Yaponiyaning iqtisodiyoti
Download 101.88 Kb. Pdf ko'rish
|
7 mavzu ta\'limotlar tarixi
XIX
asr 80-yy.dagi iqtisodiy siyosat XIX asr 80-yy. boshlarida yapon hukumati “davlat kapitalizmi”dan voz kechib iqtisodiy siyosatni o‘zgartirdi. Sanoat departamenti qisqartirildi. 1881 y.da zavodlarni xususiy shaxslarga berish to‘g‘risida farmon qabul qilindi. Davlat byudjeti mablag‘lari hisobiga yaratilgan korxonalar o‘z qiymatidan 2- 4 barobar arzon sotilardi, yoki hukumat qarzlarini qoplash hisobiga berilar edi. Davlat mulkini talon-taroj qilishda hukumatning quyidagi kreditorlari ishtirok etishdi - Mitsui, Mitsubisi, Sumitomo, Yasuda. O‘sha davrdan xususiy tadbirkorlik faollashib yirik kapital muomala sohasidan ishlab chiqarishga ko‘chib o‘tishini taqazo etdi. Yaponiya pul islohotini amalga oshirdi va oltin standart joriy etildi. Milliy xom ashyo bazasi mavjud tarmoqlar tez rivojlandi. 1880-1913 yy.da ko‘mir qazib olish 20 marotabaga, mis qazib olish 13 marotabaga o‘sdi. Yaponiyada temir rudasi bo‘lmasa ham qora metallurgiya rivojlandi. Industirlashtirishning ikkinchi yo‘nalishi – temir yo‘l qurilishi: 1882-1890 yy.da temir yo‘llarning uzunligi 10 marotaba ko‘payib mamlakatda yagona transport aloqa tarmog‘i yaratildi. Iqtisodiyotni harbiylashtirilishi XIX asrning 90-yy. boshida Yaponiya harbiylashtirish yo‘liga o‘tdi. Yaponiyada harbiy xarajatlarning darajasi eng yuqori edi (byudjetning 36%). Yaponiya va Xitoy o‘rtasidagi Koreya yarimorolini nazorat qilish bo‘yicha tortishuvlar 1894 yilda yapon-xitoy urushiga olib keldi. Yaponiya Xitoyga xujum qilib g‘alaba qozondi. Shunday qilib og‘ir sanoat rivojlanishga rag‘bat oldi. Xitoy bilan shartnomaga binoan Yaponiya Koreyani ekspansiya qilish huquqiga, katta kontributsiyaga, yapon fuqarolarini Xitoyda sanoat korxonalarini ochish huquqiga ega bo‘ldi. Download 101.88 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling