Zaxiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti


Download 0.88 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/5
Sana12.11.2020
Hajmi0.88 Mb.
#144141
1   2   3   4   5
Bog'liq
hozirgi zamon psixologiyasida shaxsning rivojlanishi va ijtimoiylashuvi


                                                   4-jadval 

Qishloq 

xududidagi 

shaxslarning 

ijtimoiylashuvi   

          savollar 

javoblar 





1  

49 


83% 

13 


22% 

10 


16,9% 



6,7% 

13 


22% 

5% 



3,3% 



23 

38,9% 


17 

28,8% 






 

47 


6,7% 

8,4% 


5% 

 



8,4% 


11 

18,6% 


 

 



 



 

15 


25,4% 

 

Tajriba  natijlari  asosida  quyidagilarni  e’tirof  etish  mumkin.  Ijtimoiylashuvda      har  bir 



shaxsning jamiyatga qo‘shilishi, uning normalari, talablari, kutishlari va ta’sirini qabul qilgan 

xolda,  har  bir  harakati  va  muomalasida  uni  ko‘rsatishi,  shu  ijtimoiy  tajribasi  bilan  o‘z 

navbatida o‘zgalarga ta’sirini o‘tkaza olish  imkoniyatlari oshadi/ 

Bob yuzasidan xulosalar. 

Biz o‘tkazgan eksperiment natijalari ilmiy farazlarni deyarli aksariyat qismini tasdiqladi 

va yana qo‘shimcha xulosalar chiqarishga imkon berdi. 

1.  


Bola  shaxsi  taraqqiyoti  jarayonida  unda  shakllanadigan  o‘z-o‘ziga  baho  maxsus 

ijtimoiy-psixologik  shart-sharoitlarning  bevosita  maxsuli  bo‘lib,  bunday  sharoitlarni  sun’iy 

ravishda ham yaratish mumkin. 

2.  


Dastlabki, tabiiy ijtimoiy psixologik omillarga oila mu’iti hamda bolalar jamiyatida 

sodir bo‘ladigan rolli o‘yinlarni kiritish mumkin. 

3.  

Ijtimoiy  tasavvurlarning  xarakteri  bolani  o‘rab  turgan  muxitga,  ota-onalarning 



ijtimoiy-gumanitar  munosabatlarga  qarashlari  hamda  bu  borada  ularning  bolalar  bilan  o‘zaro 

munosabatlaridagi jarayonga bog‘liq bo‘ladi. 

4.  

Bolada  o‘z-o‘ziga  bahoning  shakllanishini  ta’minlovchi  psixologik  mexanizmlarga 



avvalo identifikatsiya, taqlid qilish, ta’sirlanish va o‘rnak olish kabilar kiradiki, ular ham ana 

shu ijtimoiy munosabatlarning ijtimoiy tasavvurlar tizimidagi in’ikosidir. 

5.  

Maqsadga  yo‘naltirilgan  ijtimoiy  psixologik  omillar  -  maqsadli  suxbatlar,  rolli 



o‘yinlar,  ijtimoiy  treninglar  va  boshqalar  aynan  kichik  maktab  yoshdagi  o‘quvchilarda  o‘z-

o‘ziga  bahoni  barqarorlashtirish  va  ularning  ong  strukturasida  mustahkamlanishiga  zamin 

bo‘ladi. 

Boshlanich  sinf  o‘quvchilar  tarbiyasi  bilan  shug‘ullanuvchilarni  ijtimoiy  tasavvurlarni  to‘g‘ri 

shakllantiruvchi  bilim,  malaka  va  ko‘nikmalar  bilan  qurollantirish  ularda  ma’naviy 

tasavvurlarning  bo‘lishini  kafolatlaydi.  Bunda  milliy  qadriyatlar,  boy  ma’naviy  merosga 

aloqador  xulq  formalarini  tarib  etish  katta  ahamiyatga  ega.  Normalarning  shaxs  xulqida 

namoyon  bo‘lishini  nazorat  qiluvchi  jazo  va  rag‘batlantirish  mexanizmlari  bo‘lib,  ularning 



 

