Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti xorijiy tillar fakulteti
Download 0.63 Mb. Pdf ko'rish
|
frazeologik birikmalarning paydo bolish yollari va ularning ozbek tilidagi muqobillarini tadqiq etish usullari (1)
|
25
The dog in the manager – pichan ustidagi it. Ibora Lukianga tegishli. Yunon tilidan kelib chiqqan iboralar: Burn one`s boats – o`z kemasiga o`t qo`ymoq, shuningdek qo`shinning chekinayotgan qismini ajratib olmoq. Ibora bizgacha Plutarxning asarlari orqali yetib kelgan. Leave no stone unturned – barcha vositalarni ishga solmoq, barcha vositalardan foydalanmoq, barchasini ishga solmoq, barchasini yurrgizmoq, barchasini yurishtirmoq. Write in water - (k.q.i.) bekordan bekorga mehnat qilmoq. Take the wolf by the ears – o`zini qiyin va xavfli vaziyatda qoldirmoq. L.P.Smit Ezop va boshqa yunon ertak masallaridan keltirilgan qator iboralarni sanab o`tgan. O`zimizning qo`shimchalarimiz bilan quyida bir nechta iboralarni misol tariqasida keltirib o`tamiz: Blow hot and cold – hardamhayol bo`lmoq, biri ikkinchisini rad etuvchi ish qilmoq, ikki xil vaziyatda qolmoq; fikri tez o`zgaradigan bo`lmoq, tayini yo`q bo`lmoq, tutruqsiz bo`lmoq. Ibora Ezop masallaridan biriga borib taqaladi. Unga ko`ra bir sayyoh ham qo`llarini isitish, ham sho`rvasini sovutish maqsadida ularni puflagan. Kill the goose that laid (yoki lays)the golden eggs – (s.s.) tilla tuxumni ko`tarib turgan g`ozni o`ldirmoq = o`z oyog`iga o`zi bolta urmoq, o`ziga o`zi choh qazimoq. Cry wolf too often – yolg`on trevoga ko`tarmoq. Ibora cry wolf ko`rinishida ham keladi. Ibora cho`pon haqidagi iboradan olingan. Unga ko`ra cho`pon vaqtichog`lik qilish maqsadida “Bo`ri!, Bo`ri!” deb baqirib odamlarni aldagan.
ekanligini aytish uchun qo`llaniladi. Cherish (nourish yoki warm) a viper in one`s bosom – qo`ynida ilon saqlamoq. Take time by the forelock – qulay fursatdan foydalanib qolmoq, ovsarlik qilmay fursatni qo`ldan boy bermaslik. Ibora eramizdan avvalgi I asrda yashagan Rim masalchisi Fyodrning masallaridan olingan.
25 Hozirgi tilda bu iboradagi geometry so`zi o`rniga ibora ma’nosiga mos tushuvchi har qanday ot so`z turkumidagi fe`l bilan almashtirilishi mumkin. Boshqa manbalarga ko`ra bu ibora qadimgi masalga borib taqaladi.
70
Biz yuqoridagilarga Ezop masallaridan keltirilgan bir qancha iboralarni qo`shishimoz mumkin.
biz ham bormiz! Bizni sedan chiqarmang! Ibora Ezop masallaridan olingan. Ingliz tiliga Lafontemning “Le Coche et la Mouche” (Dilijans 26 va Pashsha) masalidagi la mouche du coche dan o`zlashtirilgan. King Log – (k.q.i.) to`nka qirol (befahm, befarosat qirol) King Stork – (k.q.i.) zolim hukmdor, zulmkor. Ibora baqalarni boshqarish uchun laylakni yordamga chaqirgan baqa haqidagi masaldan olingan. The mountain has brought forth a mouse – tog` sichqonni yaratdi. Ibora Ezop masalidan olingan bo`lib, Fyodr uni qayta ishlagan. The tortoise wins the race while the hare is sleeping – toshbaqa quyon uxlab yotgandagina poygada g`olib bo`ladi. Qadimgi yunon va rimliklar tinchlik ramzi musobaqasidagi g`olibga ishonchlari yoki unga gulchambar taqishlari bilan bog`liq iboralar: Download 0.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|