Yakuniy nazorat ishi uchun savollar Zamonaviy ta’lim va uning jamiyatdagi o’rni
Gretsiya bizga Pluton, Sokrat va Sofokl kabi ajoyib mutafakkir va faylasuflarni berdi. Ammo ular qanday o'qishgan? Ularni kim o'rgatgan?
Download 148.5 Kb.
|
talimga kirish
Gretsiya bizga Pluton, Sokrat va Sofokl kabi ajoyib mutafakkir va faylasuflarni berdi. Ammo ular qanday o'qishgan? Ularni kim o'rgatgan?Miloddan avvalgi V asrgacha qadimgi yunon dunyosida biron bir maktab mavjudligi haqida aniq dalillar yo'q. Bungacha Yunonistonda ta'lim asosan xususiy repetitorlar orqali amalga oshirilgan deb ishoniladi. Va faqat bir hovuch yunonlar V asrda ham o'z o'g'illarini o'qitishga qodir edi. Afinada mahalliy aholi yetti yoshida ta'lim olishni boshlagan. O'sha paytda qanday odamlar o'qituvchi bo'lganligi haqida ko'p ma'lumot yo'q. Biroq, ular unchalik maqomga ega bo'lmaganga o'xshaydi va ehtimol ularning aksariyati qul edi. Boy oilalarning o'g'il bolalari 16 yoshga to'lganda, ular oliy o'quv yurtiga yuborilgan. Ularga, asosan, ritorika va falsafadan saboq berilgan. Kim jamiyatda nom qozonishni istasa, bu fanlarni o‘rganish unga zarur edi. Agar ular siyosiy yig'ilishlarda yoki sudlarda so'zlashmoqchi bo'lsalar yoki simpozium deb ataladigan norasmiy ichimlik ziyofatlarida e'tiborga olinishni xohlasalar, ritorikaning nozik tomonlarini o'rganish juda muhim edi . Gretsiyada o'sishning yoqimsiz tomoni shundaki, ba'zi yunonlar pederastiyani qabul qilishgan. Elita jamiyatlari keksa odam va yosh bola o'rtasidagi do'stlikni juda yaxshi deb qabul qilishdi va ba'zilari hatto buni qadrlashdi va agar unda biron bir ta'lim mavjud bo'lsa, bundan ham ko'proq. Zevsning o'zi piyoda edi va bu unga ko'proq qonuniylik bergan bo'lishi mumkin edi. Darhaqiqat, Zevs Ganymede ismli yigitni Olimp tog'ida uning soqisi bo'lishini xohlagani uchun o'g'irlab ketgan edi. Biroq, vaqt o'tishi bilan piyodalarga nisbatan dushmanona munosabat kuchayib bordi. Misol uchun, Afinada V asrda piyodalik jinoyat bo'lib, uning jazosi o'lim edi. Sharq olimlarining pedagogik qarashlari Rivojlangan davlatlar ta’lim tizimi Rivojlangan mamlakatlarda pedagogik tadqiqotlarni amalga oshiradigan ko’p sonli ilmiy muassasalar ishlab turibdi. Germaniyada ularning soni 2 mingdan ortiq. Fransiya, AQSh, Yaponiya ta`lim-tarbiya nazariyasi muammolari bilan yuzlab davlat va xususiy tashkilotlar, universitetlar, pedagogik tadqiqot markazlari shug’ullanmoqdalar. Ular faoliyatini esa xalqaro ta`lim markazlari, masalan, AQSHda xalqaro ta`lim instituti muvofiqlashtirib bormoqda. Ko’pchiligining faoliyati o’quv dasturini takomillashtirish va qayta qurishga qaratilgan. 