Yuqori molekulyar birikmalar fanidan

Polimer eritmalarining kontsentratsiyasi bo`yicha sinflanishi

	Suyultirilgan kontsentratsiya	O`rtacha kontsentratsiya	Quyuq kontsentratsiya
S, %	0, 1 – 1	≤ 10	> 10

Nisbiy, keltirilgan va xarakteristik qovushqoqlik
Polimerlarni suyultirilgan eritmalarda qovushqoqlikni o`lchash ularning molekulyar massasi va o`lchamlarini aniqlashga imkon beradi. Yuqori molekulyar moddaning xarakteristik qovushqoqligi molekulalarning oqish paytida aylanma harakat qilishi uchun sarf bo`ladigan qo`shimcha energiyaning o`lchamidir. Haqiqatdan ham polimer eritmalarining vizkozimetr kapilyari orqali oqishda ham ilgarilanma ham aylanma harakat qiladi (2-rasm). Buni quyidagi misoldan tushunish mumkin

Oqim yo`nalishi

2-rasm. Makromolekulaning kapillyar naychadagi xarakati.

Eritma kapillyar orqali harakat qilganda oqimning yo`nalishiga perpendikulyar ravishda oqish tezligining ingradienti hosil bo`ladi, natijada oqimning turli nuqtalarida makromolekulaga ta`sir qiluvchi kuchning kattaligi har xil bo`ladi va makromolekula ilgarilanma va aylanma harakat qiladi. Suyuqlikning ichki ishqalanishi qancha katta bo`lsa, oqishning tezligini doimiy saqlash uchun shuncha katta kuch bilan ta`sir qilish kerak. Buni quyidagi N’yuton formulasi bilan ifodalash mumkin:
(7)
Bu erda - tezlikning gradienti;
Proportsionallik koeffitsienti - (etta) qovushqoqlik koeffffitsienti yoki qovushqoqlik deyiladi .
-ning qiymati -ga bog’liq bo`lmagan suyuqliklar N’yuton suyuqliklari deyiladi.
Suyuqlikning oqish tezligini doimiy saqlash uchun energiya sarf qilish kerak:
(8)
Agar suyuqlikning ichida biror modda bo`lsa, u suyuqlikning oqish tezligini o`zgartiradi va uni doimiy saqlash uchun qo`shimcha energiya sarflash kerak bo`ladi:
(9)
Bu erda va - lar eritmaning va erituvchining qovushqoqligi
(10)
solishtirma qovushqoqlik
(11)
keltirilgan qovushqoqlik
Keltirilgan qovushqoqlik koffitsentini kontsentratsiya bo`yicha nol’ga intiltirilgan qiymati xarektiristik qovushqoqlik deyiladi va -simvol bilan belgilanadi.