Z. M. Yakubov cholg`u ijrochiligi
Download 6.74 Mb. Pdf ko'rish
|
cholg\'u ijrochiligi
- Bu sahifa navigatsiya:
- TABIIY FLAJOLETLAR
|
51 FLAJOLETLAR Flajolet - (fransuzcha - flajeolet) – naycha, puflama cholg‗uning nomi 3 . G‗ijjak ijrochiligida bunday yumshoq, mayin, ingichka tovushlar hosil qilish usuli flajoleto deyiladi. Flajolet chap qo‗l barmoqlari torning muayyan joylariga yengil tegishi natijasida amalga oshiriladi. Bu torning o‗zaro bir - biriga teng bo‗lgan qismlarga bo‗linish nuqtalari 1/2, 1/3, 1/4 va hokazo joylarida hosil bo‗ladi. Flajoletlar torning bo‗linishiga qarab oktavali 1/2, kvintali 1/3, kvartali 1/4 va hokazo bo‗lishi mumkin. Flajoletlar ikki xil, tabiiy va sun‘iy bo‗ladi. TABIIY FLAJOLETLAR Tabiiy flajoletlar faqat ochiq torlarning muayyan joylariga (u yoki bu nuqtalariga) chap qo‗l barmoqlarini sal, yengil tegish yo‗li orqali amalga oshiriladi. Yozuvda notalar to‗rtburchak, (rombik) ichi bo‗yalmagan holda, yoki ustiga qo‗yilgan (o) mana bunday doiracha belgisi bilan ifodalanadi. Oktavali flajolet chap qo‗l barmog‗ining ochiq tor o‗rtasiga ya‘ni 1/2 qismga teng uzunlik nuqtasiga sal, yengil tegishi bilan hosil bo‗ladi. Kvartali flajoletlar torning 1/4 yoki 3/4 qismlariga teng uzunlik nuqtalariga barmoqni sal, yengil tegishi orqali hosil qilinadi. Natijada ochiq torning sadolanishiga nisbatan ikki oktava yuqori tovush hosil qilinadi. 3 М. Тошмухамедов ―Ғижжак дарслиги‖.Т., Ўқитувчи, 1995, 13-бет. 52 Kvintali flajoletlar torning 1/3 yoki 2/3 qismlariga teng uzunlik nuqtalariga barmoqni sal tegishi orqali amalga oshiriladi. Kvintali flajoletlar ochiq torga nisbatan bir oktava yuqori kvinta tovushini beradi. Garchan juda kam qo‗llansada, tersiyali va sekstali flajoletlar ham mavjud. Tersiyali flajoletlar ochiq torning uchta joyida 1/6, 2/3va 5/6 qismlarining teng uzunlik nuqtalariga barmoqni sal tegishi natijasida hosil qilinadi. Boshqacha qilib aytganda ochiq tordan boshlab katta tersiya, (faqat katta tersiya) keyingi oktavadan yuqoriga katta tersiya, yana keyingi oktavadan yuqoriga katta tersiya masofalari joylashgan nuqtalarda amalga oshiriladi. Natijada ochiq torga nisbatan ikki oktava yuqori katta tersiya, keyingi oktavaga nisbatan bir oktava yuqori katta tersiya, undan keyingi oktavaga nisbatan katta tersiya tovushlari hosil bo‗ladi. 53 Sekstali flajoletlar ochiq torga nisbatan katta seksta (faqat katta seksta) oralig‗i masofasida barmoqni torga sal, yengil tegishi orqali amalga oshiriladi va ochiq torga nisbatan ikki oktava yuqori katta tersiya tovushini beradi. Download 6.74 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|