80-yillardan boshlab Buyuk Britaniyada ham o’rganilishi majburiy bo’lgan fanlar doirasi kengaytirildi. Ingliz tili va adabiyoti, matematika va tabiiy fanlar o’kuv setkasining yadrosini tashkil etadigan bo’ldi. Qolgan predmetlarni tanlab olish ta`lim oluvchilar va ota — onalar ixtiyoridadir. “Yangi dunyo”ning pedagogik g’0yalari Fransiya va Germaniya ta`limiga xam sezilarli ta`sir etdi. Germaniya to’liqsiz o’rta maktablarida asosiy predmetlar bilan bir qatorda tanlab olinadigan kimyo, fizika, chet tillari kiritilgan o’quv Dasturlari ham amalga oshirildi. Bu o’kuv dasturi tobora to’liqsiz o’rta maktab doirasidan chiqib, o’rta maktablar va gimnaziyalarni ham qamrab olmoqda. Fransiya boshlang’ich maktablarida ta`lim mazmuni ona tili va adabiyoti hamda matematikadan iborat asosiy, tarix, geografiya, axolishunoslik, tabiiy fanlar, mehnat ta`limi, jismoniy va estetik tarbiya kabi yordamchi predmetlarga bo’linadi. Yaponiya maktablari ikkinchi jahon urushidan keyinroq Amerika ta`limi yo’lidan bordi. Lekin shunga qaramay, bu ikki mamlakat o’kuv dasturida bir qator farqlar ko’zga tashlanadi. Yaponiyada o’quv dasturlari jiddiy murakkablashtirilgan, asosiy fanlar majmui ancha keng, bir qator yangi maxsus va fakultativ kurslar kiritilgan. Masalan, umumiy ta`lim maktablarining yangi musiqa ta`limi o’quv dasturiga milliy va jahon mumtoz musiqasini o’rganish ham kiritilgan. Shuni ta`kidlash lozimki, iqtisodiy rivojlangan davlatlarda 80- yillarda tabiiy ilmiy ta`lim dasturi tarkibiga fizika, kimyo, biologiya, ba`zi hollarda astranomiya, geologaya, mineralogiya, fiziologiya, ekologiya elementlari kiritilib, u AQSh va Fransiyada 4 yil, Buyuk Britaniyada 6 yil, Germaniyada 2 yil o’qitiladi. O’quv predmetlarini integratsiyalash jarayonida yangi-yangi kurslar paydo bo’la boshladi. Fransiyada 70-80-yillarda to’liqsiz o’rta maktablar o’quv dasturidagi tabiiy-ilmiy va gumanitar turkumiga eksperimental, iqtisodiy gumanitar kurslar kiritiladi. Xozirgi paytlarda rivojlangan mamlakatlar o’kuv dasturiga integratsiyalashtirilgan kurslarni kiritish to’la amalga oshirishdi. Jadidlarning ta’limga qo’shgan hissalari Latviya davlati ta’lim tizimi Norvegiya davlati ta’lim tizimi Shvetsiya davlati ta’lim tizimi Rossiya davlati ta’lim tizimi Rossiyaning davlati tarixiy universitetlari Belorusiya davlati ta’lim tizimi Qozog’iston davlati ta’lim tizimi Fransiya davlati ta’lim tizimi Germaniya davlati ta’lim tizimi Italiya davlati ta’lim tizimi Chexiya davlati ta’lim tizimi Yevropadagi IT universitetlari Canada davlati ta’lim tizimi Osiyo davlatlaridagi IT universitetlari Aqlli kampuslar va ularni imkoniyatlari Garvard va Prinston unibersitetlari Massachusets va Kolumbia universitetlari O'zbekiston Respublikasi universitetlarining tarixi Yaponiya davlati ta’lim tizimi Janubiy Korea davlati ta’lim tizimi Singapur davlati talim tizimi Xitoy davlati ta’lim tizimi Hindiston davlati ta’lim tizimi AQSH ta’lim tizimi va uning o’ziga xos xususiyatlari Zamonaviy universitet modellari Ta’lim tizimidagi innovatsiyalar Zamonaviy jamiyatda oliy ma’lumotli kadrlarni o’rni Universitet 3.0 modeli. Kelajakdagi universitet 4.0 modeli Ta’limni raqamlashtishda olib borilayorgan islohotlar Moodle va LMS elektron ta’lim tizimlari SMART ta’lim, E-learning ta’lim tizimlari Download 148.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|