Задание Подготовить сообщения на темы: «Роль специалиста по социальной работе в осуществлении социального патронажа семей, попавших в трудную жизненную ситуацию» Задание 2

11-seminar savollari

Вопросы 1.

1. 
   Каковы причины возникновения социальных проблем в семье?
   
2. 
   . В чем выражается педагогическая несостоятельность родителей?
   
3. 
   Раскройте понятие и сущность семейного воспитания.
   

Задание 1.

Подготовить сообщения на темы: «Роль специалиста по социальной работе в осуществлении социального патронажа семей, попавших в трудную жизненную ситуацию»

Задание 2.

Составить и описать алгоритм социального патронажа семьи и детей, оказавшихся в трудной жизненной ситуации.

Javoblar

1. Nikohga va yaqin qarindoshlikka asoslangan axloqiy mas’uliyat, o‘zaro hurmat, tushunish va mehr-muhabbat umumiyligi bilan bog‘langan kichik ijtimoiy guruh oila deyiladi.Oila jamiyat ijtimoiy strukturasining asosiy kerakli komponenti hisoblanadi.Aynan oila tarbiyaning boshlang'ich bosqichi hisoblanadi.

XXI asr boshlariga kelib, ijtimoiy muhit talablariga mos kelmaydigan oilalar soni oshdi.

Qoniqarsiz oila yoki ijtimoiy xavf guruhidagi oilalar—oilaviy vazifalar bajarilmaydigan, tarbiya va o'zaro munosabatlarda oshkor va maxfiy defekt(nuqson)lar bo'lgan oiladir.

Shuningdek,oilalarning ijtimoiy muammolari katta guruhga bo'linadi:

1. Ijtimoiy-iqtisodiy (turmush darajasining past darajasi, doimiy daromadlar, uy-joy sharoitining yomonligi, yuqori daromadlar ham omillar xavf);

2. Tibbiy va ijtimoiy (a'zolarning nogironligi yoki surunkali kasalliklari) oila, zararli sharoitlar ishlash ota-onalar - ayniqsa onalar, gigiena me'yorlarini e'tiborsiz qoldirish);

3. Ijtimoiy-demografik (to'liq bo'lmagan, katta oilalar) oila, oila takroriy nikoh va o'gay farzandlar bilan, oila keksa ota-onalar bilan);

4. Ijtimoiy-psixologik ( oila turmush o'rtoqlarning, ota-onalarning va bolalarning hissiy-mojaro munosabatlari, qiymat yo'nalishlari buzilgan);

5. Psixologik va pedagogik ( oila umumiy ma'lumot darajasi past, pedagogik jihatdan qobiliyatsiz ota-onalar);

6. Jinoiy (alkogolizm, giyohvandlik, axloqsiz turmush tarzi, maishiy zo'ravonlik, mahkum bo'lganlarning borligi oilao'zaro almashinish an'analari va jinoiy subkulturaning me'yorlari).

2. Bolalarni tarbiyalash va o'qitish jarayonida ota-onalar ko'pincha butunlay bolalar bog'chasiga, keyin esa maktabga suyanadilar, buning natijasida ularning aksariyati boshlang'ich pedagogik mahoratga mutlaqo mos kelmaydilar. Malakali pedagogik yordam olmaslikbolalarni tarbiyalashda, ota-onalar ko'pincha o'zlarining bolaliklari haqidagi xotiralarini rahbarlik qiladilar va norasmiy ma'lumot manbalaridan foydalanadilar (do'stlar, qo'shnilar, ularning ota-onalarining maslahatlari).Aksariyat ota-onalar itoatsizlikni, bolalarning mojarosini, qiziquvchanligini, tajovuzkorligini yoki aksincha faoliyatning etishmasligidan umidsizlikka tushishadi. Shu bilan birga, qiyin vaziyatlarda o'zini qanday tutishni bilmay, ota-onalar jismoniy jazolardan foydalanadilar, qo'rqitadilar va haddan tashqari jiddiylik ko'rsatadilar.Biroq, aksariyat ota-onalar bolalarning tajribalariga ahamiyat bermaydilar, ularning sabablarini aniqlashga intilmaydilar, ularni ahamiyatsiz va harakatsiz deb hisoblaydilar. Ular bolalar doimiy ravishda qarindoshlari va do'stlari tomonidan himoyaga va sevgiga muhtojligini tushunmaydilar va faqat oilada o'zlariga va qobiliyatlariga, qadriyatlariga va dunyoqarashiga bo'lgan ishonch shakllanadi.

