Aгар шахсий меҳнатдан фойдаланиш билан боғлиқ муносабатлар фуқаролик-ҳуқуқий шартнома асосида вужудга келган бўлса, лекин кейинчалик ушбу Кодексда ёки бошқа қонунларда белгиланган тартибда меҳнат муносабатлари деб тан олинган бўлса, меҳнат тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ва меҳнат қонунлари нормаларини ўз ичига олган бошқа ҳужжатлар бундай муносабатларга нисбатан қўлланилади. - Aгар шахсий меҳнатдан фойдаланиш билан боғлиқ муносабатлар фуқаролик-ҳуқуқий шартнома асосида вужудга келган бўлса, лекин кейинчалик ушбу Кодексда ёки бошқа қонунларда белгиланган тартибда меҳнат муносабатлари деб тан олинган бўлса, меҳнат тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ва меҳнат қонунлари нормаларини ўз ичига олган бошқа ҳужжатлар бундай муносабатларга нисбатан қўлланилади.
- Меҳнат ва улар билан бевосита боғлиқ бўлган ижтимоий муносабатларни ҳуқуқий тартибга солишнинг асосий принциплари қуйидагилардан иборат:
- ходимларнинг меҳнат ҳуқуқларининг тенглиги ва меҳнат ва бандлик соҳасидаги камситишни тақиқлаш;
- айрим тоифадаги ходимлар меҳнатини ҳуқуқий тартибга солишда аниқ фарқларни аниқлаш;
- меҳнат эркинлиги ва мажбурий меҳнатни тақиқлаш;
- меҳнат соҳасидаги ижтимоий шериклик;
- меҳнат ҳуқуқлари ва меҳнат мажбуриятларини бажариш кафолати;
- ходимнинг ҳуқуқий ҳолатининг ёмонлашишига йўл қўймаслик.
- Ҳар бир инсон меҳнат ҳуқуқларини амалга ошириш ва ҳимоя қилишда тенг имкониятларга эга.
Иш ва касбий фаолиятда камситиш тақиқланади. Дискриминация - бу ҳар қандай тўғридан-тўғри ёки билвосита чекловларни ўрнатиш, шунингдек, жинси, ёши, ирқи, миллати, терининг ранги, тили, ижтимоий келиб чиқиши, мулкий ва расмий мавқеига қараб ҳар қандай тўғридан-тўғри ёки билвосита устунликларни таъминлаш, яшаш жойи, дини, эътиқоди, жамоат бирлашмаларига мансублиги, шунингдек ходимларнинг ишбилармонлик фазилатлари ва уларнинг меҳнатлари натижалари билан боғлиқ бўлмаган бошқа ҳолатлар. - Иш ва касбий фаолиятда камситиш тақиқланади. Дискриминация - бу ҳар қандай тўғридан-тўғри ёки билвосита чекловларни ўрнатиш, шунингдек, жинси, ёши, ирқи, миллати, терининг ранги, тили, ижтимоий келиб чиқиши, мулкий ва расмий мавқеига қараб ҳар қандай тўғридан-тўғри ёки билвосита устунликларни таъминлаш, яшаш жойи, дини, эътиқоди, жамоат бирлашмаларига мансублиги, шунингдек ходимларнинг ишбилармонлик фазилатлари ва уларнинг меҳнатлари натижалари билан боғлиқ бўлмаган бошқа ҳолатлар.
- Иш ва (ёки) касб соҳасида камситилган деб ҳисоблаган шахс камситиш ҳақида белгиланган тартибда шикоят қилиши мумкин. Камситилган шахснинг камситишни бартараф этиш, бузилган ҳуқуқини тиклаш ва унга моддий ва маънавий зарарни қоплаш тўғрисидаги даъволари қондирилиши керак. Камситилган шахсга етказилган моддий ва маънавий зарарни қоплаш тўғрисидаги низолар суд тартибида ҳал етилади, камситувчи хусусиятга эга ҳаракатларда айбдор бўлган шахслар белгиланган тартибда жавобгарликка тортиладилар.
- Қуйидаги ҳолатларда камситилиш эмас деб ҳисобланмайди, яъни баъзи ишларга хос талаблар ёки ижтимоий ҳимояга муҳтож одамларга (оилавий мажбуриятлари бўлган шахслар, вояга етмаганлар, ногиронлар ва бошқалар) нисбатан алоҳида талаблар туфайли жиддий фарқлар, истиснолар, имтиёзлар, шунингдек ходимлар ва меҳнат соҳасидаги ҳуқуқларининг чекланиши.
Do'stlaringiz bilan baham: |