48 


borligi  tufayli  shaxs  har  bir  alohida  vaziyatlarda  ijtimoiy  xulq  normalarini  buzmaslikka, 

jamoatchilikning salbiy fikri ob’ektiga aylanib qolmaslikka harakat qilar ekanlar 

 


 

49 


 X  U L O S A 

Mamlakatimizda ta’lim-tarbiya soxasida amalga oshirilayotgan tub isloxotlar eng avvalo 

sog‘lom ruxiyat tarbiyasi uchun qulay shart-sharoitlarni yaratmoqda. Prezidentimiz tashabbusi 

bilan  oxirgi  yillarga  berilayotgan  maqomlar  ham  moxiyatan  barkamol  avlod  tarbiyasini 

kafolatlash,  unga  zarur  shart-sharoitlarni  yaratishga  qaratilgan.  Milliy  g‘oya  va  mustaqillik 

mafkurasi konsepsiyasi g‘oyalarini xalq ongiga singdirishning zarur mexanizmlaridan biri ham 

shuki,  biz  farzandlarimizning  ma’naviy  barkamolligi  uchun  maxsus  tadbirlarni  o‘z  vaqtida 

ko‘ra  olishimiz,  yangicha  tarbiya  texnologiyalarni  yarata  olishimiz,  muximi  -  pedagoglarni 

yangicha mafkura ruxida farzandlarni tarbiyalashga yo‘naltira olishimizdir. 

1.  shaxs  taraqqiyotida    o‘z-o‘ziga  bahoning  shakllanishi  va  shunga  aloqador 

ustanovkalarning barqarorlashuvi, jamiyatning axloq normalarini o‘zlashtirish uchun senzitiv - 

qulay  bo‘lishini  nazarda  tutganda,  bu  yoshdagi  o‘quvchilarni  maxsus  dasturlar  vositasida 

ijtimoiy xayotga tayyorlash davlat ahamiyatiga molik vazifadir. 

2.O‘tkazilgan tadqiqotimiz shaxsi ijtimoiy ustanovkalarining shakllanishi tezlashtiruvchi 

omillar borligini, bu omillar tabiatan ijtimoiy psixologik ekanligini isbotladi.  

3.Maxsus rolli o‘yinlar, senzitiv treninglar ana shu maqsadga xizmat qiluvchi psixologik 

vosita bo‘lib, uni har bir yosh davrga mos tarzda qo‘llashga pedagoglarni o‘rgatish zarur.  

4.  Jamiyatimizdagi  isloxotlarning  tezlashuvi,  yuksak  axloqli,  ma’naviyatli,  professional 

maxoratli  yoshlarni tarbiyalashda ana shu  kabi  ijtimoiy psixologik  omillar kompleksini bilish 

va  ulardan  psixologik  ta’sir  vositasi  sifatida  foydalanish  -  kelajakdagi  istiqbolli 

yo‘nalishlaridandir. 

 

 

 

 

 

 


 

50 


TAVSIYALAR 

 

1-Qishloq va shaxar xududida shaxslarni rivojlantirish va ijtimoiylashuvi shakllangan sifatlarni 



barqarorlashtiruvchi, kuchaytiruvchi funksiyalarni bajaradigan ijtimoiy institutlar hamkorligini 

rivojlantirish zarur 

 

2-  Boshlanich  sinf  o‘quvchilar  tarbiyasi  bilan  shug‘ullanuvchilarni  ijtimoiy  tasavvurlarni 



to‘g‘ri shakllantiruvchi bilim, malaka va ko‘nikmalar bilan qurollantirish maqsadga muvofiq 

 

3-  Tobe  shaxsli  bolalarni  rag‘batlantirish  maqsadga  muvofiqdir,  shuning  uchun  ham  ularni 



maqtab turish, gapirayotganda ko‘zlar, yuz ifodalari bilan ularni ruhan qo‘llab turish kerak. 

 

4-  Shaxs  ijtimoiylashuvining  eng  asosiy  mahsuli  –  bu  uning  hayotda  o‘z  o‘rnini  topib, 



jamiyatga 

manfaat 


keltiruvchi 

faoliyatlarda 

ishtirok 

etishidir.shuning 

uchun 

shahsnimustaqillikkka  orgatish  va  o’ziga  ishonch  tuygusini  takomillshtirish  usullaridan 



kengroq foydalanish zarur. 