Bugungi kunda oilalarning xavf guruhiga tushishi yoki oilada farzand tarbiyasi asosiy aktual muammolardan biri hisoblanadi. Ota-onaning o'z shaxsiy rivojlanishi yo'lida harakatlati natijasida oilada farzand tarbiyasi ikkinchi o'ringa tushib qolmoqda . Natijada oiladan tarbiya va mehr ololmagan farzandlar ko'cha hayotiga moslasha boshlaydilar. Shiningdek, yana bir ota-onalik tipi ham bo'lib, ular farzandlariga haddan tashqari g'amxo'rlik(giperopekun)lari natijasida ham farzandlarda deviant xulq-atvor shakllana boshlaydi.Oilada ota-onaning pedagogik tajribasizligi natijadida farzandlar ruhiyatidagi o'zgarishlar, balog'at davridagi qiyinchiliklar o'smirlarni ota-onalaridan uzoqlashtiradi.Tadqiqotlardan olingan ma'lumotlarga qaraganda

Xulq-atvordagi buzilishlar:bezorilik,o'g'irlik, janjallar, kattalarga nisbatan agressiv munosabatlarning 50%i

Bolalar rivojlanishidagi to'siqlar, ijtimoiy-tibbiy kasalliklar, erta alkogolizm,talabchanlikning 70%i

O'zaro muloqotdagi nizolar, muloqotda nojo'ya so'zlardan foydalanish, qo'pollik, agressivlik, samoizlyatsiya ning 45 %i shunday oilalarga to'gri keladi.

Bunday oilalar bilan ijtimoiy-pedagogik xizmat olib borish ham ancha mushkul kechadi.Ko'pchilik ota-onalar o'z tarbiya usullari va farzandlarini doimoiy to'g'ri deb hisoblashlari vaziyatni yanada chigallashtiradi.

3. Ota-onalar - birinchi tarbiyachilar - bolalarga eng kuchli ta'sir ko'rsatadilar. Ko'proq J.-J. Russo har bir keyingi o'qituvchi avvalgisiga qaraganda bolaga kamroq ta'sir ko'rsatadi deb ta'kidladi. Ota-onalar hammadan oldingi; bolalar bog'chasi o'qituvchisi, boshlang'ich maktab o'qituvchisi va fan o'qituvchilari. Bolalarning tarbiyasida ular o'zlari tabiatga ustunlik berishgan. Oilaviy ta'limni ta'minlash, uning mohiyati va tashkiliy jihatlari insoniyatning abadiy va juda mas'uliyatli vazifasidir. Ota-onalar bilan chuqur aloqalar bolalarda barqaror hayot holatini, ishonch va ishonch hissini yaratadi. Va ota-onalar quvonchli mamnuniyat hissini keltiradilar. Sog'lom oilalarda ota-onalar va bolalar tabiiy kundalik aloqa orqali bog'lanadi. Bu ular orasidagi yaqin aloqadir, buning natijasida ma'naviy birlik, asosiy hayot intilishlari va harakatlarning muvofiqlashtirilishi mavjud. Bunday munosabatlarning tabiiy asosi oilaviy aloqalar, onalik va otalik tuyg'ularidir, ular ota-ona mehrida va bolalar va ota-onalarning mehr-muhabbatida namoyon bo'ladi.Oilaviy tarbiyaning 3 uslubi mavjud - avtoritar, demokratik va konvensiya.

