Z nishanova, G. Alimova

XXI - BOB
PSIXOLOGIYADAN LABORATORIYA VA AMALIY 
MASHG‘ULOTLARNI 0 ‘TKAZISH METODIKASI 
21.1 
Psixologiyani o‘rganishda Iaboratoriya va amaliy 
mashg‘ulotlaming ahamiyati
*
Laboratoriya va amaliy mashg‘ulotlar psixologiya kursini 
o‘qitishning muhim tarkibiy qismlaridir. Ular egallangan nazariy 
bilimlami faollashtiradi, mustahkamlaydi va konkretlashtiradi.
Laboratoriya mashg‘ulotlarida talabalar psixologik tadqiqot 
o‘tkazishning sodda metodlari va usullarini o‘iganib boradilar. Keyinchalik 
ular bu metodlami kundalik pedagogik faoliyatiarida qo‘llashlari mumkin. 
Laboratoriya mashg‘ulotlarida talabalaming o‘zlari sinaluvchi sifatida 
ishtirok etadilar va ishtirok etayotgan eksperimentlami mustaqil 
o'tkazishga o ‘rganadilar. Tajribalarda qatnashish, turli xil test 
topshiriqlarini bajarish har doim talabalarda qiziqish uyg‘otadi. Chunki 
bu chora — tadbirlar ulaming o'zlariga o‘zlarini bilish va o‘z psixologik 
xususiyatlarini diagnostika qilish imkoniyatini beradi.
0 ‘z bilimlarini talabalar xilma xil psixologik masalalami yechishda 
namoyish etishlari mumkin. Psixologik masalalami yechish jarayonida 
talabalar egallanayotgan bilimlar bo‘lajak faoliyat uchun qanchalik 
muhimUgiga yana bir bor amin bo‘ladilar. Talabalarga masalalami 
yechtirish orqali o‘qituvchi materiaUning o‘zlashtirilish darajasini 
tekshirish imkoniyatiga ham ega bo£ladi.
AmaUy mashg‘ulotlarda kompyuter texnikasidan foydalanish 
talabalaiga tez o‘z bilimlarini tekshirish uchun sharoit yaratadi. Bu 
esa talabalaming o‘z o‘ziga beradigan bahosini shakllantiradi va o‘ziga 
bo'lgan ishonchini orttiradi.
Laboratoriya va amaliy mashg‘ulotlarda xilma xil faoliyat turlaridan 
foydalanish mumkin. Qanday faoliyat turining tanlanishi mavzu 
xarakteri, o‘qituvchi imkoniyatlari va sharoitga bog‘liq bo'ladi. Biroq 
har qaysi amaliy mashg’ulot boshida o‘qituvchi talabalaming nazariy 
tayyoigarligini tekshiradi. Tajribalar jarayoni va natijalarini yozib borish
146

---

uchun talabalar ikki xil qoralama va hisobot daftarlarini tutishlari 
kerak. Qoralama daftaiga tajriba davomida zarur qaydlar yozib boriladi, 
so'ngra ular tartibga keltiriUb hisobot daftariga ko'chiriladi.
Mashg'ulotlami maktabdagi material, ya’ni turii metodikalar yordamida 
maktabda olingan natijalar asosida tashkil etilgani ma’qul. Bu talabalaming 
o'quvchi psixologiyasi bo'yicha bilimlarini chuquilashtiiadi va uning yosh 
davrlari psixologiyasi masalalariga bo'lgan qiziqishini oshiiadi.
Quyida umumiy psixologiya, yosh davrlari va pedagogik 
psixologiyadan o 'tk a z ila d ig an lab o rato riy a va am aliy 
mashg'ulotlarning taxminiy ishlanmalari keltiriladi. Umumiy 
psixologiya bo'yicha o'tkaziladigan ayrim mashg'ulotlar so'nggida 
talabalaming aqliy faolligini oshirishga yo'naltirilgan savol-vazifalar 
keltirilgan. O'qituvchi ulami og'zaki muhokama etish yoki yozma 
javob qaytarish uchun taklif etishi mumkin.