Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси

 

Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси
 
______________________________________________________________________ 
Bir necha nusxada yoziladigan hujjatlar, asosan, dastlabki hujjatlar bo‘lib, ularga 
dalolatnomalar, 
TTN 
(tovar-transport 
nakladnoy)larni, 
schyot-fakturalarni, 
nakladnoylarni, to‘lov talabnomasi, to‘lov topshiriqnomalarini, shartnomalarni misol 
tariqasida keltirish mumkin. 
Ko‘chirish qog‘ozlari yordamida yozuvlarni aks ettirish orqali xato yozuvlar 
kamayishiga, hisob ishlarini tezlashishiga va oqibat natijasida buxgalteriya xodimlari 
mehnat unumdorligi oshishiga erishiladi. 
3. Buxgalteriya hisobi registrlaridagi xato yozuvlarni tuzatish tartibi 
Buxgalteriya hisob registrlariga ko‘rsatkichlar aks ettirilayotganda, e'tiborsizlik, 
ma'suliyatsizlik, tajribasizlik oqibatida xato yozuvlar yozilishi mumkin. 
Xato yozuvlar aks ettirilgani quyidagi holatlarda aniqlanishi mumkin. 
1. Xato yozuv faqat bir registrlarda aks ettirilgan. 
2. Xato yozuv noto‘g‘ri buxgalteriya provodkasi natijasida vujudga kelgan. 
3. Buxgalteriya provodkasi to‘g‘ri, ammo aks ettirilgan summa ko‘p yoki kam 
yozilgan. 
Xato yozuvni yuqorida keltirilgan qaysi holatlardan birida aniqlanganiga ko‘ra 
tuzatish yozuvlari amalga oshiriladi. 
Xatoni tuzatishni quyidagi usullari mavjud: 
1. «Korrektura» usuli. 
2. «Qizil storno» usuli. 
3. «Qo‘shimcha yozuv» usuli. 
«Korrektura» usulidan xato yozuv faqat bir hisob registrida mavjudligi 
aniqlangan holatda foydalaniladi. 
«Korrektura» usulini mohiyati shundaki, xato yozuv ustidan ingichka chiziq 
tortilib, uni yoniga to‘g‘ri yozuv yoziladi, hamda bu xaqda xato yozuvni to‘g‘rilagan 
javobgar shaxs yoki bosh buxgalter muddatni ko‘rsatib, imzo qo‘yadi. 
Masalan: «Materiallar» hisob schyotini debeti bilan buxgalteriya hisob reestriga 
40050 so‘m o‘rniga, 40000 so‘m yozilgan 
40000 (14.03.13) «to‘g‘rilanganligiga ishonilsin» (imzo). 
«Qizil storno» usulidan buxgalteriya provodkasi noto‘g‘ri berilganida, yoki ko‘p 
summa aks ettirilganida foydalaniladi. 
«Qizil storno» usuli yordamida xato yozuv qizil rangli siyoh orqali to‘g‘rilanadi. 
Ya'ni qizil rangda yozilgan raqam, shu raqam yozilgan oborot jami summasidan 
ayirilishi kerak. 
Qizil siyohdagi yozuv aks ettirib, xato yozuv to‘g‘rilanganidan so‘ngra, to‘g‘ri 
buxgalteriya provodkasi hisob registrlariga yozib qo‘yiladi. 

---