Xo’jalik yurituvchi subyektlarning baho siyosati va baholarni shakllantirish asoslari reja

Taklif omillari mol yetkazib beruvchi-sotuvchi tomonidan
tovarning taklif bahosini o'rnatishga yordam beradi. Bu yerda bozorga taklif qilinayotgan tovarning umumiy soni va XYuS tomonidan bozorga yetkazib berilayotgan tovarning sonini (bo'lishi mumkin bo‘lgan boshqa mol yetkazib beruvchilarda shu tovaming zaxiralarini va XYuSdagi zaxiralami qo‘shgan holda) bilish juda muhim. Undan so‘ng tovarni bozorda sotishdagi ishlab chiqarish va muomala xarajatlariga va shuningdek, tovarni ishlab chiqarishda foydalanilgan ishlab chiqarish omillari va ishchi kuchining bahosiga aniqlik kiritib olish kerak. Odatda tabiiy resurslar, kapital va mehnatning baholari cheklanadi. Davlat va ijtimoiy fondlarga soliqlar, aksizlar va boshqa to'lovlar hamda ajratmalar, bojlar ajratiladi. Foyda va uning investitsiyalarga, rezerv va sug'urta fondlariga, dividendlar va boshqa maqsadlarga taqsimlanishi aniqlanadi.
Muqobil ishlab chiqarish imkoniyatlari bilan bog'liq bo'lgan om illar ham mavjud. Bu yerda gap XYuS ishlab chiqarish imkoniyatlaridan- maksimal foydalanilganda m ahsulotlam ing maksimal almashuvchanligi, ya’ni mahsulotlaming ishlab chiqarish almashuvchanligi, shuningdek, muqobil texnologiyalaming ham maksimal almashuvchanligi xususida ketayapti. Qisqasi, bu yerda ish barcha ishlab chiqarish omillarining — tabiiy resurslar, kapital, mehnatning — maksimal almashuvchanligiga borib taqaladi. Ana shular asosida muqobil chiqimlar atroflicha to'liq aniqlanadi va bu narsa baholarni shakllantirishda hisobga olinadi. Baholarni shakllantirishning XYuS tomonidan nazorat qilinadigan va nazorat qOinmaydigan omillari alohida ajratiladi. Birinchi guruhga kiruvchi omillarga XYuSning yuqori rahbarlik organlari va uning fiinsional xizmatlari tomonidan boshqariladigan omillar kiradi. Ikkinchi guruh esa XYuSning o'ziga bog'liq bo'lmagan omillardan tashkil topadi. Iqtisodiyotning asosiy bo'g'inini bu omillarga moslashtirish o'z faoliyatida omillaming nazorat qilinmaydiganlari talablarini hisobga olgan holda ular nazorat qilinadiganlarini qtsmini boshqarish yo'li bilan amalga oshiriladi.
Real xo'jalik amaliyotida baholarni shakllantirishning yuqorida ko'rib o'tilgan xususiyatlarini inobatga oluvchi yoki olmaydigan baholar strategiyasining butun bir tizimi mavjud. Quyida ularning eng muhimlarini keltirib o'tamiz.