Заки достонлари

Неча ерда энди, учоқ уйдирди (Рус.444). 
Кўплик категориясининг сон билан ҳосил қилиниши ҳам мавжуд. 
Масалан: У чашмазорда ўн тўрт чўпон қўй суғорарди (О.17). Тўқсон 
кундан бери сен ҳам келишгин (Алп.118). Иккам тўқсон қўрғонни 
мен сўрайман (О.24). Болам, менинг олти ўғлим бор эди, // Олтови 
бир олти аждаҳор эди, // Олтовидан подшо ҳам қўрқар эди, // 
Олтови ҳам подшойи тождор эди (Рав.24). 
Жуфт сонлар лексик кўплик маънони ифодалаш билан бирга 
«кўплик+чама-тахмин» маъносини ҳам юзага келтирган. Шундан 
қараса, икки юзча сатта бўз бола, катта ходанинг учига бир катта 
чопонни бойлаб, мойга ботириб, машъал қилиб ёқиб келаётипти 
(Рав.37). Барчинойга уч-тўрт оғиз сўзим бор (Алп.205). Э, эна, 
менинг бугун кечга қолганим, бир дўстим учта-тўртта меҳмони 
бор экан (Рав.37).

---

24 
Кўплик категориясининг равиш билан ифодаланиши: беҳисоб, 
кўп (А.i=377; Р.i=67), анча (А.i=24; Р.i=3), бисёр каби сўзлар 
предметларнинг сон ёки миқдор жиҳатдан «бир қанча», «катта» 
эканлигини билдиради. Масалан: Кўп йил бўлди мен ўқидим 
хатимни,// Устозга кўп қилдим мен хизматимни (О.25). Шунда йўл 
юрса ҳам мўл юриб (Рус.439). Оғзинг тўлганича сол қалинингни, // 
Бисёр қилгин қариганда молингни (О.8). 
Ўзбек тилидаги сўзларда редупликация кенг тарқалган бўлиб, 
асосан, лексик ярусга оид бўлади
62
. Бу ҳолат достонлар тилида ҳам 
яққол кўзга ташланади. Редупликация, яъни такрорий ва жуфт сўзлар 
ёрдамида кўплик категорияси юзага келади. Кўплик маъноси 
жамликни билдирувчи такрорий сўзлар орқали шаклланади: Кеча-