Z. N. Adizov Buxoro Neft va gaz sanoati kasb-hunar kolleji direktori

i I hi NLAYISII TERMOMETRLARI
kengayish termometrlari temperaturani o‘lchash vositalari hisob- I niili, nlarning ishlash usuli moddalaming hajmiy va chiziqli ken- M'i\ i In. termometr tushirilgan muhit temperaturasining o‘zgarishiga ,i ie.liingan. Kengayish termometrlari ikki turga boiinadi: 1. Su- 1111111 к 11 2. Mcxanik.
’• ti> uqlikli kengayish termometrlari
'.iivn(|likli kengayish termometrlari yordamida temperaturani I, 11.1 .11 tcrmometrga joylashtirilgan suyuqlikning issiqlik ta’sirida пи li« h i kengayish koeffitsiyentiga asoslangan.
11 imometrning suyuqlik to‘ldirilgan qismi issiqlikdan kengayish tin Ihisiyenti kichik bo‘lgan maxsus shisha sirtlaridan tayyorlanadi. *< 11 v i к 111 к 11 kengayish termometrlarining temperaturani o‘lchash In gauisi -200°C dan +750°C gacha.
'.uyiiqlikli termometrlarda o‘lchash chegarasiga qarab, termometrik пи иlila silatida quyidagi suyuqliklar qo‘llaniladi: Pentan (-200...+ i mi ( ), pctroleyli efir (-120...+25°C), etil spirti (-80...+70°C), i• 11ni• I ( OO...+200°C), kerosin (-60... + 300°C) va simob (-35...+ i / mi <').
11 111 pc rat urasi o‘lchanayotgan muhit bilan kontaktda bo‘lgan '■ i nn nuetr lining temperaturasini qabul qilgan bir paytda, termometrik




suyuqlik isishi yoki sovishi natijasida, o‘zining hajmini o‘zgartiradi ya’ni shisha trubkada sathi o'zgarib, temperatura o‘lchov birligida darajalangan shkalada temperatura qiymatini ko‘rsatadi.
Simobli kengayish termometrlari quyidagi xususiyatlariga ko'i.i ishlab chiqarishda keng qollaniladi. Birinchidan, simob tempera turaning -38... + 350°C gacha bo‘lgan chegarasida (normal bosinula) va +750°C gacha oshirilgan bosimda suyuq holatda bo‘ladi Ikkinchidan, simob oson tozalanadi hamda uning bug‘lari shislia naychada kam bosim hosil qiladi.