Y3000 ta buxgalteriya O‘tkazmasi hisobvaraqlar rejasi bo‘yicha bog‘lanishlar* Muqaddima I bob. Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar rejasining umumiy tavsifi

Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan
bo‘naklarni hisobga oluvchi schyotlarning (4300) bog‘lanishi

Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklarni hisobga oluvchi schyotlarda tovar-moddiy zaxiralar va boshqa aktivlarni yetkazib berish, shuningdek ishlarni bajarish va xizmatlarni ko‘rsatish uchun berilgan bo‘naklarga doir hisob-kitoblar to‘g‘risidagi axborot umumlashtiriladi. Hisob quyidagi schyotlarda amalga oshiriladi:

4310 "Tovar-moddiy qiymatliklar uchun mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar";
4320 "Uzoq muddatli aktivlar uchun mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar";
4330 "Boshqa berilgan bo‘naklar".
Mazkur schyotlarning debetida pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlar bilan bog‘langan holda, berilgan bo‘naklar summasi, shuningdek mol yetkazib beruvchi va korxona o‘rtasida tuzilgan shartnomaga asosan tovarlar, ishlar va xizmatlar qisman tayyor bo‘lganda amalga oshirilgan to‘lov aks ettiriladi.
Ushbu schyotlarning kreditida mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar bilan bog‘langan holda, avval berilgan bo‘naklarning o‘zaro qoplanishi yoki pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlar bilan bog‘langan holda bo‘naklarning qaytarilishi aks ettiriladi.

