Маърифатпарварлик фалсафаси Фаранцияда XVIII асрда Буюк француз инқилоби арафасида ва инқилоб даврида тарқалган. - Атеизм - фалсафадаги
- ҳар қандай кўринишдаги
- Худонинг мавжудлигини,
- шунингдек, динни
- бутунлай инкор
- этувчи йўналиш
- Моддиюнчилик (материализм) –
- фалсафадаги борлиқнинг яратилишида
- мустақил идеал (руҳий) ибтидони
- тан олмайдиган ва олам, унинг ҳодисалари,
- инсонни табиий фанлар нуқтаи назаридан
- тушунтирувчи йўналиш
- Мелье, Ламетри, Дидро, Гольбах
- Атеистик – моддиюнча йўналишдаги француз
- файласуфлари фаолиятининг фалсафа ва
- умуман жамият учун аҳамияти
- Икки фалсафий йўналиш – моддиюнчилик ва идеализмни аниқ ажратиб
- бердилар (“Демокрит йўналиши” ва “Платон йўналиши”);
- Фалсафани кўплаб бидъатлардан халос этдилар;
- Материя – субстанциясига аниқрок таъриф бердилар;
- Билиш материянинг ўзини-ўзи инъикос этиш хоссаси эканлиги (ҳозирги
- пайтда кенг тарқалган) ғоясини илгари сурдилар;
- Тажрибагача бўлган, сезгилардан юқори (соф) билимни танқид қилдилар;
- Моддиюнча сенсуализм назариясига (билиш замирида ҳиссий сезгилар
- ётади) асос солдилар ва тарқатдилар;
- Барча алоҳида олинган нарсалар микрозарраларнинг турли
- комбинациялари эканлиги тўғрисидаги ғояни илгари сурдилар;
- Ҳаракат – ғайритабиий нарса эмас, материянинг хоссаси эканлигига
- эътибор қаратдилар;
- Ижтимоий адолат ғоясига асос солдилар;
- Буюк француз инқилобини ғоявий жиҳатдан тайёрладилар.
- Жюльен Ламетри
- фалсафасининг асосий қоидалари
- -идеализм ва илоҳиётни бутунлай рад этган;
- Дунёни ягона субстанция – материянинг турли кўринишларининг
- мажмуидан иборат;
- Материя яратилмайди, у абадий ва чексиздир;
- Руҳ, онг, ҳисиётлар табиий келиб чиққан материянинг хоссаларидир;
- Материя мукаммал экан, Худога абадий эҳтиёж йўқ;
- Дунёни билиш мумкинлигига тўла ишонган, билишда энг асосий
- омил сезги аъзоларидир;
- Утилитарист, яъни инсон ҳаётининг маъноси – шахсий бахтдир;
- Хусусий мулк инсон эркинлигининг шахсий кафолати;
- Идеал жамиятни “маърифатли абсолютизм” каби тасаввур қилган.
Do'stlaringiz bilan baham: |
