8-rasm Jami taklif egri chizig‘ining keynsian kesmadagi ’ muvozanati.
Muvozanatli ishlab chikarish xajmini Y2 deb xisoblasak, aksincha, AS
Yuqoridagilardan ko`rinib turibdiki, yalpi taklif egri chizigining keyns kesmasida yalpi talabning o`zgarishi ishlab chikarish xajmining oshishi yoki kamayishiga olib keladi, baxolar darajasi esa o`zgarmaydi.
Yalpi talab egri chizigini AS egri chizigining vertikal kesmasida o`zgarsa bu ishlab chikarish xajmiga ta`sir ko`rsatmaydi va fakat baxolar darajasi o`zgaradi, xolos. ya`ni, bu kesmada talabning oshishi talab inflyatsiyasini keltirib chikaradi. Yalpi taklifning bu kesmasida talabning xar kanday o`zgarishi fakat baxolar darajasi o`zgarishga olib keladi. Ishlab chikarish xajmi esa to`lik bandlik sharoitida o`zgarmay koladi.
Oralik va vertikal kesmalarda baxolar o`sib borishi bilan kuzatilgan yalpi talabning ko`payishi talab inflyatsiyasi mavjudligini ko`rsatadi.
AD-AS modeli umumiy makroiktisodiy muvozanat modeli bo`lib milliy bozorni kiska va uzok muddatga taxlil kilish imkonini beradi. AD-AS modeli iktisodiy tebranishlarni taxlil kilish va baxolash uchun asos yaratadi.
Yalpi talab – uy xo`jaliklari, korxonalar, xukumat va chet ellik xaridorlarning baxolarning ma`lum darajasida iktisodiyotda ishlab chikarilgan yakuniy tovarlar va xizmatlarning umumiy xajmiga bo`lgan talabidir.
Baxolar darajasi va talab kilingan milliy maxsulot xajmi o`rtasidagi bogliklikni ifoda etuvchi chizik yalpi talab egri chizigi deb ataladi AD egri chizigi traektoriyasini pulning mikdoriy nazariyasi tenglamasi bilan xamda baxo omillari bo`lgan foiz stavkasi samarasi, boylik samarasi va import xaridlari samarasi bilan izoxlash mumkin. Baxodan boshka omillar ta`sirida AD egri chizigi o`ngga yoki chapga siljiydi.
AS egri chizigi keyns, oralik va klassik kesmalarni o`z ichiga oladi. Uzok muddatli davrlarda AS egri chizigi vertikal, kiska muddatga esa gorizantal bo`ladi. SHuning uchun AD dagi o`zgarishlar ishlab chikarish xajmi, bandlik xamda baxolar darajasiga bu kesmalarda turlicha ta`sir ko`rsatadi. Yalpi talab va yalpi taklif xajmlari o`zaro mos kelgan, ya`ni AD va AS egri chiziklari kesishgan nukta makroiktisodiy muvozanat nuktasi, unga mos keluvchi baxolar darajasi baxolarning muvozanatli darajasi deb aytiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