5-  Ijtimoiylashuv    shakllanishi  uchun  eng  qulay  holat  bu  o‘zaro  muloqat  va  ijtimoiy  muxit 

bo‘ladishuning  uchun        shaxsning  bevosita  ijtimoiy  muloqotga    kirishishini  ta’minlashi?  

barcha ijtimoiy omillarning maqsadga yo‘naltirilishi zarur.  

 

 

 

 

 

 

 


 

51 


 

FOYDALANILGAN ADABIYoTLAR RO‘YHATI 

1.Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asrga intilmoqda.-T.:O‘zbekiston,1999 y. 

2.Karimov  I.A.  O‘zbekiston-  kelajagi  boyuk  davlat(O‘zbekiston  Respublikasi  Oliy 

Kengashining XI sessiyasida so‘zlagan nutqi. 1992 y. , 8-va 10-dekabr.-T.: O‘zbekiston, 1992 

y. 

3.Karimov I.A. "Yuksak huquqiy tafakkur-demokratik jamiyat taqozosi va barqaror taraqqiyot 



yo‘lida". - T.: O‘zbeksiton, 1998 y. 

4.Karimov  I.A.  "Yuksak  huquqiy  tafakkur-demokratik  jamiyat  taqozosi"  (  Xavfsizlik  va 

barqaror taraqqiyot yo‘lida), 6-tom-T.: O‘zbekiston, 1998, 29 bet. 

5.Karimov I.A. Adolatli jamiyat sari. -T.: " O‘zbekiston",1998 y.-160 b.   

6.Karimov  I.A.  "Ozod  va  obod  Vatan,  erkin  va  farovon  xaet  provrd  maksadimiz"-T.: 

O‘zbekiston 2000y.  

7.Karimov I.A O‘zbekistoning o‘z istiklol yo‘li va tarakkiet yo‘li {O‘zbekiston : milliy istiklol, 

iktisod, siesat, mafkura. Nutuklar, makolalar, suxbatlar}-T.:  O‘zbekiston, 1993y. , 35-82b.  

8.Karimov.  I.A.  Xalqimizning  yo‘li  mustaqillik,  ozodlik  va  tub  isloxatlar  yo‘lidir.:-T.: 

O‘zbekiston,  1996. - 158b. 

9.Karimov. I.A. Dexqonchilik  taraqq¸ti - farovonlik manbai. -T.: O‘zbekiston, 1994.- 72 b. 

10. Karimov. I.A. O‘zbekiston xalqi o‘z yo‘lidan qaytmaydi.-T.: O‘zbekiston, 1996.-46 b. 

11.  Karimov.  I.A.    Yangi  uy  qurmay  tarib,  eskisini  buzmang.:  "Komsomolskaya  Pravda" 

savollariga javoblar. Xorijiy muxbirlar bilan suxbat. -T.: O‘zbekiston, 1993.- 112 b. 

12. Karimov. I.A. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida.: Xavfsizlikka taxdid, barqarorlik shartlari 

va taraqqi¸t kafolatlari. -T.: O‘zbekiston, 1997.- 326 b. 

13. O‘zbekiston Konistitutsiyasini o‘rganish. -T.: O‘zbekiston, 2001 y. 

14. O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Maxkamasining  Ta’lim  to‘g‘risidagi  Qarorlari.  -T.:  

1998.-66-75 b. 

15. O‘zbekiston Respublikasi Konistitutsiyasi.-T. :O‘zbekiston, 1992, 21-46. 

16.  O‘zbekiston Respublikasi Konistitutsiyasi.-T.: Toshkent ,1992, 6, 8-17, 18  

17. O‘zbekiston  Respublikasi  Konistitutsiyasini  o‘rganishni  tashkil  etish  to‘g‘risida 

{O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Farmoishi- Xalk so‘zi gazetasi., 2001y. yanvar 

18. O‘zbekiston Respublikasining "Ta’lim to‘g‘risidagi Qonun"ni 1997 y. 

19. O‘zbekiston  Respublikasining"Ta’lim  to‘g‘risidagi  Qonuni".  Barkamol  avlod  O‘zbekiston 

taraqqiyotining poydevori-T.: Sharq NMK, 1997 y. 

