Zbekiston axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish

---

O’ZBEKISTON AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA 
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH 
VAZIRLIGI
 
 
 
 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
UNIVERSITETI
 
 
 
 
Operatsion tizimlar 
fanidan 
3 - laboratoriya ishi 
 
 
 
 
 
Bajardi: 411-20 guruh 
talabasi Toshpolatov Sh. 
Tekshirdi: Mirzayeva N. 

---

3-Topshiriq 
1. Foydalanuvchi huquqlarini sozlash 
Agar biz Windows 10 kompyuterimizni bir nechta odam bilan baham ko'rmoqchi 
bo'lsak, bu odamlarning har biri uchun alohida foydalanuvchi qayd yozuvlarini yaratish 
eng yaxshisidir. Shunday qilib, ularning har biri o'z fayllariga ega bo'lishlari mumkin, 
qolganlari esa kirish huquqisiz. Har birining ma'lum jihatlarini sozlashiga imkon 
berishdan tashqari. Keyin biz sizga yangi foydalanuvchi qayd yozuvini qanday 
yaratishingizni ko'rsatamiz. 
Shu tarzda, agar Windows 10 bilan ushbu kompyuterdan foydalanadigan yoki 
undan foydalanmoqchi bo'lgan bir nechta odam bo'lsa, siz o'zingizni muammolardan 
xalos qilasiz. Biz operatsion tizimda xohlagancha hisob qaydnomalarini yaratishimiz 
mumkin, Jarayon har doim bir xil bo'ladi. Shuning uchun, quyida biz sizga amal qilish 
kerak bo'lgan qadamlarni aytib beramiz. 
Hisob qaydnomasini yaratish jarayoni oddiy va har doim bir xil. Bizda 
kompyuterda har xil turdagi hisoblarni yaratish imkoniyati mavjud bo'lsa-da, biz quyida 
sizga ko'rsatib o'tamiz. Shunday qilib, sizning holatingizga qarab, siz izlayotgan narsaga 
eng mos keladigan variant bo'ladi. 
a
Avval setting ya’ni sozlamalarga kiramiz. 

---

Setting > Family & other users bandi tanlanadi 
Undan so’ng ‘add someone else to this PC’ buyrug’i tanlanadi

---

Undan so’ng ‘add a user without a Microsoft account’ ni tanlaymiz 
Username va password larni kiritamiz. 

---

Barchasini to’ldiramiz 
Yangi someone username li user hosil bo’ldi 

---

Control panel orqali user account bandiga kiramiz 
User accounts orqali foydalanuvchi huquqlarini o’zgartiramiz 

---

Manage another account bo’limiga kiramiz 
Va yaratilgan someone foydalanuvchisiga kiramiz 

---

Va chap tarafda local user ni o’zgartirish mumkin bo’lgan xususiyatlarini ko’ramiz 
Yaratilgan someone username ni ‘anybody’ nomli username ga almashtiramiz. 

---

2. Operatsion tizimda xotira bilan ishlash. 
Xotirani boshqarish - bu kompyuter xotirasini boshqarish va muvofiqlashtirish, 
tizimning umumiy ish faoliyatini optimallashtirish uchun turli xil ishlaydigan dasturlarga 
bloklar deb ataladigan qismlarni belgilash jarayoni. Xotira atamasi ma'lum bir formatdagi 
ma'lumotlar to'plami sifatida belgilanishi mumkin. U ko'rsatmalarni saqlash va 
ma'lumotlarni qayta ishlash uchun ishlatiladi. Xotira katta massiv yoki so'zlar yoki 
baytlar guruhini o'z ichiga oladi, ularning har biri o'z joylashuviga ega. Kompyuter 
tizimining asosiy maqsadi dasturlarni bajarishdir. Bu dasturlar, ular kiruvchi ma'lumotlar 
bilan birga, bajarilish vaqtida asosiy xotirada bo'lishi kerak. CPU xotiradan dastur 
hisoblagichining qiymatiga ko'ra ko'rsatmalarni oladi. 
Ko'p dasturlash va xotiradan to'g'ri foydalanish darajasiga erishish uchun xotirani 
boshqarish muhimdir. Turli yondashuvlarni aks ettiruvchi xotirani boshqarishning ko'plab 
usullari mavjud va har bir algoritmning samaradorligi vaziyatga bog'liq. 

---

Xotirani boshqarish nima uchun kerak? 
✓ Jarayonni bajarishdan oldin va keyin xotirani ajratish va ajratish. 
✓ Ishlatilgan xotira maydonini jarayonlar bo'yicha kuzatib borish uchun. 
✓ Parchalanish muammolarini minimallashtirish uchun. 
✓ Asosiy xotiradan to'g'ri foydalanish uchun. 
✓ Jarayonni bajarishda ma'lumotlar yaxlitligini saqlash.