Yalpi talab va yalpi taklif modelida makroiqtisodiy muvozanat

Makroiqtisodiy muvozanatni ta'minlashda davlatning ro'li va aralashmaslik siyosat

Rivojlanmagan mamlakatlarda rejalashtirish faqat aralashuv bilan cheklanmaydi, balki iqtisodiy rivojlanishning zaruriy sharti sifatida qaraladi. Rivojlanmagan mamlakatlarda manbalar kam bo'lganligi sababli ularni turli loyihalar o'rtasida taqsimlashni rejalashtirish, shuningdek, ushbu loyihalarda ulardan foydalanishni rejalashtirish zarur bo'ladi.
Shunday qilib, kam rivojlangan olmaydilar, bu vaqt omili juda muhimligini anglatadi.davlatlar, agar ular qisqa vaqt ichida o'zlarini rivojlantirishni xohlasalar, rejalashtirishdan qochib qutula Rivojlanmagan mamlakatlarda hukm surayotgan muammolarni xususiy korxonalar hal qilib bo'lmaydi, shuning uchun bu mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanishi uchun davlat choralari zarur.
U tovarlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, iste'mol qilishni nazorat qiladi va buni amalga oshirish uchun hukumat jismoniy nazorat va pul-kredit va fiskal choralarni ishlab chiqishi kerak va bu choralar kam rivojlangan mamlakatlarda hukm surayotgan iqtisodiy va ijtimoiy tengsizliklarni kamaytirish uchun juda muhimdir.
“Ijtimoiy zanjirlarni buzish, iqtisodiy taraqqiyotga mos psixologik, mafkuraviy, ijtimoiy va siyosiy vaziyatni yaratish bunday mamlakatlarda davlatning eng muhim burchiga aylanadi”.
Davlat faoliyati doirasi juda keng. U "davlat xizmatlarini saqlash, resurslardan foydalanishga ta'sir qilish, daromadlarni taqsimlashga ta'sir qilish, pul miqdorini nazorat qilish, tebranishlarni nazorat qilish, to'liq bandlikni ta'minlash va investitsiyalar darajasiga ta'sir qilish" ni o'z ichiga oladi.⁵ Shunday qilib, rivojlanmagan mamlakatlarda jadal iqtisodiy rivojlanishni ta'minlash uchun davlat zimmasiga katta mas'uliyat yuklaydi. Bu vazifa ikki turdagi chora-tadbirlar yordamida amalga oshirilishi mumkin, ya'ni “ To'g'ridan-to'g'ri” va “Bilvosita”.
Tog’ridan-tog’ri choralar:


Tashkiliy o‘zgarishlar:
Tashkiliy o'zgarishlar iqtisodiy rivojlanish jarayonida muhim rol o'ynaydi. U bozor hajmini kengaytirish va mehnat bozorini tashkil qilishni o'z ichiga oladi. Davlat bozor hajmini kengaytirish uchun transport va aloqa vositalarini ishlab chiqishi mumkin, chunki xususiy tadbirkorlik bunday sxemalarni amalga oshirishga qodir emas.
Bundan tashqari, davlat qishloq xo'jaligi va sanoatning rivojlanishiga yordam berishi mumkin. Mehnat bozorini tashkil etish ham davlat funktsiyalariga kiradi.
Ijtimoiy va iqtisodiy qo'shimcha xarajatlar:
Rivojlanmagan mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanishi yo'lidagi asosiy to'siq aloqa va transport vositalari, portlar, elektr energiyasini sug'orish va hokazo kabi iqtisodiy qo'shimcha xarajatlarning yo'qligi hisoblanadi. Sanoati rivojlangan mamlakatlarda bu ob'ektlar xususiy korxonalar tomonidan ta'minlanadi.
Ammo rivojlanmagan mamlakatlarda xususiy korxonalar sarmoya kiritishdan manfaatdor emas, chunki rentabellik unumli emas, qolaversa, bunday yirik investitsiyalar xususiy sektorning imkoniyatlaridan tashqarida.
Taʼlim:
Iqtisodiy rivojlanish jarayonida ta'lim muhim o'rin tutadi. Shunday qilib, "Ta'lim dasturi odamlarning energiyasini ishlatish va mamlakatning har bir qismidagi millat va inson resurslarini rivojlantirish uchun umumiy fuqarolik rishtalarini mustahkamlashga qaratilgan sa'y-harakatlar asosida". Ta'lim ham iste'molchi, ham sarmoyaviy xizmatdir. Professor Galbreyt har bir insonni o'qitishga to'g'ridan-to'g'ri sarmoya kiritish samarali deb hisoblaydi.
Uning ta'kidlashicha, fermerlar va ishchilarni savodsizlikdan qutqarish, albatta, o'z-o'zidan maqsad bo'lishi mumkin, ammo bu qishloq xo'jaligi taraqqiyotining har qanday shaklidagi birinchi ajralmas qadamdir. Ta'lim shunday ko'rib chiqilsa, sarmoyaning yuqori samarali shakliga aylanadi.
 Qishloq xo‘jaligini rivojlantirish:
Iqtisodiyoti kam rivojlangan mamlakatlarda ko'pchilik odamlar tirikchiliklari qishloq xo'jaligiga bog'liq. Iqtisodiyotni rivojlantirish yo'lida irrigatsiya va kredit ob'ektlarining etishmasligi asosiy to'siqdir. Qishloq xo'jaligi qoloq bo'lib qolsa, iqtisodiyotning boshqa tarmoqlari rivojlana olmaydi, chunki qishloq xo'jaligi asosiy sanoat bo'lib, boshqa tarmoqlar xom ashyo bilan bog'liq.