20. O‘zbekiston  -si¸siy  va  huquqiy  isloxatlar  sari  {  Preziden  I.A.  Karimovning  O‘zbeksiton 

Respublikasi  Oliy  majlisining  VI  sessiyasida  "Hozirgi  bosqichda    demokratik    isloxatlarning 



 

52 


chuqurlashtirishning  muhim vazifalari" to‘g‘risida so‘zlagan nutqi asosida . Masul  muxarrir: 

U. Chori¸rov. - T.: Universitet,  

21. O‘zbekistonning yangi qonunlari. -T.: Adolat. -1992y. -121 b. 

22. O‘zbekiston  Konistitutsiyasini  o‘rganish  kursi:  Magistraturaning  noyuridik  ixtisosliklari 

uchun o‘quv qo‘llanma. -T.: "O‘zbekiston", 2001. -239b.        

23. O‘zbekston  Respublikasi  Konistitutsiyasini  o‘rganish:  Bakalavriyatning    noyuridik 

yo‘nalishlari uchun  o‘quv qo‘llanma. -T.: "O‘zbekiston" 2001. 463  

24. Barkamol  avlod-O‘zbekiston  taraqqi¸tining  poydevori.  -T.:  "Sharq  nashri¸t-matbaa  

konserining bosh taxririyati ",1997.-97 b. 

25. 


O‘rta  maxsus  kasb  xunar  ta’limi  tizimida  amaliy  psixologlar  xizmati  to‘g‘risidagi 

Nizom.  Tuzuvchilar:M.G.  Davletshin,  F.  I.  Xaydarov,  Z.T.  Nishonova,  A.Abduqodirov. 

Nizomiy nomidagi TDPU 2002.  

26. 


O‘zbekiston Respublikasi xalq ta’limsi tizimida psixologik xizmat to‘g‘risida muvaqqat 

nizom. T.: 2002  

27. 

 Sh. Qurbonov va boshqalar. Barkamol avlod orzusi. {"Kadrlar tay¸rlash Milliy dasturi" 



ni amalga oshirish borasidagi publitsistik muloxazalar}-T.: "Sharq" nashri¸t - matbaa konserni. 

1998. -184 b.  

28. Chaldini  R. Psixologiya vliyaniya. M., 2000.  

29. Sotsialnaya psixologiya i etik delovogo obheniya. Pod.red. V Doroshenko, i dr., M., 1995.  

30. Pixologiya. Uchebnik. Pod.red.v. Kro‘lova. M., Prosvihenie, 1998.  

31. Oila psixologiyasi /prof. /. Shoumarov tahr. Ostida-T.: Sharq, 2001.  

32. Mansurov  M.  Abdulla  Avloniyning  pedagogik  karashlari  va  ma’rifatparvarlik  faoliyati. 

Pedagogika fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun yezilgan dissertatsiya.T-…1967.-160 

bet. 

33. Mayeres D. «Sotsialnaya psixologiya», Uchebnik. M., 1999.  



34. M.G.  Davletshin  Zamonaviy  KASB-HUNAR  KOLLEJI  o‘qituvchisining  psixologiyasi.  –

T.: O‘zbekiston, 1999. 

35. M. Yo‘ldashev.Oilada ruhiy muxit va uning tarbiyaga ta’siri. T.: 2003.  

36. Kitov V. «Ekonomicheskaya psixologiya»,  M., Ekonomika, 1999.  

37. Karimova V.M. «Ijtimoiy psixologiya va ijtimoiy amaliyot». T., Universitet, 1994.  

38. Karimova V., Akramova F. Psixologiya. Ma’ruzlar matni. –T., 2002.  

39. Karimova V. Psixologiya. O‘quv qo‘llanma.-T.:  A. Qodiriy nomli  xalq merosi  nashriyoti, 

2002-205 b. 

