Xardi – Vaynberg qonuni

Agar AA 64 % bo`lsa, A fozini topishni usuli
64 dan ildiz ostida nechchi chiqishini topamiz
Yani 8 x 8 = 64 %. Demak 8 chiqar ekan. Mana shu songa 1 ta nol qo`shish yoki 10 ga ko`paytirish orqali fozini topib olsak bo`ladi
8 x 10 = 80 %
Agar AA 64 % bo`lsa, a fozini topishni usuli
Demk A – 80 % bo`lsa 100 – 80 = 20 % a
Masala
Ma`lum bir populatsiyada 400 ta individ bor. Agar a allel genning 30 % ga teng bo`lsa, AA, Aa, aa genotipli organizmlar sonini toping
Yechilishi
Agar a gen 30 % bo`lsa, A gen 70 % ni tashkil etadi
Endi foizlarni topib olamiz:
AA uchun 0,7 x 0,7 = 0,49 yoki 49 % Aa lar uchun 2 x 0,7 x 0,3 = 0,42 yoki 42 %
aa uchun 0,3 x 0,3 = 0,09 yoki 9 %
individlar sonini topamiz
100 % ------- 400 ta 100 % --------------- 400 ta
49 % ------- x x = 196 ta AA 42 % ------------------- x x = 168 ta Aa
100 % ------- 400 ta
9 % ------- x x = 36 ta aa
Masala
Ma`lum bir populatsiyada 1000 ta individ bor. Agar a allel geni bilan A allel genini uchrash nisbati 1:1,5 bo`lsa , AA, Aa, aa genotipli organizmlar sonini toping
Yechimi
Demak 1 + 1,5 = 2,5 (jami)
2,5 ------- 100 %
1 ------- x x = 40 % a
2,5 ------- 100 %
1,5 ------- x x = 60 % A
AA genotipi fozini topamiz
0.6 x 0,6 = 0,36 yoki 36 %
100 % ------ 1000 ta
36 % ------ x x = 360 ta AA
Aa genotipi fozini topamiz
2 x 0.6 x 0,4 = 0,48 yoki 48 %
100 % ------ 1000 ta
48 % ------ x x = 480 ta Aa
aa genotipi fozini topamiz
0.4 x 0,4 = 0,16 yoki 16 %
100 % ------ 1000 ta
16 % ------ x x = 160 ta aa
Quyonlar qulog`ining uzun bo`lishi A, kalta bo`lishi a genga bog`liq. Quyonlar populatsiyasida 1000 ta quyon bor va ularning 360 tasi qulog`i kalta bo`lsa a va A geni foizini toping
Yechimi
AA va Aa – uzun quloq aa – kalta quloq
1000 ta ----- 100 %
360 ta ------ x x = 36 % aa
aa- 36 % bo`sa 36 dan ildiz ostida 6 chiqadi 6 ni 10 ga ko`paytirsak 60 %.