Xx bob. Ikki yoki bir necha funksiyali birikmalar

Mis gliseratning xosil bo`lishi. Probirkaga mis sulfatning 2% li eritmasidan 3-5 tomchi va o`yuvchi natriyning 10% li eritmasidan 3 ml qo`shing. Xavo rang cho`kma xosil bo`ladi:

CuSO₄+2NaOH  Cu(OH)₂+Na₂SO₄
So`ngra aralashmaga bir necha tomchi gliserin qo`shib chayqating. Cho`kmaning erishini va eritmaning ko`k tusga kirishini kuzating:

CH₂- OH HO CH₂-O

| + _/^\Cu | _/^\Cu + 2H₂O
CH – OH HO  CH -O
| |
CH₂ – OH CH₂OH
mis gliserat
Ishqor mo`l miqdorda bo`lmasa, cho`kma erimaydi. Shuning uchun misgliserat kompleks birikma deb qaraladi:

[ CH₂-O OH ]^-
[ | _/^\Cu_\^/ ]
[ CH –O OH ] Na⁺
[ | ]
[ CH₂-O ]

4. 
   Gliserinning oksidlanishi. 3-4 tomchi gliserinni 3 ml suvda eriting. Xosil bo`lgan eritmaga 8 ml bromli suv qo`shing va rang yo`qolguncha suv xammomida qizdiring. So`ngra tiniq aralashmadan 2 ml olib, unga shuncha natriy eritmasidan (10%) qo`shing. SHuningdek, 2-3 tomchi mis sulfat (2%) xam tomizing. Probirkani chayqating. Mis gidroksid cho`kmasining erishini kuzating:
   

Br₂+H₂O _^ HBr+HBrO O
O ||
CH₂OH – CHOH - CH₂OH + HBrO  CH₂OH – CHOH – C^//_\ + CH₂OH-C-CH₂OH
Gliserin aldegid H dioksiaseton

O
CH₂OH-CHOH-C_\^// + Cu(OH)₂CH₂OH-CHOH-COOH + Cu₂O yoki Cu +H₂O

H dioksikislota

Savol va mashqlar

1. 
   Ko`p atomli spirtlarning alkanollardan eng muxim farqi nimada?
   
2. 
   Nima sababdan ko`p atomli spirtlar suvda yaxshi eriydi?
   
3. 
   Gliserin va poliglikollar aktivligiga va ularning oson degidratlanishiga sabab nima?
   
4. 
   Bitta idishda etil spit, ikkinchisida gliserin bor. Qaysi idishda nima borligini qanday aniqlash mumkin?
   
5. 
   C₄H₁₀O₂ umumiy formulaga muvofiq keladigan alfa-, betta-, gamma-glikollarning struktura formulalarini yozib, ularni rasional va sistematik nomenklaturaga ko`ra nomlang.
   
6. 
   Etilenglikol olish mumkin bo`lgan barcha reaksiyalarning tenglamalarini yozing.
   
7. 
   Asetondan 2,3- dimetil -2,3-butandiol (pinakon) ni qanday olish mumkin?
   
8. 
   Quyidagi uch atomli kimyoviy formulalarini yozing: a) propantriol-1,2,3; b) propantriol-1,1,1.