Yakuniy nazorat javoblari. Traektoriya deb

Yakuniy nazorat javoblari.


Traektoriya deb – jismning xarakati davomida fazoda qoldirgan iziga aytiladi.


Moddiy nuqta-Qaralayotgan holda o’lchamlari va shaklini hisobga olmasa ham bo’ladigan darajadagi kichik jism moddiy nuqta deb ataladi


Yo’l-Jism (moddiy nuqta) ning harakat traektoriyasi bo’ylab o’tgan masofasi yo’l deyiladi.
Ko’chish -Yo’lni s harfi bilan belgilaymiz.
Jismni boshlang’ich va oxirgi vaziyatini tutashtiruvchi yo’nalishli to’g’ri chiziq kesmasi ko’chish deb ataladi.


Tekis harakat - Agar jism (moddiy nuqta) bir xil vaqt oraliqlarida bir xil masofalarni bosib o’tsa bunday harakat tekis harakat deb ataladi.


Tezlik deb – vaqt birligi ichida bosib o’tilgan yo’lga aytiladi.


Oniy tezlik deb – jism yoki moddiy nuqta xarakat traektoriyasining malum bir nuqtasidagi yoki juda qisqa vaqt oralig’idagi tezligiga aytiladi.
Tekis uzgaruvchan harakat deb – bir xil vaqt oralig’ida xar xil masofani bosib o’tadigan xarakatga aytiladi


Tezlanish – vektor kattalik bo’lib, vaqt birligi ichida jism tezligining o’zgarishiga aytiladi.


Ko’chish deb- (bosib o’tilgan yo’lga) teng bo’ladi


Burchakli tezlik-. Moddiy nuqtaning vaqt birligi ichida burchakli ko’chishiga (burilish burchagiga) burchakli tezlik deb ataladi


Moddiy nuqtaning aylanish markazi atrofida bir sekund ichidagi aylanishlar soni aylanish chastotasi deyiladi.


Aylanish davri,-- Nuqtaning aylana bo’ylab bir marta aylanib chiqishiga ketgan vaqt aylanish davri deb ataladi. Davr T harfi bilan belgilanadi:


Normal tezlanish -- Ko’pincha markazga intilma tezlanishni normal (ya’ni, tezlikka perpendikulyar) tezlanish deb ataladi.


Burchakli ko’chish-- Faraz qilaylik, moddiy nuqta aylana bo’ylab tekis harakatlanib, t1 paytda A vaziyatda(23a-rasm), t2 paytda esa B vaziyatda bo’lsin. Aylana markazidan moddiy nuqtaga o’tkazilgan radius, bu vaqtda φ burchakni chizadi, bu burchakli ko’chish deb ataladi.