Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat unversiteti pedagogika fakulteti


Ikki  xonali  sonlarni  bir  xonali  songa  bo‘lish  hollari


Download 0.85 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/57
Sana05.01.2022
Hajmi0.85 Mb.
#214720
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   57
Bog'liq
boshlangich sinf matematika darslaridabolish amalini orgatishda qoldiqli bolishdanfoydalanish metodikasi

Ikki  xonali  sonlarni  bir  xonali  songa  bo‘lish  hollari  yechimga  bitta 

umumiy  yondashish  bilan  birlashtiriladi,  bo‘linuvchi  har  biri  bo‘luvchiga 

bo‘linadigan  qo‘shiluvchilar  yig‘indisi  bilan  almashtiriladi,  so‘ngra  yig‘indini 

songa  bo‘lish  qoidasi  qo‘llaniladi,  bunda  har  bir  qo‘shiluvchi  songa  alohida 

                                                 

6

 



Bikbayeva 

N.U,  R.I.Sidelnikova,G.A.Adambekova. 

Boshlang‘ich  sinflarda 

matematika  o‘qitish  metodikasi.  (O‘rta  maktab  boshlang‘ich  sinf  o‘qituvchilari  uchun 

metodik qo‘llanma.) — T:. «O‘qituvchi» 1996-yil. 

 

 



22 

 

bo‘linadi  va  hosil  qilingan  natijalar  qo‘shiladi.  Bu  usulni  yaxshilab  o‘zlashtirish 



uchun bolalar quyidagilarni bilib olishlari mumkin: 

a)  sonni ikki qo‘shiluvchining yig‘indiga turli usullar bilan ajratishni (bunda 

har  bir  qo‘shiluvchi  berilgan  songa  bo‘linishi  kerak).  Masalan,  52  sonini  4  ga 

bo‘lish uchun uni 32+20, 28+24, 40+12 yigandi bilan almashtirish mumkin; 

b) bo‘linuvchini sonlarning yig‘indisi bilan almashtirishning mumkin bo‘lgan 

usullaridan  hisoblash  uchun  eng  oson  bo‘ladigan  sonlarni  tanlash.  Keltirilgan 

misolda bu 52=40+12 holidir. Ayni shu asrsda 46 : 2, 65:5 ko‘rinishidagi bo‘lishlar 

hollari  qarab  chiqiladi.  Keyin  70  :  2,  (60+10)  :  2,  96  :  4  hollari  qarab  chiqiladi. 

Bunday  hollarda  xona    qo‘shiluvchilari    qulay    bo‘lmasdan,    boshqalar  qulaydir, 

lekin bunda umumiy yondashish saqlanadi, bolalar ham o‘shanday izoh berishadi: 

a)  bo‘linuvchini har birini shu songa bo‘lish qulay (hammasidan oson) bo‘ladigan 

ikki  qo‘shiluvchining  yig‘indisi  bilan  almashtiramiz;  b)      har    bir  qo‘shiluvchini 

alohida shu songa bo‘lamiz va hosil bo‘lgan natijalarni qo‘shamiz. Mazkur hodda 

bo‘linishni  bajarishda  muhimi  bo‘linuvchini  bo‘lish  kerak  bo‘lgan  eng  qulay 

qo‘shiluvchilarni  tanlay  olishdir.  70  :  2  ko‘rinishidagi  hollar  uchun  birinchi 

qo‘shiluvchi  sifatida  bo‘luvchiga  bo‘linadigan  o‘nliklar  sonini  olish  kerak. 

Masalan, 70:2, (60+10): 2, 100:4= = (80+20) :  4 va hokazo. 72 ni 3 ga bo‘lganda 

ham  xuddi  shunday  yo‘l  tutamiz:  3  ga  bo‘linadigan  eng  katta  o‘nliklar  soni, 

mazkur holda shuning uchun 72 ni 60+12 yig‘indi bilan almashtirish qulay. Bolalar 

qulay  qo‘shiluvchilarni  mustaqil  tanlab  olishni  o‘rganib  olishlari  uchun  yangi 

misollarni  qarab  chiqishdan  oldin  aynan  ana  shunday  mashqlar  qarab  chiqilishi 

kerak. 



Download 0.85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling