Volume ǀ issue ǀ 2021

SCIENTIFIC PROGRESS
 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 2 ǀ 2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
  
Page 718
8-rasm 
C nuqta c nurda MX kesmadan tashqarida yotsin va C
1
nuqtani egallagan bo’lsin. 
U holda AXM burchak XAC
1
uchburchakka nisbatan tashqi burchak bo’ladi, shuning 
uchun u MC
1
A burchakdan katta. MXB burchak XBC
1
uchburchakka nisbatan tashqi 
burchak va shuning uchun u MC
1
B burchakdan katta. Biroq bu holda MXA va MXB 
burchaklarning gradus o’lchovlari yig’indisi MC
1
A va MC
1
B burchaklarning gradus 
o’lchovlari yig’indisidan, ya’ni 180
0 
dan katta, buning esa bo’lishi mumkin emas. 
Shunday qilib, C nuqta MX kesmada yotishi mumkin emas va XM nurga 
to’ldiruvchi nurda ham yotishi mumkin emas. Yagona hol: C nuqta X nuqta bilan 
ustma-ust tushishi qoldi. Biroq bu holda uchta A, B va C nuqta bitta to’g’ri chiziqda 
yotadi. Demak, shartda aytilgan figura to’rtburchak emas. (Masalani yechayotganda biz 
quyidagini isbotlaganimizni aytib o’tamiz: CM nurdan turli tomonlarda gradus 
o’lchovlari yig’indisi 180° ga teng MCA va MCB burchaklar qo’yilgan bo’lsa, u holda 
ular qo’shni burchaklardir.) 
XULOSA 
Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, maqolada masalalar yechish jarayonida yechimni 
topish maqsadida qanday tahlil qilish kerakligi, geometriyani о‘rganayotganda 
о‘xshashlikdan, umumlashtirishdan, konkretlashtirishdan qanday foydalanish kerakligi 
kо‘rsatilgan. Bunday bilimga ega bо‘lmasdan turib notanish masalalarni yecha olish va 
geometriyani muvaffaqiyat bilan о‘rganish mumkin emas. Bir qator hollarda qiyin 
teoremalarning isbotlarini qanday о‘zlashtirish va yodda saqlab qolish haqida 
maslahatlar beriladi. Maqoladagi masalalar bir qator hollarda geometriya darsligida 
berilgan masalalardan qiyinroq. Maqolada geometriya darsligi materiali doirasidan 
chetga chiqadigan material ham bor. Biroq bu material baribir darslik materialiga yaqin 
bo’lib, bevosita undan foydalaniladi, uni yaxshiroq o’zlashtirishga yordam beradi.