Xususiylashtirish tushunchasi: maqsadi, tamoyillari va yo’llari

S = P_ed. * S_ed.,
bu yerda:
S – baholash obyektining yakuniy qiymati;
P_ed. – baholash obyekti taqqoslash birligining umumiy ko’rsatkichi (jami yuza, jami hajm, jami uzunlik va h.k.);
S_ed. – yagona qiymatga keltirilgan (tuzatishlar kiritilgan) analoglarning taqqoslash birligi qiymati.
Xarajat (mulkiy) yondashuvi baholash obyekti qiymatiga qilingan xarajatlar nuqtai nazaridan yondashadi va xususiylashtirish maqsadida mulkni baholashda sof aktivlar usuli yordamida amalga oshiriladi.
Ayrim hollarda baholash obyektini xarajat yondashuvi bilan baholashda tugatish qiymati usulidan foydalanilishi mumkin. Tugatish qiymati baholash obyektining bozor qiymatidan tugatish uchun qilingan to’g’ridan to’g’ri xarajatlarni (shu jumladan shoshilinch va majburiy sotish bo’yicha vaqt omilini) ayirish yo’li bilan aniqlanadi.
Ko’chmas mulk (binolar, inshootlar) qiymatini baholash
Ko’chmas mulk qiymatini baholash quyidagi tartibda amalga oshiriladi.
Ko’chmas mulkning tiklanish qiymati loyiha-smeta hujjatlariga binoan aniqlanadi. Loyiha-smeta hujjatlari mavjud bo’lmasa, ko’chmas mulk tiklanish qiymatining yiriklashtirilgan ko’rsatkichlaridan foydalanishga yo’l qo’yiladi.
Ko’chmas mulkning tiklanish qiymati amaldagi narxlardagi smeta qiymati asosida davlat qabuli hujjatlarida (davlat qabuli hujjatlari bo’lmaganda ko’chmas mulkning loyiha-smeta hujjatlari bo’yicha qiymati to’g’risidagi ma’lumotlardan foydalanishga yo’l qo’yiladi) belgilangan ko’chmas mulk qiymatiga nisbatan tegishli narxlarning qimmatlashish indekslarini qo’llash yo’li bilan aniqlanadi:
Cd.s.s. = Cc * Ismr * I1 * I2 * I3 * … *Iy
bu yerda:
S_d.s.s. – ko’chmas mulkning amaldagi narxlardagi tiklanish qiymati;
C_s – ko’chmas mulkning loyiha-smeta hujjatlari bo’yicha qurilish smeta qiymati;
I_smr – qurilish-montaj ishlari qiymatining qimmatlashish indeksi;