X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Hosilni yig*ish.
Ko'kat uchun nay o'rash davrini oxirida yoki 
ro'vaklanish davrini boshlarida o'riladi. Ikkinchi va uchinchi o'rimlar 25 -30 
kun o'tganda o'rilaveradi. O'rish balandldigi 7-8 sm. Undan past o'rilganda 
hosil pasayadi. 
256

---

Takroriy ekiiganda ekish me‟yori 20% ga oshiriladi. Urug„lik 
uchun sudan o„ti keng qatorlab ekiladi, qator orasi 45-60 sm, ekish 
me‟yori 1,0-1,5 mln. dona unuvchan urug„lar.
Begona o„tlarga qarshi gerbitsidlar qoilaniladi. Keng qatorlab 
ekiiganda qator oralariga ishlov beriladi.
Hosil yig„Uganda o„roq mashinalardan SM-2,6 rusumli mashina 
MTZ-80, MTZ-82, T-40M traktorlarga tirkaladi.
28- 
rasm: 
1-sudan 
o„ti;
2-urug„lari.
Qo„noq
 
Ahamiyati.
Qurg„ochilikka chidamli, issiqlikka va tuproqqa ta- 
labchanligi sudan o„tiga nisbatan past, nisbatan tez pishadi, hosildorligi 
yaxshi, shu tufayli qo„noq sharqiy, janubiy-sharqiy davlatlarda 
yetishtirishga moil, ayniqsa 0„rta Osiyo va Kavkazorti davlat- larida.
Qoiioq pichani tarkibida 7,8% oqsil, 26,8% to„qima, 51,3% azotsiz 
ekstraktiv moddalar, 6,7% kul, don tarkibida 14,3% protein mavjud.
Sistematika va morfologiyasi.
Qo„noq 
(Setaria italica mocha- rium 
Abf.)
ildizi popuksimon, tuproqqa 100-150 sm chuqurlikka kirib boradi. 
Ildizning asosiy qismi tuproqning haydalma qismida joylash-
257

---

gan. Poyasi tik o„sadi, silindrsimon, tukii, 12-16 ta bo„g„in oraliqlari 
shakllanadi. Bir tupida 2-7 poya boiadi. Bargi oddiy, uzunligi 45-50 sm 
boiadi. Boshoqlanish davrida barglanish umumiy hosilning 45 - 55% ni 
tashkil qiladi. Gulto'plami — boshoqsimon ro„vak. Boshoq- chalari bir 
gulli. Mevasi - qobiqli don.
BiologiyasL
Urugi 10 °C haroratda unib chiqadi. Ammo, maysani 
tez o'sib chiqishi uchun maqbul harorat 20 °C. Maysa kuchli quyosh 
nuridan shikastlanadi. Ertalabki sovuqdan maysa nobud boiishi mumkin.
Qurg„oqchilikka chidamligi yuqori. Suv tansiq boigan sharoitda 
o„sishdan to„xtaydi, faqat murtak ildizlar rivojlanadi. Shunday holatda 
qo„noq ancha saqlanishi mumkin va yogingarchilik boshlanganda o„sishi 
davom etib, yuqori hosil beradi. Transpiratsiya koeffitsiyenti 300 ga teng. 
Tuproqning DNSga nisbatan 60-70% boiishi maqbul deb hisoblanadi.
Qo„noq qumli va ogir qumoq tuproqlarda ekiladi. Tuproqning 
tozaligiga talabchan. Bir tonna pichan yetishtirish uchun tuproqdan
17- 
20 kg N; 4-5 P
2
0
5
va 15-17 kg K
2
0 olinadi.