40. Karimova V. M. «Ijtimoiy psixologiya asoslari». T., «O‘qituvchi», 1994 

41. Dyui Dj «Psixologiya i pedagogik mo‘shleniya». M., Progress, 1998.  

42. Bunkina M., Semenov V. «Ekonomika i psixologiya», M.,Delo i servis, 1998 


 

53 


43. Abu Nasr Forobiy  Baxt saodatga erishuv xakida. M. Xayrullaev.-T.: 1963-191-252 b. 

44. Abu Nasr Farobiy "Fozil odamlar shahri."-T.: 1993 y. 24 bet. 

45. Abu  Nasr  Farobiy  "Fozil  odamlar  shahri."  {Tuzuvchi  M.  Maxmudov  -T.:  Xalk  merosi, 

1993y.,-224 b.   

46. Abu  Ali  ibn  Sino.  Falsafiy  qissalar(  Nashrga  tayyorlovchi  va  tarjimon  A.  Isroilov).-T.: 

O‘zadabiynashr, 63y.,-48 bet. 

48.Krutetskiy V. A. Pedagogik psixologiya asoslari. T1979. 

49.Goziev E. Psixologiya. T.1994. 

50.Yosh va pedagogik psixologiyadan praktikum. T.1991. 

51.Kazakov V. G. Psixologiya. M.1989. 

52.Abduraxmonova D.A. kasb-hunar kollejigacha tarbiya yeshidagi bolalarning axlokiy ruxda 

tarbiyalashda xalk ertaklaridan foydalanish. 13.00.01 Dissertatsiya. -T., 1998-171. b 

53.Abdurauf Fitrat. Oila. Toshkent"Ma’naviyat" 2000y.  

54.A.Avloniy " Turkiy Guliston yohud axloq".-T.: 1992 y. 

55.Qur’oni Karim. {Tarjima va izoxlar muallifi Alovuddin Mansur}. -T.:  Cho‘lpon, 1992. -

544 b. 


56.G‘oziev E.Xotira psixologiyasi.. T., 1994.  

57.G‘oziev E. Tafakkur psixologiyasi., T., 1990.  

58.G‘oziev E. Psixologiya., T., 1994. 

59.G‘oziev E. Intillekt psixologiyasi., T., 1996. 

60.G‘oziev.E. Umumiy psixologiya .T.2002 yil 1-2 kitob  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

54 


 

 

 



 

 

 



 

 


 

55 


ILOVALAR. 

 

 

 

1-jadval SHaxar xudududa ijtimoiylashuv jarayoni 

        


 

 

 



Guruhlar 

Tekshiruv (n=40) 

Nazorat  (n=40) 

shahar 

(n=15) 

qishloq 

(n=25) 

shahar 

(n=25) 

qishloq 

(n=15) 

o‘g‘il 

n=8 

qiz 

n=7 

o‘g‘il 

n=15 

qiz 

n=10 

o‘g‘il 

n=10 

qiz 

n=15 

o‘g‘il 

n=10 

qiz 

n=5 

I guruh 

33,9 


25,5 

40,8 


37,5 

33,9 


42,7 

61,4 


43,3 

II guruh 

42,6 


32,6 

59,0 


55,5 

42,3 


53,4 

90,5 


64,0 

III guruh 

26,2 


19,9 

39,0 


36,0 

37,0 


56,9 

60,0 


43,0 

IV guruh 

32,9 


24,8 

38,6 


35,3 

37,5 


70,8 

58,6 


41,5 

o‘rtacha 

qiymat 

13,6 

10,8 

17,4 

16,3 

15,7 

33,8 

27,5 

19,8 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-jadval Qishloq xududida ijtimoiylashuv jarayoni 



        

 

 



 

Guruhlar 



TO (n=40) 

NO (n=40) 

shahar 

(n=15) 

qishloq 

(n=25) 

shahar 

(n=25) 

qishloq 

(n=15) 

o‘g‘il 

n=8 

qiz 

n=7 

o‘g‘il 

n=15 

qiz 

n=10 

o‘g‘il 

n=10 

qiz 

n=15 

o‘g‘il 

n=10 

qiz 

n=5 

I guruh 

33,9 


25,5 

40,8 


37,5 

31,9 


42,7 

60,4 


37,3 

II guruh 

42,6 


32,6 

59,0 


55,5 

41,3 


43,4 

84,5 


48,0 

III guruh 

26,2 


19,9 

39,0 


36,0 

30,0 


46,9 

53,0 


32,0 

IV guruh 

32,9 


24,8 

38,6 


35,3 

30,5 


60,8 

45,6 


19,5 

o‘rtacha 

qiymat 

13,6 

10,8 

17,4 

16,3 

15,7 

33,8 

27,5 

19,8 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

 



 

 

3-jadval Shaxar xududidagi shaxslarning ijtimoiylashuvi   



          javoblar 

savollar 





49 


13 

10 


Ijtimoiy  va  shahslararo  munosabatlarning  maxsuli,  ongli 

faoliyatning subekti bo’lmish individdir.