T/r	Xo‘jalik operatsiyasining mazmuni	Bog‘lanuvchi schyotlar		Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar
		debet	kredit
1	Hisob-kitob schyotidan bo‘naklar o‘tkazilgan (mahsulot yetkazib berish, qisman tayyor bo‘lgan bajarilgan ishlar va boshqalar uchun)	4310	5110	Hisob-kitob schyotidan bank ko‘chirmasi, kontrakt, hisobvaraq-faktura
2	Valyuta schyotidan bo‘naklar o‘tkazilgan (mahsulot yetkazib berish, qisman tayyor bo‘lgan bajarilgan ishlar va boshqalar uchun)	4310	5210	Valyuta schyotidan bank ko‘chirmasi, kontrakt, hisobvaraq-faktura
3	Bankdagi maxsus schyotlardan bo‘naklar o‘tkazilgan (mahsulot yetkazib berish, qisman tayyor bo‘lgan bajarilgan ishlar va boshqalar uchun)	4310	5510-5530	Maxsus schyotlardan bank ko‘chirmasi, kontrakt, hisobvaraq-faktura
4	Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini tayyorlash uchun naqd pulda bo‘nak berilgan	4310	5010	Chiqim kassa orderi, kontrakt
5	Hisob-kitob schyotidan bo‘naklar o‘tkazilgan (uzoq muddatli aktivlar uchun)	4320	5110	Hisob-kitob schyotidan bank ko‘chirmasi, kontrakt, hisobvaraq-faktura
6	Valyuta schyotidan bo‘naklar o‘tkazilgan (uzoq muddatli aktivlarni yetkazib berish uchun oldindan to‘lov)	4320	5210	Valyuta schyotidan bank ko‘chirmasi, kontrakt
7	Bankdagi maxsus schyotlardan bo‘naklar o‘tkazilgan; uzoq muddatli aktivlarning qisman tayyor buyurtmalari bo‘yicha oraliq schyotlar to‘lovi	4320	5510-5530	Maxsus schyotlardan bank ko‘chirmasi, kontraktlar
8	To‘lanadigan qisqa muddatli veksellar hisobidan bo‘naklar o‘tkazilishi aks ettirilgan	4310	6020	Ssuda schyotining ko‘chirmasi, kontraktlar
9	To‘lanadigan uzoq muddatli veksellar hisobidan bo‘naklar o‘tkazilishi aks ettirilgan	4310	7020	Ssuda schyotining ko‘chirmasi, kontraktlar
10	Bankning qisqa muddatli kreditlari olinganligi hisobidan bo‘naklar o‘tkazilishi aks ettirilgan	4310	6810	Ssuda schyotining ko‘chirmasi, kontraktlar
11	Boshqa tashkilotlardan qisqa muddatli kreditlar olinganligi hisobidan bo‘naklar o‘tkazilishi aks ettirilgan	4310	6820	Ssuda schyotining ko‘chirmasi, kontraktlar
12	To‘lanadigan qisqa muddatli obligatsiyalar hisobidan bo‘naklar o‘tkazilishi aks ettirilgan	4310	6830	Ssuda schyotining ko‘chirmasi, kontraktlar
13	Bankning uzoq muddatli kreditlari hisobidan bo‘naklar o‘tkazilishi aks ettirilgan	4310	7810	Ssuda schyotining ko‘chirmasi, kontraktlar
14	Boshqa tashkilotlardan olingan uzoq muddatli kreditlar hisobidan bo‘naklar o‘tkazilishi aks ettirilgan	4310	7820	Ssuda schyotining ko‘chirmasi, kontraktlar
15	Kontrakt bekor qilinishi munosabati bilan berilgan bo‘naklarni kassaga qaytarish aks ettirilgan	5010	4310	Kirim kassa orderi
16	Berilgan bo‘naklarni hisob-kitob schyotiga qaytarish aks ettirilgan	5110	4310	Bank hisob-kitob schyotidan ko‘chirma
17	Berilgan bo‘naklarni valyuta schyotiga qaytarish aks ettirilgan	5210	4310	Bank valyuta schyotidan ko‘chirma
18	Mol yetkazib beruvchilarga yoki pudratchilarga qarzni qoplash uchun berilgan bo‘naklar bilan o‘zaro hisob-kitob qilish aks ettirilgan	6010, 6950	4310	Kontraktlar, bajarilgan ishlar, xizmatlar dalolatnomasi
19	Ilgari korxona tomonidan dargumon deb tan olingan va talab qilib olinmagan qarzlar bo‘naklar hisobidan hisobdan chiqarilgan	4910	4310	Qarzlarni hisobdan chiqarish dalolatnomasi
20	Debitorning to‘lovga noqobilligi natijasida da’vo taqdim etish muddati o‘tib ketgan mol yetkazib beruvchilarga berilgan va talab qilib olinmagan bo‘naklar belgilangan tartibda hisobdan chiqarilgan (bunday qarzlar summasi bo‘yicha hisobot davrida rezerv barpo qilinmagan bo‘lsa)	9430	4310	Xo‘jalik sudining qarori
21	Bajarilgan ishlar bo‘yicha berilgan bo‘naklarning tegishli summasini har yilning boshida uzoq muddatli qismidan joriy qismiga o‘tkazish aks ettirilgan	4310	0940	Hisob-kitob bo‘yicha
22	Mol yetkazib beruvchilardan bo‘nak summasi chegarasida tugallanmagan qurilish ob’ekti kelib tushgan	0810	4310	Yukxat
23	Mol yetkazib beruvchilardan bo‘nak summasi chegarasida asosiy vositalar kelib tushgan	0820	4310	Yukxat
24	Mol yetkazib beruvchilardan bo‘nak summasi chegarasida nomoddiy aktivlar kelib tushgan	0830	4310	Yukxat
25	Mol yetkazib beruvchilardan bo‘nak summasi chegarasida materiallar kelib tushgan	1010-1090	4310	Yukxat
26	Mol yetkazib beruvchilardan bo‘nak summasi chegarasida inventar va xo‘jalik jihozlari kelib tushgan	1080	4310	Yukxat
27	Mol yetkazib beruvchilardan bo‘nak summasi chegarasida hayvonlar kelib tushgan	0840	4310	Yukxat
28	Mol yetkazib beruvchilardan bo‘nak summasi chegarasida tovarlar kelib tushgan	2910	4310	Yukxat
29	Jamg‘arish usulida, mol yetkazib beruvchilarga va pudratchilarga chet el valyutasida berilgan bo‘naklar summasi bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan	4310-4390	6230	Kurs farqining hisob-kitobi
30	Hisobdan chiqarishning to‘g‘ri usulida, mol yetkazib beruvchilarga va pudratchilarga chet el valyutasida berilgan bo‘naklar summasi bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan	4310-4390	9540	Kurs farqining hisob-kitobi
31	Jamg‘arish usulida, mol yetkazib beruvchilarga va pudratchilarga chet el valyutasida berilgan bo‘naklar summasi bo‘yicha manfiy kurs farqi aks ettirilgan	3290	4310-4390	Kurs farqining hisob-kitobi
32	Hisobdan chiqarishning to‘g‘ri usulida, mol yetkazib beruvchilarga va pudratchilarga chet el valyutasida berilgan bo‘naklar summasi bo‘yicha manfiy kurs farqi aks ettirilgan	9620	4310-4390	Kurs farqining hisob-kitobi