ijtimoiy voqelikdagi qarama-qarshi hodisalami o ‘zaro solishtiradi,
u yoki bu ijtimoiy hodisaning tuzilishini aniqlaydi, bu esa unga
materialni yaxshiroq o‘zlashtirishga, egallangan bilimlami o ‘z amaliy
faoliyatiga olib o‘tishga yordam beradi.
Rivojlantimvchi ta’lim sohasida ras psixologlari P.Ya.Galperin,
D.B.Elkonin, V.V.Davidov va ulaming izdoshlari keng miqyosli
tadqiqotlar o ‘tkazganlar. Ayniqsa, P.Ya.Galperin tomonidan ishlab
chiqilgan “aqliy xarakatlarning bosqichma-bosqich shakllanishi”
nazariyasi doirasida o‘tkazilgan tadqiqotlar rivojlantiruvchi taiim
muammolarini o ‘rganishda katta ahamiyatga ega boidi.
P.Ya.Galperin boshchiligida o‘tkazilgan qator tadqiqotlarda
kattalarda ijodiy tafakkur shakllanish qonunlari o’rganildi. Tajribalarda
sinaluvchilarga topqirlikka moijallangan masalalar berilib, ulardan
masalani echish qoidasi-printsipini mustaqil topish talab qilingan.
Shu turdagi masalalami echishda sinaluvchilarda ayrim hollarda
noadekvat reaktsiyalar kuzatiladi. Ular tartibsiz ravishda xilma xil
taxminlami ilgari suradilar va har birini etarlicha tekshirmay inkor
etilgan variantlarga qaytib keladilar. Sinaluvchilar muammoli
vaziyatni tahlil qilishga o‘rgatilgach, vaziyat o‘zgaradi. Tajribalarda
sinaluvchilar masala haqida aniq tasawurga ega boiganda va masalani
o ‘rgatilgan tartibda tadqiq etganlarida ularning faoliyatida
tartibsizlikning yo‘qolishi, o ‘zlarining barcha fikr va taxminlarini
www.ziyouz.com kutubxonasi
yozib tahlil qila boshlashlari, echimni endilikda to‘satdan emas,
asosli ravishda topa boshlashlari kuzatilgan.
XX asming 90-yiIlarida psixologiyada “kognitiv ta’lim” yo‘nalishi
Do'stlaringiz bilan baham: |
