Заки достонлари

1) бирор предмет олдида маъноси: Эгар қошида олтин садоғинг 
(Алп.108). Кеча-кундуз дастурхонлар қошида (О.29). 
2) ҳузурида маъноси:..телпаги қайқайиб, энасининг қошида 
ўтирибди (Рус.440)...битган арзанг Султонхоннинг қошида мўътабар 
бўлгудай (Рус.361). 
[III ш.э.қ.+ч.к.] қолипидаги қошидан (А.i=1) кўмакчиси бирор 
предмет олдидан йўналганлик маъносини ифодалайди: Алпомиш 
Қултойнинг қошидан қайтди (Алп.79). Чўпон ва Сувон булар 
қошидан чиқди (О.57). 
Ўрин. [III ш.э.қ.+ж.к.] қолипидаги ўрнига (А.i=10; Р.i=1) 
кўмакчиси «бадалига, эвазига» маъносини ифодалайди: Акамнинг 
ўрнига қолган, чироғим (Алп.233). ..ўғлимнинг ўрнига олган 
ёлғизим...(О.15). 
«бирор нарса жойида бошқаси» маъноси: Кигизнинг ўрнига 
уйига бахмал ёпган эди (Алп.36). Тош кўрмаган гоҳ кўчалар,// Тош 
ўрнига бош кўргандир,// Сув кўрмаган гоҳ кўчалар,// Сув ўрнига қон 
кўргандир (Алп.29). 
[III ш.э.қ.+ў.к.] қолипидаги ўрнида (А.i=1) кўмакчиси «бирор 
нарса жойида бошқаси» маъносини ифодалайди: ...бекни одам ўрнида 
кўрмай, қандай одам, деб парво қилмай турди (Алп.321).
Кет. [III ш.э.қ.+ж.к.] қолипидаги кетига (А.i=1) кўмакчиси 
«орқа томонга йўналганлик» маъносини ифодалайди: Бова ичкари 
эшикнинг қошига бориб, кетига қараса, Сувонхон ҳам келаётир экан 
(О.83). 
[III ш.э.қ.+ч.к.] қолипидаги кетидан (А.i=1) кўмакчиси 
тубандаги маъноларни ифодалайди: 

---

78 
1) «изидан, орқасидан» маъноси: Одам ияради унинг кетидан 
(Рус.365). Югурай кетидан пойи пиёда (Рус.373). Саманнинг