X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov
Download 5.06 Mb. Pdf ko'rish
|
Ўсимликшунослик
- Bu sahifa navigatsiya:
- Biologiyasi Issiqlikka talabi.
|
Hosildorligi. Tolali zig„ir hosildorligi o'rtacha tola hisobida 7,5 s/ni
tashkil qiladi. Lekin, yuqori agrotexnika qo„llanilganda undan yuqori hosil olish mumkin. 40-rasm. Tolali zig„ir. Sistematikasi. Zig„ir - zig„irdoshlilar (Linaseae) oilasiga kiradi. Bu oila 45 ta turga ega. Bulardan faqat bittasi, ya‟ni oddiy (madaniy) zig„ir ishlab chiqarishda ahamiyatga ega. Bu madaniy tur 5 xilga ega. Bulardan ko„p tarqalgani va Hamdo„stlik Mamlakatlarida hamda Markaziy Osiyoda moy uchun ekiladigan Yevro-Osiyo 363 zigir turidir. Zig„irning bu tur xili shoxlanish xususiyatiga, poyasi- ning balandligi ga va boshqa belgilariga qarab uchga bo„linadi: 1. Baland bo„yli zig„ir. Poyasining balandligi 80-120 sm faqat poyasining ustki qismida shoxlar paydo boiadi. Ko„saklar soni kam (6- 10 ta) boiadi. Bu zigir tola uchun ekiladi. Poyaning yer ustki qismidan birinchi shoxgacha boigan uzunligiga texnik qism deyiladi. Poyaning texnik qismi uzun boisa tola ham uzun chiqadi. Bu qismidan qimmatli, ya‟ni 20-31% gacha tola chiqadi. 2. Oraliq zigir. Bu zigir baland bo„yli zigir bilan moyli zigimi oraligini tashkil qiladi. Poyasining balandligi 55-65 sm, kam shoxlanadi. Bu zigir urug„ va tola uchun ekiladi, lekin tolasi baland bo„yli zigirga nisbatan kalta boiadi. 3. Moyli zigir. Poyasining balandligi 30-40 sm boiib, ko„p shoxlanadi. Poyaning ostki qismidan boshlanib to uning tepasigacha yon shoxlari paydo boiadi. Shuning uchun bu zigir faqat urug„, ya‟ni undan moy olish uchun ekiladi. Biologiyasi Issiqlikka talabi. Tolali zigir haroratga talabchan emas, u o„rta haroratni talab qiladigan o'simlik hisoblanib, uning urugiari 5 °C da unib chiqadi. -3 -5 °C sovuqqa chidash beradi. Ekish maysa hosil qilish davrida faol harorat 6 °C hisoblanadi. Unib chiqish davrida eng maqbul harorat 9-12 °C, keyingi o„sish va rivojlanishi uchun 16- 18 °C hisoblanadi. Havo harorati 22 °C va undan yuqori boiganda 0 „simlikning o„sishi va rivojlanishiga salbiy ta‟sir ko„rsatadi. Tolali zigiming texnik yetilishi uchun o„rtacha harorat 10 °C boiganda 75-90 va undan ko„proq kun talab qilinadi, bo„yli zigir esa 1100- 1500 °C faol harorat talab qiladi. Download 5.06 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|