Yusupova sh. K
-jadval. QD 1- va 2-turi differentsial tashhisi
Download 1.16 Mb. Pdf ko'rish
|
Qandli diabet. Oquv qollanma. Yusupova Sh.Q. 6a84126393d9c873b8540a8259056f85
|
14-jadval. QD 1- va 2-turi differentsial tashhisi
Belgilari QD 1-turi QD 2-turi QD umumiy tuzilishda tarqalganligi , % 2% atrofida 95-98% Mavsumiy kasalliklar Ko’proq kuzgi-bahorgi davrlar Mavjud emas Kasallik manifestatsiyasi vaqtiga nisbatan yoshlar Ko’pincha 30 yoshgacha Ko’pincha 40 yoshdan kattalarda Kasallik debyuti xarakteri O’tkir yoki yarim o’tkir Sekin asta (oy va yillar) Simptomatika Kam ifodalangan Ko’p ifodalangan Tana vazni Ko’pincha kamaygan Ko’p holatlarda semizlik Mikroangiopatiya Manifestatsiyada yo’q Ko’pincha tashhis qo’yishda Ketoatsidoz xavfi Yuqori Past Qonda S –peptid darajasi Pasaygan yoki aniqlanilmagan Ko’pincha normada yoki oshgan Insulin rezistentlik* Mavjud emas Mavjud Β-hujayra antigenlariga (ICA, glutamatdekarboksilaza, tirozinfosfatazaga nisbatan antitanacha) autoantitanacha Kasallikning birinchi oylarida 70- 90% bemorda, 1-2 yildan keyin 15-20% bemorda,kasallikning sekin rivojlanuvchi varianti (LADA- diabet)- o’ta uzoq vaqtda aniqlanadi Odatda mavjud emas 56 Qandni pasaytiruvchi dori vositalar bilan davolashga javobi Mavjud emas Mavjud Insulinga ehtiyoji. Hayotiy zarur Kasallik debyutida odatda kuzatilmaydi, ko’p yillardan keyin rivojlanishi mumkin *Asosida nima yotganini ( jigarda glyukoza mahsulotini ezishda insulin qobiliyatining buzilishi yoki periferik to’qimalarda glyukozani egallashni qo’zg’ash) aniqlash va insulin rezistentligini miqdoriy baholash uchun ishonchli va aniq usuli euglikemik giperinsulinemik klemp hisoblanadi. Usulning maqsadi euglikemiyani qo’llab quvvatlash uchun (5,5 mmolg’/l atrofida)glyukozani bir marotaba vena ichiga yuborish bilan insulin infuziyasini 100 ME/l gacha qonda insulin kontsentratsiyasining jiddiy oshishi sanaladi. Euglikemiya darajasini turg’un holatga yetishidan keyin quyilgan glyukoza miqdori uning to’qimalarni egallash tezligi va insulin bevosita metabolizmi intensivligida namoyon bo’ladi. Test natijalari maxsus mezonlar yordamida baholanadi. Mehnat hajmi usuli, shuning uchunglyukoza gomeostazasini matematik modellashtirish usuli yordamida ishlab chiqilgan HOMA-IR ( inglizchadan Homeostasis Model Assesment of Insulin Resistance –insulinga nisbatan rezistentlikni baholashni gomeostatik modeli ) indeksini aniqlash yordamida insulin rezistentligini baholash qulay. HOMA-IR ahamiyati sezilarli darajada mazkur gipreinsulinemik euglikemik klemp-test bo’yicha insulin rezistentligini baholash natijalari bilan moslashadi. HOMA- IR indeksi quyidagi formula bilan hisoblanadi: HOMA-IR ═nahorgi glyukoza (mmolg’/l)x nahorgi insulin (mkEd/ml/22,5. 57 2,18 dan oshuvchi HOMA-IR insulin rezistentlikdan darak beradi. Tashhis qo’yishda qiyinchilik tug’ilgan holatlarda QD 1-turi immunolgik marker miqdori va S-peptid aniqlanadi. Differentsial tashhis davomida birinchi navbatda giperglikemiya bilan kechuvchi boshqa endokrin kasalliklar (feoxromotsitoma,‖steroidli diabet‖, autoimmun poliglandulyar sindrom), oshqozon osti bezi kasalliklari (pankreatit) va semizlikni izlash talab qilinadi. Tashhis formulirovkasida ketma ketlikda quyidagilarni ko’rsatish kerak: QD turi ( 1-birinchi va 2-ikkinchi), diabet asorati (shakli, bosqichi, xarakteri va o’ziga xos davolash tadbirlari muddati), yo’ldosh kasalliklar, NbA1c individual maqsadli darajasi. Davolash. QD davolashning asosiy maqsadi -NbA1c glikemik nazoratining asosiy ko’rsatgichini, QD bemorlariga tavsiya qilinganmaqsadli daraja hisobi bilan arterial gipertenziya va dislipidemiya korrektsiyasiniindividual maqsadga yetkazish. NbA1c individual darajasi quyidagi omillar hisobi bilan aniq bir bemor uchun aniqlanadi: bemor yoshi, kutilayotgan hayot davomiyligi,og’ir asoratlar mavjudligi, og’ir gipoglikemiya rivojlanish xavfi (3.5-jadval). Download 1.16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|