageBoxButtons
::
OK
, 
MessageBoxIcon
::
Information
); 
Shuningdek formaning InitializeComponent() funksiyasini ichida avtomatik 
tarzda 
this
->Click += 
gcnew
System::
EventHandler
(
this
, &
Form1
::Form1_Click); 
hodisa qo‘shib qo‘yilgan. Agar bu hodisani to‘liq o‘chirmoqchi bo‘lsangiz, Click 
hodisasining o‘ng tomoniga yozilgan Form1_Click() ni o‘chirib, enter tugmasini 
bosish yetarli o‘zi avtomatik InitializeComponent() funksiyasini ichidagi hodisani 
o‘chiradi. Dasturning qismidan funksiyani o‘chirish mumkin. 
Quyidagi ikki hodisani ishlatish uchun bir masala olamiz. Yordam tugmasi 
bosilganda, yordam tugmasi bosildi deb xabar chiqsin. Foydalanuvchi ha deb javob 
bersa, oynaga qaytadi. Agar yo‘q deb bossa, yolg‘onchimi siz deb chiqadi va 
foydalanuvchi, faqat ha javobni tanlaydi. Javob tanlaganda oynaning sarlavhasi 
yolg‘onchi deb o‘zgarsin. Oyna holat hodisalari orqali bu tekshirib, yana oyna 
sarlavhasi o‘zgardi degan habarni chiqarsin. 

---

27 
2. HelpButtonClicked hodisasini ishlatish uchun, uning o‘ng tomoniga 
sichqonchani bosamiz. Forma sinifida tayyor Form1_HelpButtonClicked () nomli 
funksiya yaratiladi. Bu funksiyani ichida quyidagicha fragmentni yozamiz: 
System::Windows::Forms::
DialogResult
result;
result =
MessageBox
::Show(
"HelpBuutonClicked"
,
"Xabar"
,
MessageBoxButtons
::
YesNo
,
MessageBoxIcon
::
H
and
, 
MessageBoxDefaultButton
::
Button1
); 
if
(result == System::Windows::Forms::
DialogResult
::
No
) { 
MessageBox
::Show(
"Yolg`nchimi siz 
!"
,
"Xabar"
,
MessageBoxButtons
::
OK
,
MessageBoxIcon
::
Warning
); 
Form1
::Text = 
"Yolg`nchi"
; 
} 
}
Shuningdek formaning InitializeComponent() funksiyasini ichida avtomatik 
tarzda 
this
->HelpButtonClicked 
+= 
gcnew
System::ComponentModel::
CancelEventHandler
(
this
, 
&
Form1
::Form1_HelpButtonClicked); hodisa qo‘shib qo‘yilgan. 
3. 
TextChanged hodisasini ishlatish uchun, uning o‘ng tomoniga 
sichqonchani bosamiz. Forma sinifida tayyor Form1_TextChanged() nomli 
funksiya yaratiladi. Bu funksiyani ichida quyidagicha fragmentni yozamiz: 
MessageBox
::Show(
"Forma 
sarlavhasi 
o`zgardi"
,
"Xabar"
,
MessageBoxButtons
::
OK
,
MessageBoxIcon
::
Information
,
MessageBoxDefaultButton
::
Button3
,
MessageBoxOptions
::
RightAl
ign
);
Shuningdek 
formaning 
InitializeComponent() 
funksiyasini 
ichida 
avtomatik tarzda 
this
->TextChanged += 
gcnew
System::
EventHandler
(
this
, 
&
Form1
::Form1_TextChanged); hodisa qo‘shib qo‘yilgan. 
Bu hodisalarni ishlatib ko‘rsangiz, ancha narsalarni farqiga borishingiz kerak.
Matnda bir joyda forma, bir joyda oyna, bir joyda form deb ishlatilgan bo‘lsa, 
ularning hammasi bir ma’noni beradi. Shu bilan formaning xususiyatlari va 
hodisalari bilan tanishib chiqdingiz va uni o‘rganishni davom etish kerak. Chunki, 
keyingi barcha ishlaringiz shu kabi formalar bilan bog‘liq. Keyinchalik formaning 
ma’lum bir xususiyati va hodisalari bilan ishlaganda. Albatta uni ta’kidlab aytib 
o‘tib ketamiz. 
NAZARIY BILIMLARNI TEKShIRISh UChUN SAVOLLAR. 
1. Integrallashgan ishlab chiqarish muhitlarining qayday 
turlarini bilasiz? 
2. Qachondan boshlab integrallashgan muhitlar jadal 
rivojlangan? 
3. Turbo muhitlarni sanab bering. 
4. Ob’ektga 
yo‘naltirilgan 
tilni 
birinchi 
bo‘lib 
integrallashgan muhitlarga kim va qaysi firma joriy qilgan. 
5. Qanday muhitda zamonaviy matn muharrirlari kodi 
avtomatik bajarilishini ta’minlash (kodi tugatish), muharriri muhitda joriy yozilgan 
kodi sintaktik to‘g‘ri va uning davomi bo‘lishi mumkin. 
6. Taniqli NetBeans integrallashgan muhitni dastlab Java dasturlash uchun 
qaysi universitet talabasi loyihasi sifatida yaratgan. 
7. Vizual Studio 97 haqida nimalarni bilasiz? 
8. Visual Studio 2012 haqida nimalarni bilasiz? 
 

---

28 
9. ISO xalqaro standartlari bilan standartlashtirilgan va bir necha 
implementations ega bo‘lgan ob’ektga yo‘naltirilgan ko‘p tilli dasturlash 
platformani ayting? 
10. MS Visual Studio muhit oynasi nechta qismdan iborat? 
11. Windows ilovalarni yaratish uchun qaysi tugmachalar majmuasini bosish 
yetarli. 
12. Qaysi vosita bir necha qo‘llab-quvvatlanadigan tillarda har qanday 
yozilgan dasturlar ijrosini boshqaradi. 
13. CLR Empty Project qanday loyiha yaratish uchun kerak. 
14. Windows Forms Control Library qanday loyiha yaratish uchun kerak. 
15. Loyihaning External Dependencis papkasida qanday fayllar saqlanadi. 
16. [FILE] menyusining vazifalarini sanab bering. 
17. [TOOLS] menyusining vazifalarini sanab bering. 
18. Menyular va uskunalar paneli foydalanuvchilar qanday papka buyruqlarga 
kirish uchun bir yo‘ldir. 
19. Bir buyruq yaratishda, buning uchun bir avval nima yaratish kerak. 
20. Yangi menyular va uskunalar majmuasi aniqlash uchun, Visual Studioda 
qanday jadval fayl orqali ularni tasvirlash kerak. 
21. Qatorlarga izoh qo‘yish tugmasini ayting. 
22. Satrga izoh qo‘shish tugmasini ayting. 
23. Tegishli funksiya variantlarini chaqirish tugmasini ayting. 
24. [Ctrl+Shift +.] tugmachalar majmuasi qanday amal bajaradi. 
25. [Ctrl+Shift+Tab] tugmachalar majmuasi qanday amal bajaradi. 
26. Oyna uchun yangi form1 sinfi yaratiladi. Bu sinf qaysi sinfining merosxo‘ri 
hisoblanadi 
27. Kontekst menyu oqali formaning qanday funksiyalarini bajarish mumkin.
28. Formaning rejimlarini o‘rnatish qaerda joylashgan.
29. Ichki va tashqi ma’lumotlar bilan ishlash hodisalari qaerda joylashgan.
30. MessageBox sinfining nechta argumentlari bor, va har biriga izoh bering.