Yoyli pech elektrodlari

Nazariy savollar

4. 
   Pech vannasining chuqurligi qaysi formula orqali topiladi?
   
5. 
   Yoyli pechlarda elektrodlar qanday joylashgan?
   
6. 
   Fazalarni kuchlanishini taqsimlovchi koeffitsiyent qanday aniqlanadi?
   

4-MA’RUZA
Mavzu: Elektr pechlarining tasniflashi. Elektr pechlarning qo’llash sohalari. Elektr pechlarni turini belgilash va ularni konstruksiyasi.
Reja:
1. Elektr pechlar tasniflashi.
2. Elektr pechlarning qo’llaniladigan sohalari.
3. Zamonaviy elektr pechlarining ishlash prinsiplari.


Tayanch iboralar: Vakuumli pech, indiksion pech, induksion kanalli pech, induksion tigelli pech, elektr pechlar, qarshilik pechlari, yoyli pechlar, shlak qayta eritish plazmali pechlar, ferroqotishma , cho’yan ishlab chiqarish

A sosiy turdagi elektr pechlarning tasnifi 4-rasmda keltirilgan. Undan po’lat ishlab chiqarishda eng keng tarqalgan pechlar bu bevosita qizdiradigan yoyli va induksion tigelli pechlardir. Po’latni vakuum yoyli va induksion pechlar elektr shlak qayta eritish plazmali pechlarda po’lat ishlab chiqarish ham keng tarqalmoqda.

Ferroqotishma va cho’yanni ishlab chiqarishda asosan aralashma yoyli va qarshilik isitish usullari qo’llaniladi.
Ferroqotishmaning tozalashga esa po’lat eritishga qo’llagan yoyli bevosita qizituvchi pechlar qo’llaniladi. Induksion tigelli pechlardan cho’yanni qayta eritishga PM-r va ularning qotishmalarini eritishga qo’llaniladi. Plazmali induksion pechlar maxsus sohalarda qo’llaniladi. Masalan, yarim o’tkazgich materialli zonali eritishda, lekin bu pechlar katta ishlab chiqarishdagi sarfdorlik bilan ajarlib turadi. Bevosita qizituvchi qarshilik pechlar metallurgiyada kam qo’llaniladi. Masalan, elektrodlarni grafitlashda. Bundan istisno shlak qayta eritish pechlar qaysilar po’lat va bir qancha qotishmalarni olishda qo’llanadi. Bilvosita qizitadigan qarshilik pechlar metall va qotishmalarning termik qayta ishlash, yengil metalni eritish. Rangli metallurgiyaning e/ metallurgiyasida keng qo’llanadi. Bunda eritish pechlarning quyidagi afzalliklari asos qilib olingan: oddiy va aniq haroratni boshqarish jarayoni mexanizatsiya va avtosizatsiya qilish, metallni o’ta kuyishidan saqlash va boshqalardir. Qaynab turgan pechlar o’zi bilan induksion pechni bir turi bo’lib e/ magnit yordamida suyuq metallni ko’tarib turib pechlarni dov-ni saqlashda ajralib turadi. Bunda pechlar asosan yengil metallar olishda qo’llanadi. Bu pechlarning asosiy afzalligi bu olinayotgan metallni tozalayotganda chunki bunda metall pechni futerovkasi bilan qo’shilmasidir. Vakuumli pechlar faqat po’lat va qotishma olishga emas, boshqa maqsadga ham qo’llanadi. Masalan, qiyin eriydigan metallni olishda va boshqa metallurgik jarayondir. Vakuum pechlarni qo’llash hozirgi zamonda keng tarqalmoqda, chunki bu jarayon toza metall olishda ko’mak beradi.
Optik qizitish usullari asosan nurdan foydalanib metallni eritishga yo’naltirilgan. Masalan, oftob metallurgiyasi lazer usuli va boshqalar. Bu usul isitish manbaini yuqori tozaligi bilan ajralib turadi va asosan toza metall olishda qo’llanadi.
Hozirgi zamon po’lat eritish yoy pechlarining asosiy o’ziga xos xususiyatlari:

1. 
   Pechning yuqori qismidan mexanizatsiyali yuklash;
   
2. 
   Alohida ish jarayonlarini mexanizatsiyali uzatish;
   
3. 
   Ikkilamchi kuchlanish bosqichida o’zgarishni keng diapazonli pech transformatori kuchlanishni kamaytirib ta’minlashi;
   
4. 
   Eritish jarayonida elektrod aralashuvi avtomat boshqarilishida;
   
5. 
   Metallning elektromagnit aralashuvi.