«Ўзароалмашувчанлик, стандартлаштириш ва техникавий ўлчовлар» фанидан лаборатория ишларини бажариш бўйича услубий қўлланма Бухоро – 2015 й. «Ўзароалмашувчанлик, стандартлаштириш ва техникавий ўлчовлар»

Асбобнинг метрологик тавсияномаларини аниқланг Ҳисобот шакли 1-топшириқ 1-жадвал

Асбобнинг номи

Асбобнинг бўлим миқдори

Айланма кўрсаткичнинг бўлим миқдори

Ўлчов чегаралари

Рухсат этилган хатолик

Ўлчов услуби

2-топшириқ Текширилаётган детал эскизи Радиал тепишни ўлчаш Қирраликни ўлчаш

детал юзалари

асбоб кўрсатиши

радиал тешик

қирралик

катта

кичик

катта

кичик

1 2 3

Микрометрни яроқлилиги тўғрисидаги хулоса

бажарди текширди

исми- шарифи

имзо

сана

Детал юзаларининг шакл оғишларини аниқлаш

НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ

1. 
   Радиал тепиш ва қирралик нима?
   
2. 
   Индикаторнинг тузилиши ва уни нольга келтириш.
   
3. 
   Индикаторда ўлчов натижалари қандай ўқилади?
   
4. 
   Радиал тепиш ва қирралик қийматлари қандай топилади?
   

4 - ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ

ИНДИКАТОР-НУТРОМЕР БИЛАН ЎЛЧАШ

ИШДАН МАҚСАД

Индикатор-нутромернинг тузилиши билан танишиш ва у билан ишлашда амалий кўникмалар ҳосил қилиш.

ИШНИНГ МАЗМУНИ

Индикатор-нутромерни метрологик тавсифларини аниқлаш. Деталдаги тешиклар ўлчамини, шакл оғишларини ўлчаш ва унинг яроқлиги тўғрисида хулоса чиқариш.

Талабага берилади: нутромер, тугалланган узунлик меъёрлар тўплами, меъёрий хужжатлар ва ўлчашга мўлжалланган деталлар.
ИШНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

Индикатор-нутромернинг метрологик тавсифларини аниқланг ва уларнинг кўрсаткичларини ҳисобот шаклидаги 1-жадвалга киритинг.

Деталдаги тешик ўлчамини индикатор-нутромер билан ўлчанг.

Меъёрий хужжатдан берилган детал ўлчамининг чегаравин ва юза шакл оцишларини аникланг. Уларнинг қийматларини хисобот шаклидаги 2-жадвалга киритинг. Тешик ўлчамини индикатор-нутромер билан ўлчаш учун нутро­мер корпусининг (1) юқори қисмига индикатор (2) ўрнатилган бўлиб унинг катта стрелкаси бир тўлиқ айлангунча конус ичига силжитиб гайка ёрдамида қотирилади. Нутромернинг ўлчов каллаги тешигига номинал ўлчам бўйича танланган алмашувчан ўлчов ичкуймаси (5) ўрнатилади (7-расм). Нутромер комплектида бир-биридан 10 мм фарқ қиладиган алмашувчан ичқўймалар бор. Оралиқ ўлчамлар учун эса шайбалар мавжуд. Булар нутромернинг ўлчов каллагида керакли ўлчамни содир қиилишга кенг имкон яратади.

7 - расм