Yadro spini. Yadro spini bu yadroning ichki harakat miqdori. Spinning o‘lchov birligi Plank doimiysi

YAdroning magnitli dipol momenti- atom yadrosining magnitli momentining yadroni o‘rab turgan elektron magnit maydoni ta’sirlashishi natijasida yuzaga keladi. Magnitli dipol momenti atomni energetik sathlarining qo‘zg‘alishiga olib keladi.
Izotopik spin.
YAdro ichidagi proton va neytron aynan o‘xshash zarralardir, ular bir fazoda va spinli holatda turadi, yadroviy kuchlar bilan ta’sirlashuvi zarralarning o‘zaro aynan o‘xshash (tojdestvennq) zarralar deb qarashga olib keladi.
Proton va neytron yadroviy xossalarining aynan o‘xshashligini kvantomexanik xarakteristikasi bo‘lgan-izotopik spin vektori bilan xarakterlash mumkin bo‘ladi.
YAdrodagi ikkita nuklon uchun ham izotopik spin ga teng.
Izotopik fazoda (norasmiy holatdagi fazo) nuklonlarning spinllarini quyidagicha tasvirlash mumkin: proton uchun , neytron uchun . Spin proeksiyalari soni . YAdro xossasi o‘xshash nuklonlar soniga teng.

1-chizma. Izotopik fazoda proton va neytronning tasviri.

Ikkita nuklondan iborat sistemaning yadroviy xossalari aynan o‘xshash bo‘lgan uchta holatda bo‘lishi mumkin, har bir holat bir izotopik spin vektori miqdoriga ega bo‘ladi, , va boshqa xossali (deytron) o‘sha holatda bo‘lishi mumkin .
Atom yadrosida izotopik spin:
va
Buerda .
Odatda yadroning asosiy holati, uning minimum miqdorda xarakterlanadi:
ga minimal energiya to‘g‘ri keladi.
Statistika
Mikrozarralar statistika xarakteristikasiga ega. Statistika induvidual va kollektivli xossasiga ega. Bunday xossa bir xil ikki zarra bo‘lganda mavjud bo‘ladi. Bir xil zarralarni farq qilish mumkin bo‘lmaganda statistika mavjud bo‘ladi. Bir xil zarralarni farq qilish mumkin bo‘lmay qolganda ikkita bir xil sortli ixtiyoriy mikrozarralar, masalan, ikkita proton (barcha xossalari jihatdan absolyut bir xil) bir biridan farq qilmaydi. Bir tizimda ikkita bir xil zarralar bir xil holatda mavjud bo‘lmasligi kerak, bir zarra holatda bo‘lsin, ikkinchi zarra esa holatda bo‘lsin, yoki ular teskaricha holatlarda bo‘lsin. Mumtoz fizikada bunday holat mavjud emas.
Kvant mexanikasida zarra troektoriyasi mavjud emas, lekin zarra to‘lqin funksiyasi bilan aniqlanadi. Zarraning qaerda va qaysi vaqtda qaysi zarra bo‘la oladi deb ayta olmasdan, balki fazoning qaysi bir qismida qaysi zarra bo‘lish ehtimolligini hisoblash mumkin bo‘ladi. Aytish mumkinki, birinchi zarra qayt qilgichda 5% qayt qilinadi, ikkinchi zarra esa 20% qayt qilinadi.
Kvant nazariyasida zarrali tizimda to‘lqin funksiyasi bilan ifodalangan bo‘lsin: bu funksiya koordinatalar dan va zarralar spinlarining proeksiyalaridan bog‘liq bo‘ladi.
Bir zarraning o‘rni ikkinchi zarra bilan o‘zgartirilsa to‘lqin funksiyasi holati oldingi to‘lqin funksiyasi bilan ko‘paytuvchi son aniqligida to‘g‘ri kelishi uchun quyidagi ifoda bilan aniqlashimiz mumkin bo‘ladi:

Bir xil sortli zarralar uchun faqat birta holat bo‘ladi. Zarralarni o‘rin almashtiriga nisbatan bunday zarra xossasi