X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Ahamiyati.
Sudan o„ti bir yillik qo„ng„irbosh o„t, qurg'oq- chilikka 
chidamli, yuqori to'yimli, chorva mollari tomonidan toia yeyiladigan o„t. 
Sudan o„ti ko'kat, pichan silos, senaj va urug„ tayyorlash uchun ekiladi. 
Ko„kat hosili 60-80 t, urug' hosili 2,5 t. Ko'katning 100 kg 22 ozuqa birligi 
va 2,8 kg oqsil, pichanida esa tegishlicha ozuqa birligi 57 va 7,4 kg oqsil 
mavjud. Sudan o'ti takroriy ekin sifatida ham ekiladi va o't aralashmalariga 
qo'shiladi. Sudan o'tining ko'payish koeffitsiyenti yuqori: gektariga 15 -20 
kg urug' ekilib 20-30 s urug' olish mumkin. 
Sudan o'ti 
Poaceae
oilasiga, 
Sorghum
turkumiga va 
sudaneme P. Per.
turiga mansub. 
255

---

Vatani Sudan (Afrika). 0„zbekistonda XX asming 20-chi yillaridan 
beri ekiladi. Tropik va subtropik mintaqalarda keng tarqalgan.
Ildizi popuk iidiz bo„lib yaxshi rivojlangan, ildizi 2-2,5 m chuqurlikka 
kirib boradi va 70 sm yon tomoniga tarqaladi. Sudan o„ti tuproqning ozuqa 
elementlarini yaxshi o'zlashtiradi. 
BiologiyasL
Issiqsevar o„simlik, urug„i 8-10 °C da unib chiqadi, 
muqobil harorat 25 °C. Harorat 45 °C bo„Isa o'sishdan to„xtaydi. Foydali 
harorat yigindisi 1500-3000 °€, o'simlik -3-4°C da nobud boiadi. Sudan o'ti 
qurg„oqchilikka chidamli o„simlik, ammo sug„orilganda yaxshi o'sib, yuqori 
hosil beradi. 
Sudan o„ti toza, unumdor tuproqlarda yashxi o'sadi, sho'rga chidamli, 
oziqaga talabchan. Bir tonna pichan yetishtirish uchun 20 - 22 kg azot, 6-10 
kg fosfor. 
Navlari:
“Chimbayskaya-8”, “Chimbayskaya yubileynaya”. 
Yetishtirish texnologiyasi 
O'tmishdosh.
Sudan o'ti uchun o'tmishdosh kuzgi donii, dukkakli-don, 
makkajo'xori, ko'p yillik o'tlar. Sudan o'tidan keyin poliz ekinlar 
joylashtiriladi, chunki bu ekinlarning ildizi yaxshi rivojlangan va tuproqning 
chuqur (10 m) qatlamlaridagi suv va oziq elementlami yuqoriga chiqaradi.
О„g„it I ash.
Sudan o'ti yetishtirilganda 20-25 t organik o'g'itlar, 50-
100 kg azot, 50-100 kg fosfor va 20-40 kg kaliy solish tavsiya etiladi. 
Ekish chuqurligi 10 sm, tuproq harorati 10-12 °C boiganda ekiladi. 
Ko'kat olish uchun oddiy yoppasiga qatorlab ekiladi, urug' olish uchun keng 
qatorlab ekiladi. Ekish chuqurligi 3-4 sm, yengil qumoq tuproqlarda 6-8 sm. 
Ekish me‟yori choi mintaqasida 10-14 kg/ga, dasht mintaqasida 25-30 kg/ga.