Фихтенинг “Мен концепцияси”нинг асосий қоидалари - “Нарсалар ўз-ўзида” – ақл билан англаб бўлмас ташқи воқелик ғоясини рад этади
- Ягона воқелик бутун оламни ўз ичига оладиган (яъни, борлиқ ва фикрни
- фикр ичига жойлаштириш орқали бирлаштириш) ички субъектив,
- инсоний “Мен”ни эълон қилади
- Атроф олам ҳаёти фақат субъектив “Мен” ичида рўй беради
- “Мен”нинг ўзи – инсоннинг оддий онги эмас, ҳаракат, яратувчи куч, олам, макони.
- Энг юқори субстанция Декарт ва Спиноза фапсафасидаги каби Худодир.
- Фикрдан, “Мен”дан ташқарида, мустақил воқелик йўқ
- Амалий - “Мен”дан “мен эмас”га; “Мен” “Мен эмас”ни яратади, аниқлайди.
- Назарий - “Мен эмас”дан “Мен”га – иккинчи, анча кам учрайдиган алоқа тури;
- Тажриба, ахборотнинг “Мен эмас” – атроф-оламдан “Мен” (аниқ онг)га етказилиши
- “Мен” ва “Мен эмас”нинг ўзаро икки алоқаси
- XVIII аср фалсафасида
- табиат ҳодисаларини
- тушунтиришга нисбатан
- қарашларда материализм
- сезиларли даражада ривож-
- ланади. Француз материа-
- лизми оламшумул тарихий
- аҳамият касб этади: у ўрта
- асрлар схоластикасига қар-
- ши чиқибгина қолмасдан,
- балки ўз дунёқараши ва
- дунёвий манфаатларини
- ҳам асослашга ҳаракат
- қилади.
- Албатта, XVIII аср фал-
- сафаси бир жинсли эмас:
- унда материалистик дунё-
- қараш мўлжаллари ҳам,
- идеалистик дунёқараш
- мўлжаллари ҳам, ате-
- истик ва деистик қараш-
- лар ҳам мавжуд. Акса-
- рият ҳолларда идеализм
- ва материализм, дин ва
- фан ёнма-ён туради.
- XVIII аср француз маърифатчиларининг асосий қарашлари
Do'stlaringiz bilan baham: |