 

Shaxs   

 


 

56 


8% 

02% 


6,9% 



6, % 

13 


02% 

5% 



3,3% 



23 

08,9% 


17 

8,8% 


6,7% 



0,4% 


5% 


 



0,4% 

11 


8,6% 

 



 



 

 

15 



5,4% 

4-jadval Qishloq xududidagi shaxslarning ijtimoiylashuvi   



          javoblar 

savollar 





1  

49 


03% 

13 


22% 

10 


6,9% 



0,7% 

13 


22% 

5% 



0,3% 



23 

38,9% 


17 

8,8% 


0,7% 



8,4% 


0,5% 


 



8,4% 

11 


 8,6% 

 



 



 

 

15 



25,4% 

 

57 


SHAXSNING RIVOJLANISHI VA IJTIMOIYLASHISHINI SHAKLLLANTIRUVCHI  

IJTIMOIY-PSIHOLOGIK  OMILLAR   

o‘zingizni baholang 





-3 

-5 


o‘zingizni baholang 

optimist 

 

 

 



 

 

pessimist 



ishonch uyg‘otadi-gan 

 

 



 

 

 



ishonch uyg‘otamaydi 

odamlarni tushinadigan 

 

 

 



 

 

odamlarni tushinmaydi 



odobli, taktli 

 

 



 

 

 



beodob, taktsiz 

erkin, xushfe’l 

 

 

 



 

 

tortinchoq 



mustaqil 

 

 



 

 

 



tobe 

o‘ziga ishonchli 

 

 

 



 

 

o‘ziga ishonchsiz 



dadil 

 

 



 

 

 



yuvosh 

kirushuvchan 

 

 

 



 

 

pismiq 



aktiv, faol 

 

 



 

 

 



passiv, lanj 

shubhasiz 

 

 

 



 

 

loqayd, beg‘am 



yon beruvchi 

 

 



 

 

 



hadiksiragan 

alruist 


 

 

 



 

 

qaytmaydigan 



fahm - farosat 

 

 



 

 

 



Egoist  onggi cheklangan 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 


 

58 


MUNDARIJA 

KIRISh._________________________________________________1-7 

1-BOB PSIXOLOGIYADA SHAXSNING RIVOJLANISH MUAMMOLARI. 

1.1  Psixologiyada shaxs tushunchasi.__________________________8-17 

1.2  Shaxs taraqqiyotidagi ijtimoiy va genotipik omillar____________18-21 

1.3  Shaxsning  rivojlanish bosqichlari__________________________22-27 



2.BOB PSIXOLOGIYADA SHAXSNING IJTIMOIYLAShUV MUAMMOSI 

2.1  Shaxsning ijtimoiylashuv mexanizmlari._____________________27-31- 

2.2  Shaxsning ijtimoiylashtiruvchi omillari______________________32-37 

2.3  Shaxs ijtimoiylashuvida ijtimoiy  intstitutlar roli.______________38-48 



3-BOB  SHAXSNING RIVOJLANISHI VA IJTIMOIYLASHUVINING O‘ZARO 

NISBATI. 

3.1 Shaxsning rivojlanishida ijtimoiylashuvning o‘zaro nisbati.________49-53 

3.2  Qishloq, shahar yoshlarida rivojlanish va ijtimoiylashuvi__________54-64 

3.3 Qishloq yoshlari ning shaxsni rivojlanishi va  

    Ijtimoiylashuvidagi tezlashtiruvchi omillar.____________________65 -80 



XULOSA_________________________________________________81 

TAVSIYA_________________________________________________82 

ADABIYOTLAR RO‘YXATI.________________________________83 

ILOVALAR_______________________________________________84-86 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling