Yoshlar psixologiyasi ta’lim yo’nalishi 3-kurs talabasi Zuftarova Salimaning “Pedagogika va psixologiya” fanidan ”Pedagogik baholash psixologiyasi”mavzusida mustaqil ish prizintatsiyasi

organik - bolaning organik ehtiyojlarini qondirish bilan bog'liq (mazali, shirin, jismonan yoqimli);
material - bola uchun kerakli, qiziqarli va jozibali narsalarni o'z-o'zidan foydalanish uchun olish;
axloqiy - bajarilgan burchni anglashdan, odamlarga yordam berishdan, o'z harakatlarining yuksak axloqiy qadriyatlarga mos kelishidan zavqlanish;
ijtimoiy-psixologik - e'tiborni kuchaytirish, hurmat qilish, obro'li va muhim rolni belgilash;
individual – shaxsiy, bola uchun zarur bo'lgan, u uchun alohida ma'noga ega bo'lgan narsa.
Pedagogik baholash intellektual va shaxsiy rivojlanish zarurati tug'ilganda individual xatti-harakatlarni rag'batlantirishda muhim rag'batlantiruvchi rol o'ynaydi. Ushbu baholash quyidagi holatlarni hisobga olgan holda bolaning o'quv faoliyatiga maksimal motivatsiyasini ta'minlashi kerak:
1) o'qituvchining bolaning o'qish va ta'limda muvaffaqiyatga erishish istagiga ta'sir qiluvchi zarur va etarli xilma-xil stimullarni bilishi;
2) bolalarning ushbu faoliyat turlarida ishtirok etishining haqiqiy sabablarini bilish;
3) o'qitish va tarbiyalash motivatsiyasining individual farqlarini bilish;
4) ma'lumotni o'rganish motivatsiyasiga, bolalarda ko'nikmalar va ma'lum shaxsiy xususiyatlarni shakllantirishga ta'sir qiluvchi vaziyat omillarini bilish.
Yuqoridagilardan kelib chiqadiki, pedagogik baholashning shaxsiy ahamiyatini oshirishning eng samarali usullari quyidagilardir:

• bolaning individual manfaatlari va ehtiyojlarini muntazam ravishda o'rganish va hisobga olish;
• o'qituvchini rag'batlantirishga mos keladigan ehtiyoj va qiziqishlarni amalga oshirish;
• pedagogik baholashning xarakterini bolaning ularga ko'nikmasligi uchun o'zgartirish;
• bola uchun ahamiyatli, u hurmat qiladigan va ishonadigan odamlar tomonidan pedagogik baholashdan foydalanish.

Turli xil tasniflarni tashkil etuvchi pedagogik baholash turlari

• Pridmetli baholash bolaning o'zi emas, balki bolaning nima qilayotgani yoki qilgani - mazmuni, mavzusi, jarayoni va faoliyati natijasiga tegishli.
• Shaxsiy baholash aksincha, shaxsga taalluqlidir, individual fazilatlar, harakat, mahorat, mehnatsevarlik va boshqalarni qayd etadi..
• Moddiy pedagogik baholash bolalarni faoliyatdagi muvaffaqiyatlari uchun moddiy rag'batlantirishning turli usullarini o'z ichiga oladi: pul, jozibali narsalar va boshqalar.
• Axloqiy pedagogik baholash bolaning harakatlarini qabul qilingan axloqiy me'yorlarga muvofiqligi nuqtai nazaridan tavsiflovchi maqtov yoki ayblovni o'z ichiga oladi. Samarali pedagogik baholash faoliyatning yakuniy natijasi bilan bog'liq bo'lib, bu natijaga erishish yo'llari va faoliyatning boshqa xususiyatlarini hisobga olmagan holda, asosan, unga e'tibor beradi.

• Protsessual baholashlar aksincha, faoliyat jarayoni bilan bog'liq bo'lib, natijaga qanday erishilganligini ta'kidlaydi, bu tegishli natijaga erishishga qaratilgan motivatsiyaning asosi bo'lgan.
• Miqdoriy pedagogik baholash bajarilgan ish hajmi, hal qilingan vazifalar soni, bajarilgan mashqlar va boshqalar bilan bog'liq bo'ladi.
• Sifatli baholash bajarilgan ishning sifati, aniqligi, aniqligi, puxtaligi va uning mukammalligining boshqa shunga o'xshash ko'rsatkichlari bilan bog'liq.

B. G. Ananiev fikricha, pedagogik baholash ikki funktsiyani bajaradi: yo'naltiruvchi va rag'batlantiruvchi.