Ózbekistan respublikasí joqarí bilimlendiriw, PÁn hám innovaciyalar ministrligi

Juwmaq

Oyın processindegi qandayda bir háreket mudami qandayda bir miynet procesin sáwlelendiriwge jóneltirilgen boladı. Ekinshi tárepten, miynet procesin orınlawda oni oyın formasına aylandıradı. Usının menen birge óziniń ózgesheligi, mazmunı, júzege keliw sebebine kóre miynet hám oyın bir-birinen parıq etedi. Miynette maqset qoyiladı, oni ámelge asırıw, nátiyjege erisiw ushın shart-sharayat jaratıladı, qurallar izlep tabıladı. Oyında bolsa balalar úlkenlerdiń miynet iskerlıǵıne eliklew etedi. Oyında miynet sıyaqlı qandayda bir anıq nátiyjege erisilmeydi, biraq ol miynet sıyaqlı balalarǵa quwanish bagishlaydı, olar ózlerinde qanıǵıw sezimin sezedi. Kishi mektepke shekemgi jastaǵı balalar miynetinin tiykargı túri óz-ózine xızmet bolıp tabıladı. Bul kishi balalar ushın talay mashaqatlı jumıs. Sol sebepli bul jastagı balalardı miynettin bul túrine úyretiwde kóbinese oyın jaǵdaylarınan paydalanıladı. Aldın balalar oyın obrazı arqalı miynetke úyretiledi. Sol arqalı balalar isenim menen háreket qilıwdı úyrenedi. Az-azdan bul jas dagı balalarda óz-ózine xizmet etiw kónlikpe, ilmiy tájriybeleri qáliplesip baradı. Mektepke shekemgi jastaǵı balalardıń jumısına baha berip barıw olarda miynetke salıstırǵanda unamlı munasábetti tárbiyalawda úlken rol oynaydı. Balalar kúshleri jetetuǵın islerdi atqarip atırǵanda kóp qátelerge jol qoyiwları turǵan gáp. Biraq, bunda balalardı miynetke tartpaw kerek, balalardıń atqaratuǵın jumısların úlkenlerdiń ózleri bir pasda etip qoyıwları múmkin degen mánis kelip shıgadı.
Shıgıs xalqında bir naqıl bar: “Balaǵa jumıs buyır, izinen óziń juwır". Bul júdá tuwrı, turmıslıq gáp. Balalarǵa qandayda jumıs buyırılǵanda, onı qanday atqarılıp atırǵanı kóz-qulaq bolıp turiw kerek, degen mánisti ańlatadı. Mektepke shekemgi jastaǵı balalardı miynetsevarlik ruxida tárbiyalawda olardı dos jámáátke uyushtirish úlken áhmiyetke iye esaplanadı. Jámáát bolıp miynet qılıwda tárbiyashı har bir balaga málim bir miynetti orınlawdı buyiredi. Áne nátiyjede balalar jámáát bolıp miynet iskerligi menen shuǵıllanadı.