Avtoritar uslubda, ota-onaning xohishi - bu bola uchun qonun. Bunday ota-onalar o'z bolalarini bostirishadi. Ular boladan shubhasiz itoat qilishni talab qilishadi va unga ko'rsatmalar va taqiqlarning sabablarini tushuntirishni zarur deb hisoblamaydilar. Ular bola hayotining barcha sohalarini qat'iy nazorat qiladilar va buni har doim ham to'g'ri qilmaydilar. Bunday oilalardagi bolalar odatda yolg'iz qoladilar, ota-onalar bilan aloqa buziladi. Ba'zi bolalar mojaroga duch kelishadi, lekin ko'pincha bunday oilada o'sayotgan bolalar oilaviy munosabatlar uslubiga moslashadi va o'zlaridan shubhalanadilar, kamroq mustaqil bo'ladilar. Oilaviy munosabatlarning demokratik uslubi ta'lim uchun eng yaxshisidir. Demokratik ota-onalar farzandlarining xulq-atvoridagi mustaqillikni ham, intizomini ham qadrlashadi. Ularning o'zlari unga hayotining ba'zi sohalarida mustaqil bo'lish huquqini berishadi; huquqlarga zarar etkazmasdan, shu bilan birga o'z vazifalarini bajarishni talab qiladi; ular uning fikrini hurmat qilishadi va u bilan maslahatlashishadi. Issiq his-tuyg'ularga va oqilona g'amxo'rlikka asoslangan nazorat odatda bolalar uchun juda zerikarli emas va ular ko'pincha nima uchun bunday qilinmasligi kerak, boshqasi nima qilish kerakligi haqidagi tushuntirishlarni tinglashadi. Bunday sharoitda shaxsiyatni shakllantirish hech qanday tashvish va mojarolarsiz sodir bo'ladi. Og'ir uslub bilan ota-onalar deyarli o'z farzandlariga e'tibor bermaydilar, ularni hech narsada cheklamaydilar va hech narsani taqiqlamaydilar. Bunday oilalarning bolalari katta bo'lish davrida ko'pincha yomon ta'sirga duchor bo'lishadi va kelajakda ular ota-onalariga qo'llarini ko'tarishlari mumkin, ular deyarli hech qanday qadriyatlarga ega emaslar. Oilaviy tarbiyaning ikki turi mavjud. Gipersotsial ta'lim yoki "to'g'ri ota-onalar" Ota-onalarning gipersotsial turi boshqalar orasida xijolat tortmaydi, aksincha, u kuchli qo'llab-quvvatlanadi va tasdiqlanadi. Qo'shnilar, o'qituvchilar, qarindoshlar tarbiyali bolani hayratda qoldiradilar: u har doim salomlashadi va xayrlashishni unutmaydi, stul qo'yadi va qofiyani tez o'qiydi, qichqiriq va atrofida yugurishdan aslo bezovta qilmaydi va ertalab kiyilgan oq paypoqlar kechqurungacha bir xil bo'lib qoladi. Faqatgina hamma narsani professionalning ko'zlari bilan baholagan yoki o'zlarining his-tuyg'ularini tinglaganlargina: "Bu erda biron bir narsa noto'g'ri, u bola emas, balki" keksa odam "kabi og'riqli" to'g'ri ". Ota-onalar bolani "yaxshi niyatlar" va ko'plab kitoblardan olgan bilimlari tufayli shunday undashgan. Bola tug'ilishidan oldin ham uning rivojlanishi uchun "reja" tayyorlandi, unda ota-onalar asosiy "bosqichlarni" aniq belgilab oldilar: "yurishdan oldin suzmoq", bir yarim yoshdagi bolalar bog'chalari, eng obro'li bolalar uchun to'garaklar, bo'limlar, chet tillari bilan gimnaziya va afzal tashqi. , institut ... Ota-onalarning hayotiy qadriyatlari zonasiga kiradigan narsalarga qarab - reja boshqacha bo'lishi mumkin - sport, biznes, siyosat, sog'lom turmush tarzi.Ko'pgina ota-onalar xuddi shunday qilishadi, ammo kamchiliklar o'z rejalarini amalga oshirish bilan ovora. Bolaning hayoti birinchi kunlardan boshlab qat'iy qoidalarga bo'ysunadi. Rejaga, tartib-intizomga qat'iy rioya qilinadi, xulq-atvor me'yorlarini shakllantirishga katta e'tibor beriladi. Tarbiyalash usullari juda xilma-xil emas: nazorat qilish, rag'batlantirish, jazolash, lekin shu doirada ota-onalar juda ixtirochidir. Itoatkorlik darajasi, jadvallar, ballar, pullar, sovg'alar va ulardan mahrum bo'lish, qonunbuzarliklarning yig'indisi va xalqning tavba qilishiga bo'lgan talablar. Bularning barchasi qo'llarini tashlab ketgan o'spiringa emas, balki psixologik jihatdan "to'g'ri" bo'lishga tayyor bo'lmagan kichkina bolaga ham tegishli emas. Bolani tanlash huquqidan mahrum bo'lib, uning o'ziga xos moyilligi va istaklari hisobga olinmaydi. Ko'p o'tmay, bola yaxshi ko'rish uchun, itoatkor bo'lish kerakligini tushunishni boshlaydi.

Topshiriqlar javoblari

Patronaj - fransuzcha so‘zdan olingan bo‘lib, o‘z himoya-siga olish, homiylik degan ma’noni anglatadi.

Tibbiy-ijtimoiy patronaj ijtimoiy sohada ish yurituvchi turli tashkilot,muassasalar faoliyatini integratsiyalaydi.

Ijtimoiy patronaj— shaxs huquqlari va voyaga yetmaganlarning mol-mulklarini himoya qilishning maxsus turi.Patronaj uyda profilaktik, sog'lomlashtirish,sanitar chora-tadbirlarni o'tkazishni ko'zda tutadi.Patronaj ijtimoiy pedagogik ish shakllaridan bo'lib,unda ijtimoiy pedagog tashxis, nazorat va reabilitatsiya maqsadlarida oilaga tashrif buyuradi.Bu esa oila bilan uzoq muddatli aloqalarni ushlab qolishga zamin yaratadi. Patronaj oilaning muammolariga qarab tanlagagan ish strategiyasi doimiy yoki bir martalik bo'ladi.Doimiy patronajlar ijtimoiy xavf-xatarga tushgan, disfunksional oilalarga qaratilgan bo'ladi chunki ularni doimiy nazorat qilish intizomga chaqiradi va vujudga kelatotgan xavf-xatarlarni aniqlash imkonini beradi. Patronaj oilani tabiiy sharoitlarda kuzatishga imkon beradi.Patronajning o'tkazilishi bir qancha tamoyillarga amal qilishni talab qiladi.Bular:

Yordamni ixtiyoriy qabul qilish

Konfidensiallik

O'zaro munosabatlarda iliqlik

Yordam shaklini to'g'ri tanlay bilish

Shuning uchun ham oilani ijtimoiy pedagog tashrifi haqida oldindan xabardor qilish lozim.

O'zbekistonda oilalar bilan ishlashda tibbiy-ijtimoiy patronaj Vazirlar Mahkamasining1996-yil 23-fevraldagi "O'zbekistonda tibbiy-ijtimoiy patronaj tizimini tuzish haqidagi"Qaroriga muvofiq olib boriladi.