Yengil atletika va uni

Yoshi,-yili
11 – 12 13 – 14 15 –16 17 – 18
1.
100 mga g‘ovlar osha yugurish
25
24
20
20
2.
Balandlikka sakrash 
22
17
17
17
3.
Yadro itqitish
9
12
20
18
4.
200 mga yugurish
4
4
5
6
5.
Yugurib kelib uzunlikka sakrash
13
20
15
15
6.
Nayza uloqtirish
24
20
20
20
7.
800 mga yugurish
3
3
3
4
17 – jadval
Turli xil yosh davrlarida yosh ko‘pkurashchilarning jismoniy 
sifatlarini rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari (% hisobida)
№
Yettikurash turlari
Yoshi,-yili
 11
 12
13
14 15
16
1. Tezlik
25.2
38.0
19.4 39.7
7.7
5.7
2. Kuch
14.4
33.6
29.5 31.8 26.1
39.4
3. Tezkor kuch
38.2
24.7
19.1 11.7 28.2
3.1
4. Umumiy chidamlilik
6.1
2.5
13.6 13.8 16.5
25.7
5. Maxsus chidamlilik
16.1
-
11.9
-
18.1
20.9
6. Eguluvchanlik
-
1.2
6.5
3.0
3.4
5.2

---

527
2.4. Boshlang‘ich tayyorgarlik bosqichi
Bu bosqichning boshlanishi, o‘z navbatida 9 – 10 yosh davriga 
to‘g‘ri keladi va 3 – 4-yil davom etadi. Bu bosqich o‘z oldiga qo‘yigan 
vazifalari va foydalaniluvchi mashg‘ulotlar vositalariga ko‘ra, 
ko‘pkurashchilar uchun yengil atlektikaning boshqa turlaridan hech 
ham farqlanmaydi. 
Bu bosqichda asosiy diqqat – e’tibor salomatlikni mustahkamlash, 
har tomonlama jismoniy jihatdan rivojlantirish va ish bajarish 
qobiliyatini takomillashtirishga qaratiladi. Bu davr yengil atletikaga 
oid mashqlarni bajarish ko‘nikma va malakalarini egallash uchun 
qulay davr hisoblanadi. Biroq, bu bosqichda bir xildagi yengil 
atletkaga oid mashqlarni ko‘p marta takroriylikda bajarish (bir xillik) 
bolalarda mashg‘ulotlarga nisbatan qiziqish so‘nishi xavfini yuzaga 
keltirishi mumkin. Shu sababli, bu bosqichda yengil atletikaga 
oid mashqlar texnikasini egallash bo‘yicha mashg‘ulotlar jarayoni 
o‘yin tavsifiga ega bo‘lishi talab qilinadi. Bunda sport o‘yinlari va 
harakatchan o‘yinlardan keng miqyosda foydalanish talab qilinadi, 
ularning tarkibiga yengil atletika mashqlari elementlari va bir 
butunlikagi mashqlar kiritiladi (masalan, start holatidan yugurish, 
yugurish mashqlari, joyidan itarilib qo‘zg‘alish, uloqtirish va hokazo). 
Bu mashg‘ulotlarda emostional jihatdan ko‘tarinkilik mavjud bo‘lishi, 
bu holat belgilangan vazifalarni hal qilish va yengil atletikaga nisbatan 
qat’iy, barqaror holatdagi qiziqishlarni qaror toptirish imkonini berishi 
talab qilinadi. Bunda foydalaniluvchi mashg‘ulotlar vositalarining 
taxminiy hajmi 18–jadvalda keltirilgan. 
Bu bosqichning tugallanishi bo‘yicha qizlarning ko‘pkurash sport 
turi bilan shug‘ullanish uchun saralab olinishi yoki boshqa sport 
turi bo‘yicha ixtisoslashtirilishi amalga oshirilishi talab qilinadi. 
Ko‘pkurash uchun qizlarning tanlab olinishida mezon sifatida 5 – 
jadvalda keltirilgan nazorat normativlari o‘rin tutishi mumkin. 

---

528
18– jadval