Заки достонлари

5. Пайт маъноси. Бу маъно [вақт билдирувчи сўз + билан] 
қолипининг ҳосиласидан воқелашади: ...шу девона билан отини 
қўйнига солиб, куни билан югуриб юрсам ҳам бир нонча салмоғи 
бўлмас (Рав.83). Мисолдаги девона билан қуршови биргалик 
маъносини, куни билан қуршови пайт маъносини юзага келтирмоқда. 
...эрта-мертан салқин билан йўл тортайлик, - деди (Рус.433). Куннинг 
бурни билан Қоғотон тоғининг тўқсон дарасидан тўқсон алп 
йиғилиб... (Алп.64). Куни билан Қайқубод ухлаб ётади (Алп.264). 
6. 
Ҳолат маъноси [мавҳум сўз + билан] қолипидан ҳосил 
бўлади: Ғам билан сарғайиб гулдайин дийдор (Алп.21). Ҳийла билан 
хон Далилини обкетди (Рав.42). Мен азоб-ла тирикдирман зиндонда 
(О.94). 
7. Оралиқ-масофа, чегара маъноси. Пасқамман паналаб кетиб 
боради (Алп.208). ...теварагини ўхшатиб пишиқ ғишт билан 
иморатлар қилиб...(Рав.70). Сой билан паналаб шунқор жўнади 
(Алп.136). 
8. Қиёслаш-чоғиштириш маъноси. Майдон бўлса йўлбарс 
билан шермисан (Рав.60). Яшиндай бўп кўтарилди Бойчибор // Балки 
булут билан бўлди баробар (Алп.144). Шапоқ бўлди Бойчиборман 
баробар (Алп.147). 
9. Шарт маъноси. ...ўз тош-тарозим билан тортиб оламан 
(Алп.147). Не тилакман тилаб олган ёлғизим (Рав.11). 
Билан кўмакчиси орқали, бўйлаб, ёқалаб, ҳам, -да, -дан 
воситалари билан синонимик муносбатда қўлланилади: Оққиздан 
қанча қизлар билан, неча жоду кўзлар билан, ширин шакар сўзлар 
билан, хизматкор канизлар билан нигинни бериб юборди (Рав.49). 
Қизлар билан // қизлардан; жоду кўзлар билан // жоду кўзлардан; 
ширин-шакар сўзлар билан // ширин-шакар сўзлардан; канизлар